بزرگنمايي:

آریا جوان-

به گزارش ایسنا، ابتلاء به عفونت اچ‌آی‌وی و بیماری ایدز در سال‌های اخیر به سرعت در بسیاری از کشورهای جهان گسترش یافته و به یک چالش مهم سلامت جهانی تبدیل شده و میلیون‌ها نفر را صرف‌نظر از سن و جنسیت تحت تأثیر قرار داده است. بنا بر گزارش اداره ایدز، تا پایان سال 96 مجموعاً 37650 نفر مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی شناسایی و ثبت شده‌اند که 83 درصد آن‌ها مرد و 17 درصد زن هستند. 51 درصد موارد ثبت شده را گروه سنی 21 تا 35 سال تشکیل می‌دهند. از کل موارد شناسایی شده 13293 نفر تاکنون فوت کرده‌اند و 15278 نفر وارد مرحله پیشرفته بیماری یعنی ایدز شده‌اند.

هدف این پژوهش که نویسندگان آن فریده خلج آبادی فراهانی از مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، محمد مهدی آخوندی از مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی باروری پژوهشگاه ابن‌سینا و مریم عباسی از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی هستند، تعیین میزان معلومات پسران جوان درباره راه‌های انتقال اچ ای‌وی و ایدز و بخصوص انتقال جنسی اچ‌آی‌وی و عوامل مرتبط با آن بوده است. این مقاله حاصل تحلیل ثانویه داده‌های پیمایش مقطعی بر روی 1357 دانشجوی پسر مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های آزاد و دولتی شهر تهران در اسفند 1392 تا خرداد 1393 است که با هدف بررسی درک از خطر و رفتارهای پرخطر جنسی مرتبط با اچ‌آی‌وی انجام شد.

در این پژوهش آمده است: «در پیمایش مقطعی که میان 1357 دانشجوی پسر دانشگاه‌های آزاد و دولتی شهر تهران در سال 93 -1392 انجام شد، نمونه‌ها به صورت سهمیه‌ای دو مرحله‌ای از سه دانشگاه دولتی و یک واحد دانشگاهی آزاد انتخاب شدند. میانگین سنی پسران 22 سال بوده و نزدیک به 75 درصد پسران از دانشگاه آزاد و بقیه از دانشگاه سراسری بودند. نیمی از پاسخگویان در رشته‌های علوم انسانی تحصیل می‌کردند و بالغ بر 57 درصد آنها با والدین خود زندگی می‌کردند. حدود 34 درصد از پاسخگویان مادران تحصیل‌کرده دانشگاهی داشتند و تقریباً نیمی از دانشجویان پسر خانواده خود را از نظر مذهبی متوسط و حدود یک سوم بسیار مذهبی ارزیابی کردند. 44 درصد آن‌ها حداقل یکبار مشروبات الکلی استفاده کرده‌اند و 15 درصد این پسران حداقل یک‌بار از مواد روانگردان استفاده کرده‌اند. 56 درصد این افراد به ماهواره دسترسی داشته و حدود 66 درصد پسران در حد متوسط تا زیاد به پورنوگرافی (محتوای جنسی خارج از عرف) دسترسی داشتند. 17 درصد این دانشجویان تجربه انجام تست تشخیصی اچ‌آی‌وی داشته‌اند و یافته مهم دیگر این که 35.5 درصد پسران تجربه روابط جنسی قبل از ازدواج را داشته‌اند.»

فریده خلج‌آبادی و همکاران وی در این مطالعه می‌گویند: «آمار توصیفی نشان می‌دهد که اطلاعات نادرست یا عدم آگاهی در مورد راه‌های مختلف انتقال اچ‌آی‌وی از 13 درصد تا 58 درصد متغیر است. بیشترین اطلاعات نادرست به ترتیب در مورد انتقال عفونت از طریق نیش پشه، خون دادن با سرنگ نو، تماس با خون آلوده به اچ‌آی‌وی بدون بریدگی پوست، استفاده از توالت مشترک و تماس جنسی با فرد آلوده به اچ‌آی‌وی بود. اگر چه میانگین نمره آگاهی در مورد راه‌های مختلف انتقال اچ‌آی‌وی و هم‌چنین انتقال جنسی اچ‌آی‌وی در حد متوسط بود ولی تنوع مهمی در معلومات در خصوص راه‌های مختلف انتقال اچ‌آی‌وی وجود داشت. با این که 87 درصد پسران از انتقال اچ آی‌وی با فرد آلوده اطلاع داشتند ولی اطلاعات دقیق‌تر در مورد انتقال اچ‌آی‌وی در انواع مختلف تماس جنسی کم بود. به طوری که بین 12.7 درصد تا 50.3 درصد دانشجویان، در مورد انتقال اچ‌آی‌وی در تماس جنسی نامتعارف آگاه نبودند.»

پژوهشگران در این پژوهش ذکر کرده‌اند: «کمترین میزان اطلاعات در مورد انتقال اچ‌آی‌وی از طریق نیش حشرات بود به طوری که فقط 42 درصد به درستی می‌دانستند که ویروس اچ‌آی‌وی از طریق نیش حشرات منتقل نمی‌شود. هم‌چنین بیشترین اطلاعات درست در مورد انتقال ویروس از طریق تماس جنسی محافظت نشده با فرد آلوده و سرنگ مشترک بود (به ترتیب 87 و 83 درصد). نتایج نشان داد که معلومات دانشجویان در مورد انتقال جنسی اچ‌آی‌وی به طور معناداری در بین دانشجویان سنین 23 سال به بالا، بیشتر از دانشجویان سنین کمتر از 20 سال است. هم‌چنین رابطه مثبت و معناداری بین معلومات درباره روش‌های انتقال ایدز و نیز خطر انتقال جنسی اچ‌آی‌وی در دانشجویان پسر و دسترسی به ماهواره دیده شد و رابطه مثبت و معنادار قوی بین تجربه مصرف الکل و معلومات انتقال جنسی اچ‌آی‌وی نشان داده شد اما در مورد راه‌های انتقال اچ‌ای‌وی با مصرف داروهای روانگردان رابطه معکوس و معناداری وجود داشته است.»

در این مطالعه آمده: «اطلاعات دانشجویان دانشگاه‌های آزاد در مورد انتقال جنسی ویروس اچ‌ای‌وی به طور معناداری بیشتر از دانشجویان دولتی بود و هم‌چنین میانگین آگاهی در زمینه روش‌های انتقال ایدز بر حسب رشته تحصیلی نیز متفاوت بود. نمره مقیاس معلومات دانشجویان گروه پزشکی بالاتر از بقیه و نمره دانشجویان رشته هنر کمتر از سایرین بوده است. در مورد عوامل خانوادگی میانگین نمره آگاهی دانشجویان در مورد راه‌های انتقال اچ‌آی وی و انتقال جنسی عفونت اچ‌آی‌وی در پسرانی که مادران آن‌ها تحصیلات دبیرستانی و دانشگاهی داشتند در مقایسه با پسرانی که مادرانشان کم‌سواد بوده به طور معناداری بالاتر بود. این یافته نقش مهم سواد و تحصیلات مادر را در معلومات سلامت جنسی جوانان نشان داد و برعکس رابطه معکوس و معناداری بین پایبندی مذهبی خانواده و معلومات اچ‌آی‌وی در بین پسران نشان داده شد.»

این پژوهش در دوره 17 شماره 6 (آذر و دی 97) فصلنامه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی (پایش) به چاپ رسیده است.