بزرگنمايي:

آریا جوان - نمناک / بسیاری از افراد علاقه مند به داشتن آکواریوم در منزل خود هستند . دانشمندان معتقدند که ماهی ها در مقایسه با سایر حیوانات خانگی که در فضایی محدودی نگه داری می ‎شوند ، امید به زندگی بیشتری دارند زیرا دشمنی تهدید کننده زندگی آن ها نبوده و مواد غذایی مورد نیاز آن ها همیشه تامین می‎ شود . با این حال گاهی اوقات ممکن است تجهیزات خراب شده ، پوشش آکواریوم خراب شود و ماهی ها به بیرون بپرند . در این قسمت به ارائه نکاتی در زمینه نگهداری های و مراقبت های لازم از آکواریوم در منزل خواهیم پرداخت .
شاید مهم ترین قدم برای داشتن ماهی هایی سالم ، انتخاب آکواریوم مناسب و لوزام مختص به آن باشد؛ بنابراین آکواریومی انتخاب کنید که از نظر اندازه برای ماهی هایتان مناسب باشد . شاید این گونه به نظر برسد که آکواریوم های کوچک نیازمند مراقبت کمتری هستند ، در حالی که اصلا اینطور نبوده و این گونه آکواریوم ها غالبا برای ماهی های شما حکم مرگ زودرس را دارند . بنابراین آکواریومی را انتخاب کنید که پس از رشد ماهی هایتان نیازی به تعویض آن نباشد .
در صورتی که در مکانی با آب و هوای سرد زندگی می ‎کنید ، برای آکواریوم خود به یک بخاری احتیاج خواهید داشت . دمای مورد نیاز برای ماهیان متعلق به مناطق گرمسیری دمای 23 تا 26 درجه سانتی گراد می ‎باشد ، بنابراین بخاری آکواریوم خود را متناسب با اندازه آن خریداری کنید و با توجه به دمای اتاق ، درجه آن را تنظیم کنید .
انتخاب فیلتر مناسب
امروزه اکثر فیلتر ها هر سه مرحله فیلتراسیون را به خوبی انجام می‎ دهند و معمولا متناسب با اندازه آکواریوم رتبه بندی می ‎شوند . در صورت نگهداری از ماهی هایی که نیازمند تغذیه بیشتری در مقایسه با سایر ماهی هستند مانند ماهی طلایی یا سیچلید و یا ماهی هایی که نوزاد دارند یا از رشد بالایی برخوردارند ، انتخاب فیلتر هایی در اندازه بزرگ تر ایده ی مناسب تری خواهد بود . اگر از فیلتر های کارتریج کشویی استفاده می ‎کنید ، به صورت هفتگی آن را شستشو داده و ماهی یک بار آن را تعویض کنید و در صورت داشتن فیلتر قوطی مانند ، مرتبا آن ها را بررسی کرده و در صورت لزوم آن ها را تمیز یا تعویض کنید .
ماهی های استرس دار
استرس ماهی ها را با پوشش های طبیعی و مکان های مخفی مناسب کاهش دهید . برخی از ماهی هایی که در دریاهای آزاد زندگی می‎ کنند ، برای داشتن حس امنیت و پیدا کردن خانه به پوشش هایی به شکل گیاهان تزئینی نیازمندند . در صورت عدم وجود پوشش های گیاهی برای این دسته از ماهی ها در آکواریوم احتمال بروز بیماری و مرگ در آن ها افزایش پیدا خواهد کرد و همچنین در صورت تمایل به داشتن ماهی های بیشتر پوشش های گیاهی تزئینی موجود در آکواریوم خود را افزایش دهید .
سازگاری ماهی
در رابطه با سازگاری ماهی با محیط آکواریوم خود تحقیق کنید
قبل از خرید ماهی مورد نظر در رابطه با امکان تامین نیازهای مراقبتی آن از هر نظر و سازگاری آن با انواع دیگر ماهی های موجود در آکواریومتان اطمینان حاصل کنید . هنگام خرید ماهی علائم استرس و یا بیماری را بررسی کرده و از خرید ماهی های بیمار خودداری کنید . عادات شنا کردن آن ها را نیز مورد بررسی قرار دهید . به باله های ماهی مورد نظر به منظور عدم وجود پارگی یا هرگونه آسیب از جمله وجود لکه های سفید در آن دقت کنید که آیا آن ها تمایل به گاز گرفتن دست شما را دارند یا خیر. از خریدن ماهی هایی که به تازگی صید شده اند خودداری کنید زیرا این گونه ماهی ها تمایل زیادی به بروز علائم استرسی از خود دارند . قبل از خرید ماهی مورد نظر به مدت یک هفته از آن در آکواریوم خود نگهداری کنید و از مناسب بودن آن برای خود اطمینان حاصل کنید .
