بزرگنمايي:

آریا جوان - مشروح گفت‌وگو با معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده در رابطه با مبحث زندانیان سیاسی در ایران، مسائل زنان و دختران در بعد حجاب، آزادی زنان زندانی با دستبند الکترونیکی را در ادامه بخوانید.

مشروح گفت‌وگو با معصومه ابتکار معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده در رابطه با مبحث زندانیان سیاسی در ایران، مسائل زنان و دختران در بعد حجاب، آزادی زنان زندانی با دستبند الکترونیکی را در ادامه بخوانید:
شانزدهم تیرماه اعلام کردید که درخصوص اجرای دستبند و پابند الکترونیکی برای زنان زندانی و ایجاد شرایط خروج آنان از زندان همکاری با قوه قضائیه انجام گرفته است، از آن تاریخ تاکنون چند زندانی زن با این شرایط از زندان ها خارج شده اند ؟
یکی از جهت‌گیری های ما در دولت دوازدهم توجه به زنان آسیب دیده یا در معرض آسیب از جمله زنان زندانی است. از 15 زندان زنان کشور چند ساعته بازدید کرده و چهره به چهره با زنان زندانی صحبت کرده ام. برای وضعیت کارگاه های آموزشی، خوابگاه زندانیان، مرکز بهداشت و خدمات مشاوره حقوقی که آنجا صورت می‌گیرد، گزارشی تهیه و برای مراجع ذیربط ارسال شد. بعضی از آنها از ما کمک هایی خواستند که در حد توان برای آنها کارهایی کردیم. از زمان خانم مولاوردی طرحی با نام ارمغان مطرح بود که معاونت آن را پیش می‌برد که برای آزادی زندانیان زن جرایم غیر عمد بکار گرفته می‌شد.
در این طرح تصمیمی گرفتیم تا برای زنانی که مادر هستند اما در زندان به سر می‌برند در صورتی که حکم آنها اجازه دهد از رای باز استفاده شود و دوره محکومیت خود را در منزل کنار فرزندانشون بگذرانند. چرا که این افراد بیشتر از اینکه نگران وضعیت خود در زندان باشند نگران فرزندانشان در بیرون زندان هستند. با تفاهمنامه ای که با قوه قضاییه به امضا رساندیم قرار شد مواردی که نیاز به دستبند الکترونیک است هزینه آن را معاونت زنان تامین کند. ما یک صحبتی با مقامات قضاییه داشته ایم که آنها استقبال کردند و قرار شد تا جایی که می‌شود از رای باز استفاده بکنند. در همین رابطه با ریاست محترم قوه قضاییه نیز مکاتباتی داشته ایم که امیدواریم نتایج مثبتی را تا پایان سال شاهد باشیم. تاکنون در بعضی از استان ها این طرح اجرایی شده و در برخی نقاط نیز نیاز به بررسی های بیشتر دارد.
وقتی نامحرم در مدارس وجود نداشته باشد نیازی به حجاب دختران نیست
مدتی پیش در خصوص اینکه دختران در مدرسه حجاب نداشته باشند. پیشنهاد دادید ، آیا این پیشنهاد به اجرایی شدن نزدیک است ؟
این پیشنهاد ما در حال حاضر با آموزش و پرورش مطرح شده و عملا توانسته‌ایم تربیت بدنی و ورزش را به دوره ابتدایی برگردانیم چرا که تربیت بدنی حذف شده بود، قرار است مناسب سازی صورت بگیرد تا بچه ها بتوانند در حیاط مدارس فعالیت ورزشی خود را داشته باشند. خوشبختانه شورای شهر تهران و سایر شهرها شهرداری را مکلف کردند که کارهایی را که برای مدارس انجام می‌دهد قسمتی از آنها برای مناسب سازی مدارس دخترانه اختصاص داده شود. ما در معاونت زنان کارگروه مشترکی داریم که کارگروه ورزش دختران است و به این مسئله بخصوص می‌پردازد.
