بزرگنمايي:

آریا جوان - مدیر پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت ایران آخرین وضع طرح بومی‌سازی 10 گروه خانواده کالاهای پرمصرف نفت را تشریح کرد و گفت: با پیشرفت پروژه‌های مختلف این طرح، مرحله به مرحله تجهیزات ساخت داخل به صنعت تحویل داده می‌شود.

به گزارش شانا به نقل از شرکت ملی نفت ایران، رامین قلمبر دزفولی گفت: عملیات اجرایی مربوط به پنج گروه کالایی از این 10 گروه موفقیت‌آمیز بوده، به‌طوری که پیشرفت جمعی این پروژه‌ها با بیش از 50 قرارداد امضاشده، بالای 55 درصد است و در یک پروژه حتی به پیشرفت 85 درصدی رسیده‌ایم.
وی توضیح داد: هم اکنون ساخت داخل پروژه شماره یک (تجهیزات سرچاهی و رشته‌های تکمیلی درون‌چاهی) به صورت 100 درصد به اتمام رسیده، دانش فنی کسب و بومی‌سازی هم انجام شده است، به‌طوری که دیگر هیچ نیازی به تامین کالا در زمینه تجهیزات سرچاهی و درون‌چاهی تا کلاس 10 هزار PSI وجود ندارد.
مدیر پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت ایران در مورد پروژه شماره 2 که شامل پمپ‌های سرچاهی و درون‌چاهی است، گفت: دانش فنی پمپ‌های سرچاهی کسب شده، انتقال فناوری و تولید فناورانه نیز به صورت 100 درصد انجام شده است.
قلمبر دزفولی با بیان اینکه هم‌اکنون دو نمونه پمپ سرچاهی در داخل ساخته و در دو چاه مناطق نفت‌خیز جنوب (آبتیمور و اهواز 3) نصب شده است، گفت: تست‌های عملیاتی موفقیت‌آمیز بوده است، به‌طوری که هم‌اکنون می‌توان از یک چاه مرده افزون بر 800 بشکه نفت در روز تولید کرد که با فرض 50 دلار برای هر بشکه، تقریبا روزی 40 هزار دلار درآمد به همراه دارد. با کارکرد این پمپ در پنج روز در عمل هزینه صرف‌شده برای ساخت آن جبران می‌شود.
تحویل پمپ‌های درون‌چاهی
قلمبر در مورد بخش دوم پروژه شماره 2 که شامل پمپ‌های درون‌چاهی است، گفت: با توجه به فناوری بالای این تجهیز، وجود یک شرکت صاحب فناوری ضروری است که متاسفانه به دلیل تحریم‌ها و خروج شرکت‌های خارجی پروژه با کندی مواجه شده است. اخیرا با توجه به توانمند شدن شرکت‌های داخلی و تجمیع توانمندی‌های فنی شرکت‌های داخلی فعال در این زمینه و همکاری واحد مصرف‌کننده کالا، شاهد تحرک در اجرای پروژه بوده‌ایم که امیدواریم نخستین مجموعه این نوع پمپ‌ها تا اواخر سال تحویل واحد بهره‌بردار شود.
قلمبر با بیان اینکه بیشترین مورد استفاده از پمپ‌های درون‌چاهی یا همان ESPها در شرکت نفت فلات قاره و به‌تازگی در مناطق نفت‌خیز جنوب و نفت مناطق مرکزی است، اظهار کرد: خوشبختانه در این زمینه با استفاده از دانش شرکت خارجی که بسیاری از نمونه کارهایش در چاه‌های نفت ایران در حال کار است، ادامه کار را مورد پیگیری قرار داده‌ایم.
وی ادامه داد: در کمتر از یک ماه گذشته، دو نمونه از پمپ‌های ESP وارد شده در مرکزی در جزیره قشم مونتاژ و آزمون‌های اولیه انجام شده است که در صورت مثبت بودن نتایج آزمایش و همچنین تایید صلاحیت کیفی و فنی، خط مونتاژ و تست مراحل تحویل‌دهی پمپ‌ها انجام می‌شود.
قلمبر در مورد پروژه شماره 3 گفت: این پروژه شامل مته‌های الماسی و صخره‌ای است. در بخش ساخت مته‌های الماسی به دلیل لزوم شرکت انتقال‌دهنده تکنولوژی و نبود آنها به دلیل تحریم‌ها پروژه با کندی پیش می‌رود، اما خوشبختانه مشکل این پروژه هم در شرف حل شدن است.
