بزرگنمايي:

آریا جوان - خراسان / مدرسه، قرار است ما را برای انتخاب‎های مهم آینده‎مان آماده کند. تا قبل از دبیرستان جواب ما به سوال «دوست داری در آینده چه کاره بشی؟» پاسخ چندان دقیقی نیست چون خیلی‎های‎مان نمی‎دانیم در دانشگاه و بعدتر محیط‎های شغلی مختلف، چه چیزی در انتظارمان است. توی مدرسه باید بفهمیم واقعا به چه چیزی علاقه داریم؛ چه استعدادهایی داریم و برای رسیدن به هدف‎مان چه توانایی‎هایی را باید در خودمان پرورش بدهیم؛ توی حوزه علاقه ما، چه رشته‎ها و حرفه‎هایی هست و هرکدام‎شان چه خوبی‎ها و سختی‎هایی دارد؛ اما توی مدرسه واقعا این چیزها را می‎فهمیم؟ در دورهمی این هفته با «نیوشا ارغوانی»، «عسل داوری» و «فاطمه دهقان» 15ساله درباره این‎ موضوع حرف زدیم. اگر شما هم این روزها به انتخاب‎های آینده‎تان فکر می‎کنید،‌ دغدغه ها و انتقادهای‌تان به عملکرد مدرسه را از طریق شماره های بالا برای‌مان بفرستید.
چطور انتخاب کنم؟
از کجا بفهمیم چه رشته‎ای برای ما مناسب‎تر است؟ عسل می‎گوید: «من همیشه سر کلاس زیست نسبت به بقیه درس‎ها، خوشحال‎تر و هوشیارتر هستم. توی خانه هم که زیست می‎خوانم، ازش لذت می‎برم برای همین فکر کنم رشته دانشگاهی‎ام به زیست مربوط باشد. به رشته‎های مهندسی اصلا فکر نمی‎کنم». نیوشا با عسل موافق است: «به نظر من هم میزان لذتی که از خواندن یک درس می‌بریم، رابطه مستقیمی با علاقه‌مان دارد. من ترجیح می‎دهم رشته‎ای را انتخاب کنم که منطبق بر علاقه‎ام باشد چون فکر کنم این‎طوری امکان بیشتری برای رشد و پیشرفت دارم». فاطمه با مهم بودن معیار علاقه موافق است اما معتقد است علاقه همیشه شخصی و ذاتی نیست: «به نظر من درس‌ دادن معلم خیلی مهم است. اگر شیوه‌ تدریس معلم‎ها خوب باشد، تو به درس علاقه‌مند می‌شوی و روی انتخاب رشته دانشگاهی‎ات تأثیر می‎گذارد». فاطمه حرف جالبی می‎زند؛ برای‎ همه‎مان پیش آمده به‎خاطر شیوه غلط معلمی، از درسی دلزده شویم و خب این می‎تواند مسیر آینده‎مان را عوض کند.
علاقه یا بازار کار؟
علاقه برای انتخاب، کافی است؟ نیوشا معتقد است: «بله! وقتی کاری را دوست ندارید و به زور انجامش می‎دهید حتی اگر در آن درآمد بالایی داشته‌باشید، هر روز زجر می‌کشید». عسل اما می‎گوید باید حواس‎مان به بازار کار هم باشد: «درست است که باید رشته تحصیلی‎مان را از بین زمینه‎های مورد علاقه‌مان انتخاب کنیم اما بین علاقه‌مندی‌ها باید سراغ گزینه‎ای برویم که بازار کار بهتری دارد». فاطمه گزینه سومی را به علاقه و بازار کار اضافه می‌کند: «علاقه و بازار کار هر دو معیارهای مهمی هستند اما من فکر می‌کنم باید شرایط محیطی جامعه را هم درنظر بگیریم؛ مثلاً شرایط جامعه‎ای که رو به پیر شدن می‌رود، ایجاب می‌کند در آینده رشته‌هایی که مربوط به مراقبت از سالمندان هستند، بازار کار خوبی داشته باشند».
مشاور کجای قصه است؟
خب این عوامل مهم در انتخاب رشته را چطور درنظر بگیریم؟ از چه کسی کمک بگیریم؟ مشاورهای مدرسه کجای قصه هستند؟ نیوشا می‌گوید: «مشاوره در مدرسه، زمان‌ مناسب و مشخصی ندارد؛ معمولاً ساعت‌هایی را که بین درس‎ها خالی می‌شود به مشاوره اختصاص می‌دهند که اصلا کافی نیست. سوالات بچه‌ها زیاد است و وقت به همه نمی‎رسد. برای همین، من برای پیدا کردن مسیر و انتخاب رشته دانشگاه، خودم شروع کردم به تحقیق کردن. راستش تا سال گذشته اصلاً فرق تجربی و پزشکی را نمی‌دانستم». عسل هم فکر می‎کند مشاوره تحصیلی مدرسه‎ها خیلی کمک‎کننده نیست: «علاوه بر کم بودن ساعات مشاوره، توضیحات مشاورهای مدرسه هم کامل و دقیق نیست. خیلی کلی چندتا رشته مشخص را معرفی می‎کنند و درباره زیرشاخه‌های رشته‎ها اطلاعاتی ندارند. من درباره رشته‌ها و دانشگاه‌ها از معلم شیمی‌ام کمک گرفتم و ایشان من را راهنمایی کردند.البته چون این قضیه برای من خیلی حیاتی است، مشاوره‌های خارج از مدرسه را هم امتحان کرده‎ام». فاطمه می‎گوید بی‎توجهی به مشاوره تحصیلی توی مدارس، مشکل رایجی است: «من از دوستانم در مدرسه‎های دیگر شنیده‎ام که اصلا مشاور ندارند». عسل اضافه می‌کند: «مشاورهای خوب در مدارس کار نمی‎کنند. اگر مشاوره تخصصی و حرفه‎ای بخواهید، باید توی مراکز خارج مدرسه دنبال‎شان باشید». نیوشا با حرف‌های دوست‎هایش موافق است: «من تا حالا ندیده ام دوست‎هایم برای انتخاب رشته دانشگاهی پیش مشاور مدرسه بروند، بیشتر بچه‎ها برای کمک گرفتن در روابط اجتماعی‎شان به مشاور مراجعه می‌کنند».
عکس و تصویرسازی: محمد علی محمد پور، سعید مرادی
نویسنده : مهسا کسنوی