بزرگنمايي:

آریا جوان - بیژن زنگنه، وزیر نفت باسابقه، بسیار توانمند و بسیار مورد احترام (داخلی و خارجی) ایران، اکنون با استیضاح روبه‌روست.

9 اتهام مبنای فرآیند استیضاح است و مهم‌ترین آنها، افزایش قیمت بنزین است که از محرک‌های اعتراضات اخیر در ایران بوده. زنگنه قبلا هم با استیضاح روبه‌رو بوده، اما این بار ممکن است متفاوت باشد.
زنگنه یکی از معماران کلیدی الگوی اقتصاد مقاومتی ایران در مسیر ایجاد ارزش‌افزوده و تبدیل دارایی‌های فکری به توسعه اقتصادی و همچنین خودکفایی در منابع اصلی به شمار می‌رود. شاید مهم‌ترین منبع در این میان، بنزین باشد، زیرا یکی از تأسف‌آورترین جنبه‌های تحریم‌ها پیش از سال 2015 میلادی این بود که ایران باوجود منابع غنی نفت و گاز خود، مجبور بود برای تأمین بنزین خودروها و دیگر وسایل نقلیه، نزد دیگر کشورها (بنزین) گدایی کند.
پس از آن زنگنه افزایش ظرفیت تولید بنزین ایران را اولویت مهم خود قرار داد و شخصا در برنامه ساخت پالایشگاه بنزین محور ستاره خلیج فارس و دیگر پروژه‌های مشابه مداخله کرد تا تکمیل سریع آنها را تضمین کند. پالایشگاه ستاره خلیج فارس شامل سه فاز بود که هر یک برای تولید روزانه 12 میلیون لیتر بنزین یورو 5 و همچنین 4 میلیون و 500 هزار لیتر گازوئیل یورو 4، یک میلیون لیتر نفت سفید و 300 هزار لیتر ال‌پی‌جی طراحی شدند. برای تکمیل این پروژه، توسعه‌دهندگان (برای تأمین بخشی از هزینه تخمینی 3 میلیارد و 400 میلیون دلاری لازم برای سه فاز) از 250 میلیون یورو وام صندوق توسعه ملی برخوردار شدند که خود زنگنه پیشنهاد آن را داده بود. فاز نخست آن در سال 2017 میلادی به‌طور رسمی افتتاح و نخستین محموله آن برای توزیع، یک ماه بعد تحویل شد. فاز دوم این پالایشگاه هم چند ماه پس از افتتاح در ماه فوریه سال 2018 میلادی عرضه بنزین یورو 5 را آغاز کرد. فاز سوم چند ماه پیش افتتاح شد، اما عملا چند ماه پیش از آن عملیات اولیه خود را آغاز کرده بود.
پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس که به‌طور مستمر از حمایت زنگنه برخوردار بود، به جای برنامه اولیه روزانه 360 هزار بشکه، اکنون روزانه 450 هزار بشکه میعانات گازی از پارس جنوبی دریافت می‌کند. این کار امکان داده است ایران فاز چهارم را هم به این پالایشگاه اضافه کند.
با توجه به بومی‌سازی فناوری‌ها در دیگر تأسیسات تولید بنزین در ایران، این کشور در ماه‌های اخیر قادر بوده است به‌طور کامل تقاضای داخلی بنزین خود را تأمین کند. طبق اعلام منابع گوناگون، 10 پالایشگاه در نقاط مختلف ایران اکنون روزانه 110 میلیون لیتر بنزین تولید می‌کنند که فراتر از 80 میلیون لیتر در روز در سال گذشته است.
در دیگر طرف معادله عرضه و تقاضا، تقاضای روزانه بنزین در ایران که پارسال حدود 80 میلیون لیتر در روز بود، امسال حدود 86 میلیون لیتر در روز است و با این حساب، ایران از حداقل 24 میلیون لیتر در روز بنزین مازاد برخوردار شده است. برنامه پس از تحریم‌های آمریکایی به‌دقت از سوی زنگنه و مشاوران نزدیکش طراحی شد و یک مازاد عرضه مستمر و خفیف برای تقاضای داخلی و بیش از 8 درصد رشد داخلی این تقاضا در هر سال (طبق محاسبات وزارت نفت) ایجاد شد.
منبع یادشده گفته است برنامه اصلی پیش از وضع تحریم‌های آمریکا این بود که ظرف دو سال و نیم، ایران حداقل 10 درصد از مجموع نیاز نفت و نفت گاز جنوب اروپا را تأمین کند، زیرا تا آن زمان به بزرگ‌ترین تولیدکننده بنزین در خاورمیانه تبدیل می‌شد. زمانی که آمریکا از برجام خارج شد و تحریم‌ها را بازگرداند، این برنامه زمانی به یک رقم تولید تجربی تغییر یافت که حداقل بنزین تولیدی در مجموع تأسیسات را در نظر می‌گرفت، 10 میلیون لیتر در روز به‌عنوان بازه احتیاطی اضافه می‌کرد و رقم باقی‌مانده را برای صادرات در نظر می‌گرفت.
زنگنه قرار است هفته آینده در کمیسیون انرژی مجلس حاضر شود و اگر این کمیسیون از گفته‌های زنگنه قانع نشود، به احتمال زیاد کمیسیون استیضاح را به صحن مجلس می‌فرستد. نکته آزاردهنده این است که زنگنه نه تنها برای افزایش قیمت بنزین که برای هشت سوال دیگر هم باید پاسخگو باشد.
منبع: پایگاه خبری اویل‌پرایس