بزرگنمايي:

آریا جوان - ایسنا نوشت: عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه کشاورزی، با بیان این‌که کشاورزی در ایران نمی‌تواند محور توسعه شود، اظهار کرد: خودکفایی در تولید بسیاری از محصولات منطقی و اقتصادی نیست، منابع آبی در وضعیت نامناسبی قرار دارد و تولید نکردن محصولات بسیار به صرفه‌تر است.

جواد حسین زاد، اظهار کرد: در صورت ادامه وضعیت کنونی نامناسب آب، در 20 الی 30 سال آینده مشکل آب بسیار مهمتر می‌شود و برای پیشگیری از مشکلات آتی باید با استفاده از تکنولوژی، آب با بازدهی و راندمان بالا مصرف شود.
وی با تاکید بر اهمیت کسب سود در فعالیت‌های کشاورزی، گفت: تمامی واحدها، کارگاه‌ها و کارخانه‌ها فقط در صورت سودآور بودن تولید، به فعالیت خود ادامه می‌دهند تا بازدهی لازم جهت تشویق افراد برای درآمدزایی ایجاد شود و این امر زمینه را برای رونق تولید و توسعه‌ی کشور فراهم می‌کند.
وی با تاکید بر این‌ که توسعه بدون تولید میسر نمی‌شود، افزود: تولید هر محصولی که هزینه‌های تولیدآن بالا بوده و باعث نابودی منابع کشور شود، فقط یک ضرر است که در آینده گریبان نسل‌های بعدی را می‌گیرد.
حسین زاد با اشاره به کمبود منابعی هم‌چون آب و خاک در دنیا، بر لزوم تخصیص بهینه‌ی این منابع در بین فعالیت‌های مختلف کشاورزی تاکید کرد و افزود: نگاه و عملکرد اقتصادی به کشاورزی امری ضروری بوده که در صورت عملی نشدن آن، در بلند مدت و میان مدت شاهد هدر رفت منابع کشور و تولید محصولات بی صرفه خواهیم بود.
وی با اشاره به زحمات بالای استخراج آب و ارزش این منبع خدادادی، گفت: بهای آب در برخی نقاط کشور مانند آذربایجان شرقی، حداقل پنج هزار تومان در هر متر مکعب آب محاسبه می‌شود اما ممکن است محصول تولیدی از هر متر مکعب آب به بهای دویست تومن به فروش برسد که تامین کننده حداقل هزینه برآورد شده برای به دست آوردن یک متر مکعب آب هم نمی‌شود، استفاده آب در فعالیت‌های بی ارزش کشاورزی تبعاتی مانند رانش زمین یا بیایان زایی را در پی خواهد داشت.
وی با تاکید بر این‌که سهم صادرات محصولات کشاورزی نسبت به پتانسیل کشور بسیار اندک است، اظهار کرد: در بیشتر زمین‌های دیم کشور، حدود 500 الی 600 کیلوگرم گندم در هر هکتار از زمین تولید می‌شود و در زمین‌های آبی این تعداد به 3 الی 3.5 تن می‌رسد که این تولید، اقتصادی نبوده و فقط باعث هدر رفت منابع می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی در دانشگاه تبریز با بیان این‌که واردات محصولات کشاورزی کشور خیلی حساب شده نیست، گفت: محصولاتی مانند آناناس که هزینه‌های تولید بالایی دارند را می‌توان وارد کرده و محصولاتی با هزینه تولید اندک را در داخل کشور تولید کرد اما با این وجود در بسیاری از مواقع، وارد کردن برخی محصولات کشاورزی هم‌چون پرتقال همزمان با برداشت همان محصول در داخل کشور انجام می شود.
وی با تاکید بر این‌که صادرات خوب، تعامل خوبی با سایر کشورها را می‌طلبد، بیان کرد: برای داشتن صادرات مطلوب باید کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی مطابق با استاندارد صادرات جهانی باشد، از سوی دیگر اقتصاد ایران در شرایط کنونی به مسائل سیاسی گره خورده که باعث مشکلات بسیاری در این حوزه شده است.