انواع خاصی از ماهی ها ، ماهی های در حال رشد هستند ؛ به این معنی که آن ها را باید در گروه های 6 تا 10 خریداری کنید . برخی نمونه های این نوع ماهی ها عبارتند از :ماهی تتراس ، میله بار، دانیو، راسبورا و گربه ماهی کوروریوراس . در صورت عدم سازگاری این نوع ماهی با آکواریومتان، به دنبال انتخاب ماهی دیگری باشید.
نوع دیگری از ماهی ها نیز وجود دارند که باید به تنهایی نگه داری شوند ، مانند کوسه رنگین کمان، اره ماهی و .. . . بنابراین در صورت تمایل به نگهداری از چند نوع ماهی در یک آکواریوم ، ماهی دیگری انتخاب کنید .
قرار دادن صحیح ماهی در آکواریوم
ماهی را به آهستگی درون آکواریوم قرار دهید و از قرار دادن ناگهانی آن درون آکواریوم خودداری کنید . تکنیک های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد . برای جلوگیری از افزایش میزان استرس ماهی ها در حین قرار دادن آن ها درون آکواریوم ، چراغ های آکواریوم را خاموش کنید و کیسه حاوی ماهی را درون آکواریوم قرار دهید و سپس مقدار کمی از آب اکواریوم را به داخل کیسه حاوی ماهی بریزید و از ریختن آب درون کیسه به داخل آکواریوم خودداری کنید . چند ساعت اولیه ای که ماهی در آکواریوم قرار دارد ، از روشن کردن چراغ های آکواریوم خودداری کنید. در طول چند روز ابتدایی نگهداری از ماهی مورد نظرتان، آن را از نزدیک بررسی کنید تا از عدم وجود علائم بیماری در آن و خوردن غذا مورد نیازش اطمینان حاصل کنید .
در آخر، حتما هر شب چراغ آکواریوم خود را خاموش کنید زیرا ماهی ها قادر به بستن چشمان خود برای خوابیدن نیستند و وجود نور باعث آسیب رسیدن به چشمانشان خواهد شد و همچنین، وجود نور در آکواریوم باعث افزایش رشد جلبک ها در آب می ‎شود. خریداری چراغ های تایمر دار ایده مناسبی برای شما خواهد بود .
تغییرات جزئی لازم در آب آکواریوم را به منظور حفظ سلامت ماهی اعمال کنید.
آب رودخانه ها و نهر ها معمولا تا حدودی آلوده بوده و غلظت این گونه آب ها بیشتر از آب اکواریوم ها هستند . آب اکواریوم معمولا حاوی نیترات است ( حتی با وجود فیلتر مناسب درون آکواریوم) . تغییرات آب عامل شماره 1 برای داشتن محیطی سالم و متعادل در آکواریوم است . حداقل یک بار در ماه بقایای به جا مانده در ته آکواریوم را تمیز کنید ، به خصوص شن ریزه های موجود در آن را و برای برطرف کردن ترکیبات کلر و فلزات سنگین از آب آکواریوم ، از سیستم تهویه ای مناسب استفاده کنید . قبل از ریختن آب جدید به درون آکواریوم:با استفاده از دستگاه های سنجش میزان pH، pH آب آکواریوم خود را اندازه گیری کنید. ماهی های آب شیرین، در سطح pH 6.6 تا 7.8، دارای رشد مناسب تری بوده و از ابتلا به بیماری های مختلف در امان خواهند بود و همچنین لازم به ذکر است که برای داشتن محیطی سالم در آکواریوم خود حداقل ماهی یک بار آب آن را تعویض کنید .
با تغذیه ماهی در زمان مناسب و با مواد مناسب به حفظ سلامت آن کمک کنید
برخی ماهی ها گیاهخوار، برخی گوشت خوار و برخی دیگر هم گیاه خوار و هم گوشت خوارند . ماهی های مختلف به مواد مغذی مختلفی نیازمندند و نیازمند غذاهای با کیفیتند . اطلاعات لازم در رابطه با نیازهای غذایی ماهی خود را کسب کرده و آن را با غذاهای متنوع تغذیه کنید . اکثر ماهی ها معمولا روزی یک بار نیازمند تغذیه شدن هستند اما با این وجود ماهی هایی که داری فعالیت بیشتری در مقایسه با سایر ماهی ها هستند ، نیازمند تعداد وعده های غذایی بیشتر اما با حجم کمتری می‎ باشند .
نگهداری از ماهی در آکواریوم کار سختی نیست و در صورت تامین نیازهای اساسی آن ها می‎ توانید سال های متعددی را در کنارشان بگذرانید .
آب سالم آکواریوم برابر است با ماهی های سالم
یکی از اصلی ترین نکات برای موفقیت در نگهداری آکواریوم در خانه دانستن نکاتی در مورد آب آن است که در ادامه ی این بخش از نمناک توضیحات کامل در مورد آن را گفته ایم .
