بزرگنمايي:

آریا جوان - چندی پیش عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق به عربستان سفر کرد. بحث مهمی که در رسانه ها در رابطه با این سفر مطرح شد میانجی گری او برای بهبود روابط ایران و عربستان بود.

پرداختن به مفهوم میانجی و شرایط آن مهم است و باید شامل ظرفیت هایی برای تاثیرگذاری بر روابط طرفین داشته باشد. اگر میانجی گری ها سبب کاهش سطح تنش ها و همچنین عادی سازی روابط بین عربستان و ایران شود می توان آن را مفید دانست. با این تفاسیر به نظر نمی رسد که این ظرفیت ها در اختیار عراق و حتی پاکستان باشد. به نظر می رسد تحت تاثیر قرار گرفتن سیاست داخلی عراق از تداوم تنش ها بین تهران و ریاض نگرانی اصلی این کشور باشد که در این راستا بغداد مایل است تا سطح تنش ها بین ایران و عربستان کاهش یابد که خواسته معقولی است و دیگر کشورها نیز ممکن خواستار چنین اتفاقی باشد. از همین رو بحث میانجی گری در دیدار عبدالمهدی و مقام های عربستان مطرح شده که دو طرف از آن استقبال کرده اند.
در حال حاضر سعودی ها در نقطه ضعف قرار دارند و ایران در موضوع سیاست خارجی با توجه به اتفاقات اخیر در منطقه دست بالا را دارد. اگر رویدادهای گذشته را بررسی کنیم و از زمان بهار عربی به وقایع بنگریم مشاهده می کنیم که سعودی ها در این مقطع زمانی با ایران رو در رو شدند و در 8 سال اخیر دو کشور تمام راه های مختلف را امتحان کرده اند. در این بین شنیدن دغدغه ها و توجه به خط قرمزها می تواند مسیری را برای دو کشور فراهم کند که گام نهادن در آن باعث منجمد شدن سطح تنش ها و عادی سازی روابط دیپلماتیک در هر سطحی شود.
ناکامی های اخیر عربستان در منطقه موجب شده تا آنها نسبت به دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز ناامید شوند؛ چرا که سعودی ها انتظار حمله نظامی آمریکا به ایران را داشتند که این امر رخ نداد و باعث دلسردی آنها شد. به نظر می رسد تحولات منطقه باعث واقع بینی سعودی ها نسبت به حقایق شده است و این فرصت می تواند شرایطی را برای تهران و ریاض مهیا کند که با حالت برد-برد از وضعیت کنونی خارج شوند. هر چه از میزان تنش ها در منطقه کاسته شود میزان خرید تسلیحات کاهش پیدا خواهد کرد و زمینه های حل اختلاف و همگرایی میان کشورهای منطقه نیز به وجود خواهد آمد.
در موضوع جنگ یمن نیز خواسته عربستان پایان دادن هر چه سریعتر این جنگ است، چرا که تداوم آن نه تنها باعث آبروریزی های بیشتر برای سعودی ها بلکه باعث آبروریزی برای تسلیحات غربی نیز خواهد شد. از همین رو ریاض خواستار کمک و مساعدت ایران برای خاتمه بحران یمن است. البته این مورد همواره در سیاست های ایران وجود داشته است اما سعودی ها می پنداشتند گزینه نظامی راه حل اصلی خواهد بود ولی این اتفاق رخ نداد.