وی با بیان این‌که بازارهای محصولات کشاورزی رقابتی هستند، گفت: عرضه‌ی محصولاتی با کیفیت بالا، بسته بندی خوب و قیمت ارزان تر، خریداران زیادی را جلب می‌کند، از سویی صادرکردن نیاز کشور باعث کاهش عرضه محصول و افزایش بسیار بالای قیمت محصول در داخل کشور می‌شود که در برخی موارد شاهد این امر در کشور هستیم.
حسین زاد افزود: دشت‌های ممنوعه‌ای در بسیاری از مناطق ایران وجود دارد که تراز آب زیرزمین در این مناطق به طور متوسط 5 الی 6 متر پایین تر از آستانه بحرانی است که این امر خسارتی بیش از یک زلزله هفت ریشتری را در پی دارد.
وی در خصوص بحران آبی کشور گفت: این امر فقط در خصوص کمبود مقدار آب نیست و تبعاتی بعدی هم‌چون نشست زمین‌، رانش زمین‌، بیابان زایی، گردوغبار و ریزگردها مشکلات دیگری را ایجاد می‌کند، تخلیه آبخانه‌ها و خشکی آب‌های سطحی تبعات برگشت ناپذیر درمحیط زیست خواهد داشت.
وی افزود: برداشت نکردن در برخی از نقاط کشور بسیار به صرفه است اما این امر باعث بیکاری برخی کشاورزان می‌شود که باید در خصوص آنان فکر دیگری بکنیم، بازدهی آب در بخش کشاورزی به طور متوسط 30 الی 35 درصد بوده که به عبارت دیگر 65 درصد از مقادیر آب مصرفی در زمین‌های کشاورزی هدر می‌رود.
حسین زاد با اشاره به اقلیم خشک و نیمه خشک کشور، گفت: مصرف چهار هزار متر مکعب آب برای تولید سه تن گندم قطعا غیرعقلانی است، دلیل ندارد که در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی خودکفا شویم زیرا به صرفه و اقتصادی نیست.
وی در خصوص خودکفایی گندم، اظهار کرد: امکانات و منابع آبی بسیاری در راستای خودکفایی گندم به هدر رفت که در این راستا همراه با نابودی منابع آبی و خاکی، تولید بسیاری از محصولات دیگر کاهش یافت زیرا به هیچ وجه ایده درست و اقتصادی نبود.
وی افزود: با وجود هزینه‌های بالای واردات گندم باید در راستای خودکفایی به پتانسیل‌های منابع آبی کشور هم توجه داشت.
عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در خصوص دلیل قطعه قطعه شدن زمین‌های کشاورزی، گفت: زمین‌های کشاورزی از قوانین ارثی تبعیت می‌کرد، به خاطر غیرمکانیزه بودن فعالیت‌های کشاورزی، استفاده از زمین‌های کشاورزی کوچک به صرفه‌تر بود، در برخی از مناطق روستایی، زمین‌ها بیشتر از آنچه که باید قطعه قطعه می‌شوند که هزینه‌ی زیادی برای مدیریت این تعداد زمین‌ لازم است و با افزایش تعداد قطعات، زمین‌ها در بین مرزها از بین می‌رود.
وی در خصوص ماشین آلات مورد استفاده در بخش کشاورزی ایران، اظهار کرد: این ماشین آلات بیشتر برای استفاده در زمین‌های وسیع کشاورزی هم‌چون کانادا و آمریکا با مساحتی بالغ بر 50 هکتاری مناسب هستند که استفاده از آن برای زمین‌های کوچک خیلی به صرفه نیست که در این راستا باید ابزارآلات را به تناسب زمین‌ها استفاده کنیم.
وی در خصوص هوشمندسازی کشاورزی گفت: این اقدام برای کشاورزی کشور اولویت ندارد.
46