بزرگنمايي:

آریا جوان - سرنوشت زن تابو شکن در قطر
٤٢٣
٠
تابناک با تو / نوال اکرم، 10 ساله بود که او را از مدرسه بیرون کردند. نوال شاگرد درس‌خوان، آرام و بی‌دردسری بود. دلیل اخراج او هیچ «تخلفی» نبود. دلیل‌اش این بود که دارای معلولیت بود و در کشور قطر با سیاست‌های نژادپرستانه در نظام آموزشی زندگی می‌کرد. او فرزند والدینی پاکستانی بود و شهروندی قطر را نداشت. نوال 6 ساله بود که پزشکان تشخیص دادند وی به دیستروفی عضلانی شدید مبتلا است. در قطر، اگر شهروند قطری باشی، مدرسه نمی‌تواند تو را به دلیل معلولیت اخراج کند. اما اگر خارجی باشید، مدرسه می‌تواند بی‌دردسر شما را بیرون بیندازد و این کار عواقبی هم در پی ندارد. از آن طرف مدرسه‌ی ویژه‌ی «کودکان استثنایی» هم حاضر نشد او را ثبت‌نام کند. او برای مدرسه عادی «زیادی استثنایی» بود و برای مدرسه‌ی کودکان با نیازهای ویژه، «زیادی عادی» بود. دو سال بعد هم در نتیجه‌ی یک شکستگی، نوال برای همیشه ویلچرنشین شد.
نوال اکرم خواهان پس گرفتن «احترام از دست‌رفته» معلولین است.

نوال اما تصمیم نداشت این سرنوشت محتومی را که قوانین نژادپرستانه، ضد کودک و ضد معلولین تحمیل می‌کنند، بپذیرد. بعد از این‌که از ثبت‌نام دوباره در مدارس ناامید شد، سراغ یکی از معدود نهادهای غیردولتی بهبود وضعیت معلولین در قطر رفت و با کمک آن‌ها توانست در دوره‌های آنلاین فن‌آوری ثبت‌نام کند. همین آموزش و تجربه بود که تاثیر عمیقی بر نوال گذاشت. او راهی بیمارستان‌ها و عیادت با سایر افراد در وضعیت مشابه و خانواده‌هایشان شد، تجربیات تلخ تبعیض و تحقیر و نبود امکانات آموزشی برای آن‌ها را ثبت می‌کرد و در شناسه‌ی کاربری توئیتر و اینستاگرام خود این روایت‌های تلخ را بازگو می‌کرد.
کم‌کم افراد دیگری در موقعیت‌های مشابه از گوشه‌وکنار قطر با او تماس می‌گرفتند و از تجربیات تلخ تبعیض و تحقیر و به حاشیه رانده‌ شدن می‌گفتند که هر روز به «جرم» معلول بودن، بیماری یا خارجی بودن با آن مواجه‌اند.
نوال یکی از معدود زنان در قطر است که سراغ اجرای شو کمدی و استندآپ کمدی رفته و این «تابو» را در قطر شکسته است. او بعد از اخراج از مدرسه بود که قدرت طنز و طعنه را درک کرد، هم برای به نقد کشیدن وضعیت تلخ نابرابری و هم تحمل آسان‌تر تبعیض. نوال می‌گوید اولین‌باری که برای اجرای استندآپ کمدی روی صحنه رفت، وضعیت عجیبی بود. بسیاری از تماشاچیان از دیدن یک زن روی سن- آن هم زنی که روی ویلچر نشسته- معذب شده بودند. اما وقتی طنز نیش‌دار و تلخ و خنده‌دار نوال درباره‌ی معلولیت و تجربه‌ی معلول بودن در قطر شروع شد، جو شکست و صدای قهقهه‌های خنده از هر سوی سالن بلند شد.

در سال 2016 نوال اکرم فعالیت‌ خود برای حقوق معلولین را گسترش داد. او نهاد غیردولتی «دیستروفی عضلانی در قطر» را افتتاح کرد؛ نهادی هم که هم‌ خواهان تحقیق بیشتر درباره‌ی این بیماری و حمایت از افراد مبتلا به این بیماری و خانواده‌هایشان است و هم برای احقاق حقوق افراد دارای معلولیت در قطر فعالیت می‌کند. این نهاد حالا کارزار گسترده‌ای را در قطر راه انداخته تا مدرسه‌ها موظف شوند که در ساختمان، رمپ ویژه ویلچر بسازند و هم‌زمان به دولت فشار می‌آورند تا قانونی را تصویب کند و مانع از اخراج دانش‌آموزان خارجی از مدرسه به دلیل معلولیت شود. در حال حاضر به‌ویژه مدارس بین‌المللی قطر، در عمل هیچ محدودیتی ندارند و هیچ نظارت اساسی بالا سر آن‌ها نیست که نسبت به معلولین، رفتار تبعیض‌آمیز نداشته باشند. تلاش‌های نهاد غیردولتی کوچک آن‌ها موجب شده تا هر روز مدارس بیشتری رمپ ویژه‌ی ویلچر در مدارس ساخته و این بحث هر روز بیشتر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطرح شود که مدرسه به چه اجازه‌ای بچه‌ای را به دلیل وضعیت جسمانی از حق تحصیل محروم می‌کند؟‌
نوال اکرم، می‌خواهد تصویر کلیشه‌ای مردم قطر از «معلول» و به‌ویژه زن معلول را به چالش بکشد. نه تنها با جسارت ویلچرش را هل داده و روی سن، کمدی اجرا می‌کند، بلکه گاه مدل هم می‌شود. او تاکنون مدل برند قطری «Fanilla Couture» و چند پروژه‌ی عکاسی شده است. با این‌حال این‌جا هم او طعم تبعیض را چشید. عکاسان هنری و برندها در ابتدا به او پول نمی‌دادند! انگار که به این زن دارای معلولیت «لطف» کرده و بر سر او منت می‌گذاشتند که به او اجازه مدل شدن می‌دادند. او شروع به افشاگری این رویه‌ی زشت کرد و برخی از این عکاسان هنری را مجبور به عذرخواهی کرد.
نوال اکرم می‌گوید خیلی وقت‌ها بعد از پایان اجراهای کمدی او، مردم سراغ او می‌آیند و می‌پرسند «چه کمکی از دست آن‌ها برای بهبود وضعیت معلولین برمیاد؟» جواب او همیشه روشن و ساده است: «احترام از دست‌رفته‌ی آن‌ها را برگردانید. شان انسانی آن‌ها را رعایت کنید. همین.»