بزرگنمايي:

آریا جوان - هنر زندگی/ امروزه با افزایش شمار افراد غیرمتخصصی که به درمان‌های روانشناسی می‌پردازند اصطلاح عمه درمانی بین افراد رواج یافته است. در واقع این اصطلاح کنایه ایست به افرادی که بدون دانش و مهارت کافی جلسات درمانی را آغاز می‌کنند اما در حقیقت چیزی جز نصیحت‌های عامیانه و حرف‌های روزمره تحویل مراجعان نمی‌دهند. برای آنکه بتوانید درمانگران حرفه‌ای را از این دست درمانگران غیرمتخصص تشخیص دهید و با اصطلاح عمه درمانی بیشتر آشنا شوید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
عمه درمانی چیست؟
شاید این روزها اصطلاح عمه درمانی به گوش شما نیز خورده باشد. این اصطلاح در حقیقت با زبان طنز به افرادی اشاره دارد که در اتاق درمان چیزی جز حرف‌های عامیانه و نصیحت‌هایی مشابه نصیحت اقوام به مراجعان ارائه نمی‌دهند. در حقیقت این افراد اطلاعات کمی از روش‌های درمانی اصولی دارند و در این زمینه آموزش‌های حرفه‌ای ندیده‌اند. این امر باعث می‌شود که نتوانند ارزیابی مناسبی از افراد به عمل بیاورند و در نتیجه در درمان و ارائه راهکارها نیز با شکست مواجه شوند.
پیشگیری از عمه درمانی | نیازمندی‌های یک روانشناس حرفه‌ای
برای آنکه یک روانشناس بتواند در شغل خود تخصص یابد باید مراحل مختلفی را پشت سر بگذارد. برای مثال تحصیل آکادمیک و تنها به صورت تئوری نمی‌تواند از یک فرد، متخصصی حرفه‌ای بسازد. البته دانش تئوری به خصوص در زمینه آسیب شناسی روانی یکی از اصول ضروری برای روانشناس شدن است اما باید بدانیم که این مسئله به تنهایی کافی نیست و روانشناسان نیازمند آموزش دیدن در دوره‌های کارورزی عملی نیز هستند.
در این دوره‌ها افراد تحت نظارت یک سوپر وایزر به درمان افراد می‌پردازند. شرکت در این دوره‌ها منجر به این می‌شود که روانشناسان تازه کار با ضعف‌های کار خود آشنا شوند، بدانند در چه زمینه‌هایی مشکل دارند و چگونه باید به رفع مشکلات خود بپردازند. بدین ترتیب به تدریج کار کردن در کنار متخصصین به آن‌ها می‌آموزد که از سطحی نگری و یا همان درمان‌هایی که به عمه درمانی معروف شده فاصله بگیرند و بتوانند بر اساس استانداردها و اصول کار علمی با مراجعان خود برخورد کنند.
متأسفانه در اکثر دانشگاه‌های ایران به جز دانشگاه‌های وزارت بهداشت و برخی دانشگاه‌های دولتی و آزاد این خدمات به دانشجویان ارائه نمی‌شود. به همین خاطر آن‌ها پس از اتمام دوره تحصیلی و یا در حین آن باید به طور جداگانه در کلاس‌های آموزشی عملی و دوره‌های سوپرویژن شرکت کنند.
سؤالات متداول
- چگونه می‌توان یک درمانگر حرفه‌ای را از سایرین تشخیص داد؟
متأسفانه به دلیل رواج یافتن روانشناسی زرد و افزایش بی‌شمار تعداد افرادی که در زمینه روانشناسی تحصیل می‌کنند مراجعان در پیدا کردن روانشناسان متخصص با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند. مسئله حائز اهمیت اینجاست که بسیاری از این روانشناسان در شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام با نشان دادن تصویرهای غیر واقعی از خود و انتشار مطالب غیرعلمی اما جذاب مخاطبان بسیاری را برای خود فراهم می‌کنند و موجب سردرگمی بسیاری از افراد می‌شود. این افراد بیشتر از همان شیوه عمه درمانی استفاده می‌کنند.
به عنوان یک مراجع برای آنکه بتوانید درمانگری حرفه‌ای برای مشکلات خود انتخاب کنید، میزان تحصیلات روانشناس را بررسی کنید. همچنین میزان سابقه کار، دانشگاهی که فرد در آن تحصیل کرده، دوره‌های تخصصی که پشت سر گذرانده و اعتبار مرکز مشاوره‌ای که در آن فعالیت می‌کند همگی می‌توانند اطلاعات خوبی برای انتخاب یا عدم انتخاب روانشناس به شما بدهند.
- مراجعه به افراد غیر متخصص می‌تواند آسیب جدی برای افراد به همراه داشته باشد؟
متأسفانه از آنجایی که آسیب‌های مرتبط با سلامت روان مانند آسیب‌های جسمانی عینی نیستند بسیاری از افراد آن‌ها را نادیده گرفته و یا جدیت موضوع را دست کم می‌گیرند. روانشناسان به خصوص روانشناسان بالینی که با تشخیص و درمان اختلالات و مشکلات روانی کودکان، بزرگسالان و زوجین کار می‌کنند اگر از تخصص کافی برخوردار نباشند می‌توانند با ارائه راهکارهای غلط بعضاً آسیب‌های جدی را ایجاد کنند.
برای مثال عدم تشخیص به هنگام شدت مشکلاتی نظیر افسردگی می‌تواند منجر به غفلت از خطراتی نظیر خودکشی شود. به همین خاطر نهادهای نظارتی تا حدممکن تلاش می‌کنند تا اجازه فعالیت را به افراد غیرمتخصص واگذار نکنند با این حال، خود مراجعین نیز با بررسی موارد مهمی که پیش‌تر گفته شد در انتخاب یک درمانگر حرفه‌ای مسئول هستند و همچنین تلاش کنند تا فردی را انتخاب نکنند که شیوه درمانی او عمه درمانی است.