در مدارس دخترانه اگر به موضوع حجاب شرعی یا آموزش دینی باشد باید چهارچوب حدود شرعی را آموزش دهیم و نباید به غیر از آن مطلب یا شیوه ای را مطرح کنیم که فراتر از ضوابط شهری باشد که این ضوابط بسیار روشن است و با حضور نامحرم دختران باید حجاب خود را رعایت کنند زمانی که در یک مدرسه نا محرمی وجود ندارد‌، می‌توان شرایط دیگری را محیا کرد. خوشبختانه مدارس مذهبی ما در تهران مثل مدارس آقای حداد عادل که الگویی برای اقشار مذهبی است، بیش از 20 سال است که این مسئله را رعایت می‌کنند. ما بررسی کردیم که نزدیک 20 سال مدرسه این شرایط را محیا کرده است تا حجاب در کلاس نداشته باشند.
خوشبختانه مدارس مذهبی ما در تهران مثل مدارس آقای حداد عادل که الگویی برای اقشار مذهبی است، بیش از 20 سال است که این مسئله را رعایت می‌کنند. ما بررسی کردیم که نزدیک 20 سال مدرسه این شرایط را محیا کرده است تا حجاب در کلاس نداشته باشند
مبحث حجاب از موضوعات سخت نیست که با بخشنامه و اجبار گفته شود
تلاش های معاونت زنان ریاست جمهوری در فضای گفتمان بین نسلی در مورد حجاب چقدر موفق بود؟
گفت‌وگوی بین نسلی ما خیلی فراتر از بحث حجاب است چرا که حجاب می‌تواند یکی از موضوعات گفت‌وگوی بین نسلی ما باشد. نزدیک دو سال است که معاونت، گفت‌وگوی بین نسلی را با همکاری نهاد ها غیر دولتی در غالب بزرگتری تحت عنوان گفت‌وگوی ملی خانواده در دست گرفته است. محور مسئله مهارت های ارتباطی و گفت‌وگو است ، نیاز داریم تا این مهارت ها را تقویت کنیم. با یک جامعه در حال گذار روبرو هستیم که می‌خواهد با معادلات جهانی شدن زندگی کند. یکی از مهم ترین مهارت های عصر کنونی بحث ارتباطات است.
در آستانه سال جدید میلادی در خیلی از مجامع بین المللی بر روی مهارت های ارتباطی تلاش می کنند و تفکر مهارت حل مشکلات پیچیده، تفکر نقادانه، گفت‌‎وگو و ارتباط موثر مد نظر است که بسیار مهم است. بخشی از مسائل در داخل خانواده است که اگر با یکدیگر ارتباط موثر، انسانی، عاطفی و معنوی برقرار کنند می‌توانند یک خانواده پویا و فضایی برای رشد و پیشرفت همه اعضا فراهم کنند. مهم ترین بحث نیز گفت‌وگوی بین نسلی است چراکه تفاوت نسلی از نظر زمانی کم شده است. در گذشته هر 30 سال یک نسل بود اما هم اکنون هر 5 سال یک نسل است و افراد از نظر مهارت فکری، رفتاری و نقشه ذهنشان در هر دهه با دهه دیگر تفاوت بسیار زیادی دارد. هدف شبکه های اجتماعی نیز از ابتدا این بود که جوامع مختلف دنیا را با یکدیگر مرتبط کند و فیسبوک نیز به همین دلیل ساخته شد اما بعد از مدتی مشاهده کردیم که چه آسیب هایی دارند و هم اکنون بزرگترین اتهامات متوجه فیسبوک، توییتر و... در همان جوامع است.
البته من با جامعه خودمان کاری ندارم. در همان جوامعی که قرار بود این شبکه ها کارکرد های خیلی موثری را در انسجام اجتماعی داشته باشند هم اکنون مقصر هستند که نه تنها نتوانستند روابط را مستحکم کنند بلکه غالب این بود که به سمت دروغ پراکنی رفته اند. در خصوص حجاب ، خود جوانان از ما خواستند گفتگوی بین نسلی داشته باشیم. اعمال ما ریشه های فکری دارند که باید با گفت‌وگو میان نسل ها انتقال داده شود و نمی‌توان با اجبار به افراد منتقل کرد. پرداختن به مباحث حجاب از موضوعات سخت نیست که با دستورالعمل، بخشنامه و اجبار گفته شود. شاید این یکی از چالش های دولت های دینی است که چگونه این ارزشها و مفاهیم را که بر مبنای عقل انسان هاست با بخشنامه پیاده کنند.