وی افزود: در بخش مته‌های صخره‌ای که با دو سازنده داخلی قرارداد امضاشده و قراردادها هم ریالی بوده، نسبتا پیشرفت خوبی داشته است. چهار نمونه از مته‌های ساخته شده از سوی این دو شرکت داخلی در مناطق نفت‌خیز جنوب تست و تاییدشده و هم اکنون در مرحله تولید انبوه هستیم. بر اساس آخرین آمار از آخر مهرماه تحویل کالاها آغاز می‌شود.
به گفته قلمبر، کارگاه مجهزی در منطقه خوزستان در زمینه بومی‌سازی مته‌ها ایجادشده که امیدواریم پس از این، کل نیازهای کشور به این تجهیز از داخل تامین شود.
بومی‌سازی لوله‌های حفاری
قلمبر درباره آخرین وضع پروژه شماره 5 یا پروژه لوله‌ها گفت: در بخش نخست این پروژه که شامل لوله‌های مغزی CRA بود پیشرفت خوبی داشتیم، اما متاسفانه شریک خارجی به دلیل تحریم‌های آمریکا از قرارداد خارج شد. این شرکت خارجی دقیقا تا روز سوم نوامبر یعنی یک روز پیش از آخرین مهلت آمریکا برای خروج شرکت‌ها از ایران، برای ما کالا ارسال می‌کرد و با سازنده داخلی تعامل بسیار خوبی داشت.
به گفته قلمبر، خروجی مربوط به پروژه CRA هنوز به‌صورت 100 درصد انجام نشده است، زیرا برای تولید 100 درصدی این کالا در داخل، نقدینگی بسیار بالایی (افزون بر 120 میلیون یورو) نیاز است که از توان سازندگان داخلی خارج است.
وی افزود: حتی اگر تامین اعتبار مربوط به پروژه لوله‌های CRA هم انجام شود باز ادامه پروژه در شرایط کنونی با سرعت کمی پیشرفت خواهد کرد، زیرا تجهیزات این پروژه، تجهیزات خاصی است و فقط تعداد محدودی شرکت در دنیا می‌توانند آن را تولید کنند که آنها هم با وجود تهدید آمریکا حاضر به همکاری نیستند. از این رو تامین این نوع تجهیزات به دشواری انجام می‌شود.
قلمبر ادامه داد: بخش دیگر پروژه شماره 5، مربوط به لوله‌های حفاری است که قرارداد آن بین سازنده داخلی و یکی از بهترین سازنده‌های لوله‌های حفاری در دنیا منعقد شد، حتی LC هم باز شد، اما به دلیل شرایط تحریم، بانک کارگزار خارجی ال‌سی را برگرداند و ادامه کار متوقف شد، اما خبر خوب اینکه به‌تازگی سازنده داخلی لوله‌های حفاری موفق به اثبات توانمندی خود به کارگروه راهبری ساخت داخل شده و تمامی تعهدات طرف خارجی را هم تقبل کرده است. برخی از ماشین‌آلات هم خریداری شده که امیدواریم ظرف یکی دو ماه آینده این پروژه عملیاتی شود.
ساخت لوله‌های بدون درز
قلمبر با بیان اینکه بخش سوم پروژه شماره 5 مربوط به لوله‌های بدون درز ( Pipe Seamless) است، اظهار کرد: لوله‌های بدون درز، فلولاین، کیسینگ و تی یوبینگ‌هایی را شامل می‌شود که در چاه‌های حفاری مورد نیاز است. از بین شرکت‌های داخلی، شرکت لوله‌گستر اسفراین در این زمینه فعال است.
وی توضیح داد: با توجه به تبیین سیاست‌های جدید وزارت نفت مبنی بر واگذاری طرح‌های افزایش و نگهداشت نفت به پیمانکاران در قالب پروژه‌های EPD و EPC، نیاز مستقیم نفت به این لوله‌ها برطرف شده، اما با الزام پیمانکاران به تامین این نوع کالاها از سازنده‌های این لوله‌ها در داخل کشور و تلاش‌های کارشناسان شرکت ملی نفت ایران برای ارتقای کیفی لوله‌ها مطابق با استانداردهای بین‌المللی، در عمل طی دو سال گذشته با فعالیت شرکت لوله‌گستر اسفراین هم ‌کنون توانایی ساخت فلولاین‌ها (Flo-Line) در سه سایز 6، 8 و 10 اینج کسب شده، این در حالی است که پیش‌تر تولید داخل این تجهیز وجود نداشت.
