بزرگنمايي:

آریا جوان - طی سالهای اخیر گروهی از پژوهشگران موفق شده‌اند اشیاء مرتبط با انسانهای ماقبل تاریخ را پیدا کنند که بی شباهت به شیشه شیرهای امروزی نیست. پرسش این است که این بطری شیرها واقعاً کارکردی مثل کارکرد شیشه‌های امروزی داشته‌اند؟

شیشه شیرها یا اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم بطری های غذای کودک کشف شده در روستاهای نوسنگی در آلمان نشان دهنده چگونگی مراقبت از نوزادان در سال‌های گذشته را نشان می دهد.
درواقع این بطری های سرامیکی کودک برای اولین بار حدود 7000 سال پیش در اروپا استفاده می‌شده است، زیرا جوامع از ابتدای دوره نوسنگی اندک اندک به سمت به کشاورزی و سکونت در یک محل تمایل نشان دادند. طبق مطالعه جدیدی که در ژورنال Nature انجام شده است، برخی از جوامع جنوب آلمان حداقل 3،000 سال پیش کودکان را از شیر حیوانات خود تغذیه می کردند(شاید به عنوان بخشی از فرایند از شیر گرفتن نوزاد).
از شیر گرفتن نوزاد برای بشر امروز نیز بسیار مهم است و فرایندی نسبتاً متداول است اما این موضوع در جوامع بدوی مفهومی متفاوت داشته است.
حدس زده می شود که انسانها هزاران سال پیش حداقل 5 سال مستمر به فرزند خود شیر می دادند ولی تحقیقات با استفاده از آنالیز ایزوتوپی نشان داده است که کشاورزان اولیه در اروپای نوسنگی به طور معمول از دو تا سه سالگی فرزندان خود را از شیر می گرفتند. از آنجایی که تغذیه با شیر مادر می تواند موجب سرکوب قدرت باروری شود. هدف از شیر گرفتن زودرس این بوده که مادران را قادر به فرزندآوری بیشتر کند و این افزایش در میزان زاد و ولد منجر به رشد قابل توجه جمعیت در آن دوره شد.
با این حال، تاکنون، محققان شواهد مستقیمی از آنچه شیرخواران در طی مراحل از شیر گرفتن می‌نوشیدند یا می خوردند، نداشتند. جولی دان، باستان شناس بیومولکولی در دانشگاه بریستول و نویسنده اصلی این پژوهش جدید، معتقد است افرادی که در آن دوران به کشاورزی می پرداختند به حیوانات اهلی دسترسی داشتند و می توانستند شیر دادن به نوزادان خود را با شیر حیوانات شروع کنند.

برای آزمایش این فرضیه، دان و همکارانش باقیمانده مواد غذایی باستانی که قرن ها در داخل فضای سرامیکی سه بطری شیر باقی مانده بود مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل شیمیایی نشان می دهد که بطری ها حاوی چربی لبنیات از شیر حیوانات نشخوارکننده بودند، گروهی که شامل گاو، بز و گوسفند است.
دان و همکارانش معتقدند تغذیه با شیر حیوانات برای نوزادان خالی از خطر نبوده و به عنوان یک جایگزین کامل برای شیردهی مناسب نبود. به عنوان مثال، شیر گاوها گلبول های چربی بسیار بیشتری نسبت به شیر انسانی دارند و هضم آن برای نوزادان دشوارتر بود. شیر حیوانات سیستم ایمنی نوزادان را در معرض بیماری های عفونی قرار دهد و بطری های سرامیکی ممکن است باعث رشد باکتری ها شود.
دانیل سلن، انسان شناس در دانشگاه تورنتو می گوید: "من اعتقاد ندارم که این جوامع باستانی در مورد ارزش شیر مادر انسان شک و تردید داشته باشند. حتی شاید این شیشه ها متعلق به نوزادان مری یا نوزادانی بوده که مادران خود را از دست داده اند و در نتیجه مجبور به تغذیه با شیر حیوانات شده اند."