جوامع اسلامی چهارچوب های خود را دارند اما در مجامع بین المللی مسئله سو استفاده های جنسی از زنان و دختران یک معضل مهم شده است. یکی از شبکه های بین المللی گزارشی را در ارتباط با یک پزشک آمریکایی در المپیک ژیمناستیک منتشر کرد که آن فرد از دختران سواستفاده جنسی می‌کرده است. این گزارش درباره دختری بود که طلای المپیک را به دست آورده و روی آن خیلی حساب می‌کردند. آن فرد مورد سو استفاده و آزار قرار گرفت در حالی که تنها او نبود و مشخص شد فدراسیون ژیمناستیک آمریکا، سالها روی این مسئله سرپوش گذاشته است. در همان گزارش اعلام شد که مسئله فقط فدراسیون ژیمناستیک نبوده و در سایر فدراسیون ها مانند شنا نیز وجود داشته است.
همچنین گزارش هایی نیز بعد از «نهضت می تو» که در ارتباط با سو استفاده جنسی در آمریکا بود مطرح شد ولی ما در ایران به این اخبار زیاد نپرداختیم . رفتارهایی که در فضای حجاب در جامعه دیده می شود و انتقادها، بیشتر از خارج شکل گرفته است ، ما در گفتگوهای بین نسلی در مبحث حجاب به نتایج خوبی رسیده ایم و امیدوار هستیم که ادامه این گفتگوها نتیجه های موثری را در جامعه شکل بدهد.
نباید زندانی سیاسی و عقیدتی داشته باشیم
آقای ظریف مکررا در مصاحبه با رسانه های خارجی اعلام کرده اند که ما زندانی سیاسی نداریم. نظر شما در این رابطه چیست؟
از زمان دولت اصلاحات، لایحه ای در رابطه با جرم سیاسی مطرح بود که اصلا جرم سیاسی چیست. یعنی این مسئله قانونی شود که افرادی برای ابراز عقیده یا فعالیت سیاسی که داشته اند از بحث تهدید امنیت بتوانیم جدا کنیم. هدف اصلی قانون جرم سیاسی تفکیک بین جرم سیاسی و امنیتی است.
این تفکیک را نیز باید دستگاه های امنیتی و دستگاه هایی که در قضاوت نقش دارند، انجام دهند. در قانون اساسی و رویکرد های عمومی کشور، آزادی بیان و فعالیت سیاسی را تضمین می‌کند و ما قاعدتا نباید زندانی سیاسی و عقیدتی داشته باشیم. دستگاه امنیتی تشخیص می‌دهد که یک مورد صرفا بحث آزادی بیان است یا مواردی وجود دارد که تهدید امنیت ملی به حساب می‌آید. قضاوت برای آنها و طبعا آن چیزی که ما رسما به آن اعتقاد داریم این است که نباید هیچ کس به خاطر بیان حرف و فعالیت سیاسی به زندان بیافتد.
دولت دوازدهم با همین رویکرد روی کار آمد و تعداد دانشجویان و خبرنگاران زندانی در دولت یازدهم و دوازدهم به شدت کاهش پیدا کرده است. وزرایی که در کابینه آقای روحانی برای آموزش و ارشاد بودند یکی از دغدغه هایشان این بوده است که هرگاه دستگاه امنیتی تشخیص داد یک دانشجو یا خبرنگاری زندانی شود تلاش کنند تا این مشکل سریع حل شود. باید به مصادیق تهدید امنیت و آسیب به امینت ملی با سعه صدر نگاه کرد. دولت نیز تلاشش بر این بوده که آزادی بیان باشد اما قطعا نمی‌توان گفت که همه موارد حل شده اند. دولت در حوادث اخیر تلاش کرد تا حداکثر بازداشتی ها آزاد شوند. همه نگاه دولت نیز این است که هیچ فردی برای فعالیت های سیاسی در زندان نباشد.