به گفته قلمبر، هم‌اکنون در کشور توانایی تولید لوله‌های کیسینگ 9 و پنج هشتم و 13 و سه هشتم هم در یک سال گذشته فراهم شده، در واقع به جرات می‌توان گفت که حدود 40 تا 45 درصد این پروژه در لوله‌گستر اسفراین محقق شده است.
وی در مورد پروژه شماره 9 (ابزارهای اندازه گیری در حفاری)، اظهار کرد: در این پروژه با چهار شرکت ایرانی قرارداد امضا و نمونه‌سازی‌ها انجام شده است. چالش این حوزه این است که قراردادها با شرکت‌های دانش‌بنیان امضا شده، این شرکت‌ها بنیه فنی و علمی بسیار بالایی دارند، اما از نظر مالی ضعیف هستند، از این رو با توجه به افزایش نرخ ارزی که از اواخر سال 1396 اتفاق افتاد این شرکت‌ها نمی‌توانند جوابگوی هزینه‌های اجرای قرارداد باشند.
قلمبر افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان پروژه شماره 9، با تمام مشکلات موفق به ساخت نمونه تجهیز شده‌اند و حتی یک نمونه مورد تایید متقاضی هم قرار گرفته، اما فعلا تولید انبوه آن متوقف شده است که امیدواریم با ابلاغ بخشنامه تعدیل قراردادها پروژه اجرایی شود.
تلاش برای تجمیع تقاضا
قلمبر در مورد پروژه شماره 10 یا همان پیگ‌های هوشمند گفت: بر اساس این پروژه، شرکت ملی نفت ایران پیگ خریداری نمی‌کند، بلکه خدمات پیگرانی دریافت می‌کند. قرارداد هم طوری است که این خدمات باید با پیگ ایرانی ساخت داخل انجام شود و با توجه به اینکه ذی‌نفعان این قراردادها شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، خطوط لوله و مخابرات و شرکت ملی گاز ایران هستند، امضای قرارداد به خود شرکت‌ها واگذار شده است.
قلمبر اظهار کرد: پروژه شماره هشت فولادهای آلیاژی و کرایژونیک است که در عمل در دل پروژه‌های 1، 2، 3، 5 و 9 است. مواد اولیه تمام این کالاها از داخل و از فولادسازها تامین می‌شود. خرید مواد اولیه نیز از طریق سازنده‌ها انجام می‌شود و با توجه به اینکه در دل قراردادها از همان ابتدا شرط این بوده که مواد اولیه باید از داخل تامین شود، پروژه شماره 8 در دل پروژه‌های دیگر 100 درصد انجام شده است.
وی با بیان اینکه برای پروژه 4، 6 و 7 که کنترل ولووها، الکتروموتورها و تجهیزات دوار (پمپ، توربین و کمپرسور) را شامل می‌شود قراردادی امضا نشده است، گفت: برای هر سرمایه‌گذاری باید تجمیع تقاضا انجام شود تا سرمایه‌گذاری مقرون به صرفه باشد و از آنجا که برای این پروژه‌ها موفق به تجمیع مناسب نشده‌ایم قراردادی امضا نشده است.
قلمبر اظهار کرد: در سه سال اخیر، کنترل‌ولوسازها، الکتروموتورسازها، توربین‌سازها و پمپ‌سازها به پیشرفت‌های بسیار خوبی رسیده‌اند، در ضمن مدیریت پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت ایران با کمک و همکاری معاونت مهندسی و توسعه این شرکت در حال رایزنی با شرکت‌های متقاضی است تا بتوانند تجمیع تقاضا را انجام دهند و پروژه‌های 4، 6 و 7 را اجرایی کنند. در صورتی که تجمیع تقاضا انجام شود، با توجه به تجربه و پیشرفتی که سازندگان داخلی دارند، بدون تردید سرعت نهایی کردن کار بسیار بالاست و زود به نتیجه می‌رسد.