بزرگنمايي:

آریا جوان-خراسان / آشنایی با رویکردی جدید برای مصون ماندن از عوارض جسمانی و فشارهای روانی حاصل از استرس که بر اساس مطالعاتی 8 ساله است.
کدام یک از ما می‌توانیم ادعا کنیم که استرس و اضطراب را به صورت روزانه تجربه نمی‌کنیم؟ گاهی اوقات این استرس چندان شدید نیست؛ تنها در حد نگرانی از دیر رسیدن سر قرار است اما گاهی شدیدتر می‌شود مانند اتمام یک کار در موعد مقرر یا پرداخت اجاره خانه در زمان مناسب. گاهی این استرس برای مدتی طولانی می‌تواند شدید باشد، مانند زمانی که در حال آماده شدن برای امتحانی بزرگ چون کنکور هستیم یا بیکاری چند ماهه‌ای که باعث به هم خوردن وضعیت مالی ما شده است. مطالعات و بررسی‌های متعددی تا به امروز نشان داده است که این استرس، چه کم و چه زیاد، می‌تواند بر سلامت جسمی ما تاثیر بگذارد، سیستم ایمنی ما را تضعیف کند، سلامت قلب و عروق ما را در معرض خطر قرار دهد و خلاصه ما را با خطرات مضاعفی مواجه کند. اما در این مطلب می‌خواهیم خبر خوبی به شما بدهیم؛ حتی اگر تحت فشار و استرس زیادی هستید، راه‌های معتبر و موثری وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا عوارض جسمانی استرس را کاهش دهید و از سلامت خود حتی در سخت‌ترین شرایط محافظت کنید.
در عوض مقابله، دست دوستی دراز کنید!
بسیاری از ما به اضطراب و استرس خود به عنوان یک دشمن نگاه می کنیم و هدف‌مان مقابله با آن است. این در حالی است که یک مطالعه گسترده هشت ساله روی بیش از 30 هزار نفر نشان می‌دهد وقتی افراد استرس و اضطراب را به عنوان عاملی در نظر می‌گیرند که به آن‌ها کمک می‌کند تا آماده فعالیتی جدید شوند، عوارض جسمانی استرس کاهش می‌یابد. در واقع زمانی که ما استرس را دشمن فرض می‌کنیم در کنار افزایش ضربان قلب و بالا رفتن سرعت تنفس، عروق ما هم منقبض می‌شود. این انقباض عروق عوارض جسمانی استرس را تشدید می کند و می‌تواند به مشکلات قلبی دامن بزند. اما در مقابل وقتی ما استرس را به عنوان عاملی کمکی برای حرکت و فعالیت در نظر می‌گیریم، هر چند قلب ما تندتر می زند و تنفس سریع‌تر می‌شود اما عروق، انقباض کمتری دارند و در نتیجه عوارض جسمانی ما کاهش می‌یابد. توجه داشته باشید که در واقعیت نیز این تغییرات جسمانی به منظور افزایش آمادگی بدن ما طراحی شده‌اند؛ چرا که افزایش ضربان قلب به افزایش سرعت گردش خون منجر و باعث خون رسانی بهتر به مغز می شود و عضلات ما را برای داشتن فعالیت بیشتر آماده می‌کند. پس نوبت بعد که علایم رو به رو شدن با استرس و فشار روانی را در خود مشاهده کردید، به خودتان یادآوری کنید این تغییرات تنها قرار است به شما کمک کنند تا آمادگی بیشتری برای فعالیت داشته باشید.
به پیام بدن‌تان گوش دهید
زمانی که استرس داریم، تغییرات هورمونی هم در بدن ما روی می‌دهد. بسیاری از ما نام کورتیزول و آدرنالین را شنیده‌ایم؛ هورمون‌هایی که در زمان استرس ترشح می شوند و علایم جسمانی را که در بالا نیز اشاره شد در بدن ایجاد می‌کنند اما شاید بیشتر ما ندانیم که در کنار این دو هورمون، تغییر شیمیایی دیگری نیز در مغز ما روی می‌دهد. یکی دیگر از هورمون‌هایی که در زمان استرس در بدن ما ترشح‌اش افزایش می‌یابد هورمون اکسی‌توسین است. اکسی‌توسین که گاهی به آن هورمون عشق نیز می‌گویند، در زمان استرس توسط غده هیپوفیز ترشح می شود و در نتیجه سطح این هورمون افزایش می‌یابد. زمانی که ترشح هورمون اکسی‌توسین در بدن ما افزایش می‌یابد، میزان علاقه ما به داشتن روابط اجتماعی با اطرافیان بیشتر و احساس نیاز ما به روابط عاطفی تقویت می‌شود. به همین دلیل زمانی که مضطرب و نگران هستیم، دوست داریم با کسی صحبت کنیم و از حمایت اطرافیان برخوردار شویم. مطالعات نشان داده وقتی افرادهنگام استرس و ناراحتی از اطرافیان کمک می گیرند در واقع به این پیام مهم بدن خود (به واسطه افزایش سطح اکسی‌توسین ایجاد شده) گوش می‌دهند، عوارض جسمانی بسیار کمتری را در زمان استرس تحمل خواهند کرد. پس اگر استرس دارید و این وضعیت شکلی مزمن به خود گرفته است، به فکر تقویت روابط اجتماعی خود و دریافت حمایت از اطرافیان باشید و بدانید که این کار از هر نظر به نفع شماست.
از معجزه نوع‌دوستی غافل نشوید
پیش از این بسیاری از مطالعات نشان داده بود کمک کردن به دیگران می‌تواند حافظ سلامت روانی ما باشد. حالا مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که این کمک کردن به دیگران نه فقط بر سلامت روانی که بر سلامت جسمی ما هم اثر مثبت دارد و می‌تواند عوارض جسمی استرس را کاهش دهد. در این مطالعه پژوهشگران متوجه شدند وقتی افراد استرس زیادی را تجربه می کنند و همزمان کمک چندانی نیز به اطرافیان خود نمی‌کنند، عوارض جسمانی و روانی بیشتری را در مقایسه با زمانی که استرس دارند اما اهل کمک به دیگران هستند، تجربه می‌کنند. بر این مبنا می‌گویند اگر می‌خواهید خود را در مقابل عوارض جسمانی استرس و فشار روانی، بیمه و تاب‌آوری خود را تقویت کنید، کمک به دیگران را فراموش نکنید.
نویسنده : نرگس عزیزی| کارشناس ارشد مشاوره