بعد از خریداری آکواریومی جدید باید در صدد ترغیب رشد باکتری های مفید در آب آن باشید . این چرخه به مدت 4 تا 6 هفته به طول خواهد انجامید . استفاده از باکتری های آغاز کننده ، می ‎تواند این چرخه را به 1 تا 3 هفته کاهش دهد . در این قسمت از نمناک به ارائه نحوه انجام این کار خواهیم پرداخت :
بعد از ریختن آب مخصوص آکواریوم به درون آن حداقل تا 24 ساعت از قرار دادن ماهی ها درون آن خودداری کنید و با استفاده از فیلتر موجود در آکواریوم ، آب آن را تصفیه کنید . تعدادی از ماهی های کوچک دانیو ، گورامی و سایر ماهی های از این دست را در آکواریوم خود قرار دهید ( این ماهی ها، سرسخت بوده و نسبت به آمونیاک و نیتریت حساس نیستند ).
به تدریج باکتری های مفید را به آب آکواریوم خود اضافه کنید تا تعادل مناسب در آب ایجاد شد و سپس ماهی های جدید خود را درون آب آکواریوم قرار دهید .
مراقبت های روزانه:
حتما هر روز دمای آب آکواریوم خود را بررسی کنید .
مراقبت های هفتگی:
10% از آب آکواریوم را با آب تمیز تعویض کنید .
pH آب ، امونیاک ، نیترات و کلر موجود در آب را اندازه گیری کنید .
جلبک های موجود در آب آکواریوم را از بین ببرید .
مراقبت های ماهانه:
ماسه ته نشین شده در آب آکواریوم را از ببرید.
25% از آب آکواریوم را با آب تمیز تعویض کنید.
فیلتر را بررسی کرده و در صورت لزوم آن را تمیز یا تعویض کنید.
جلبک های آن را از بین ببرید.
پوشش های گیاهی طبیعی و تزئینی را پاک سازی کنید.
در صورت لزوم گیاهان زنده موجود در آکواریوم را هرس کنید.
مواد شیمیایی موجود در آب آکواریوم
دامنه pH طبیعی :
دامنه pH مناسب برای آب آکواریوم چیزی بین 6.5 تا 8.2 است وعدم تعادل pH در آب آکواریوم، تهدید کننده سلامت ماهی ها می ‎باشد .
کلر و کلرامین :
از آن جایی که آب شهری حاوی کلر و کلرامین هستند ، قبل از ریختن آن در آکواریوم خود با استفاده از دستگاه های تصفیه ، آن را از بین ببرید .
آمونیاک :
میزان آمونیاک موجود در آب آکواریوم نباید بیشتر از 0.25 میلی گرم در لیتر باشد . برای کاهش میزان آمونیاک موجود در آب آکواریوم می‎ توانید از خنثی کننده های آمونیاک استفاده کنید .
نیتریت :
در صورتی که میزان نیتریت موجود در آب آکواریوم بالا باشد ، اکسیژن موجود در خون ماهی کاهش می ‎یابد . برای کاهش میزان نیتریت آب آکواریوم خود، مقداری نمک به آب آن اضافه کنید.
نیترات :
میزان نیترات موجود در آب آکواریوم نباید به بیش از 40 میلی گرم در لیتر برسد . وجود بیش از اندازه نیترات در آب آکواریوم باعث افزایش جلبک های موجود در آن خواهد شد . تعویض آب آکواریوم به پایین آمدن سطح نیترات آن کمک خواهد کرد .
سختی :
سختی آب به میزان کلسیم و منیزیم موجود در آب اشاره دارد . دامنه طبیعی میزان کلسیم و منیزیم موجود در آب آکواریوم چیزی حدود 100 تا 250 میلی گرم در لیتر است . آب با سختی بالا معمولا pH بالایی دارد. نرم شدن آب ، سطح pH را پایین می‎آورد .
قلیایی بودن :
دامنه طبیعی میزان قلیایی بودن آب آکواریوم چیزی بین 120 تا 300 میلی گرم در لیتر است . خاصیت قلیایی پایین می ‎تواند باعث تغییر ناگهانی سطح pH آب آکواریوم شود که این امر تهدید کننده زندگی ماهی ها است . برای بهبود میزان قلیائیت آب ، میزان آن را افزایش دهید .
درجه حرارت :
درجه حرارت متعادل برای آب آکواریوم دما بین 23 تا 28 درجه سانتیگراد است . نوسانات ناگهانی دما موجب آسیب رسیدن به ماهی ها می‎ شود . برای حفظ دمای مناسب آکواریوم ، از بخار آکواریوم استفاده کنید .
3 روش تصفیه برای آب آکواریوم وجود دارد :
بیولوژیکی، مکانیکی و شیمیایی .
برای خنثی کردن میزان آمونیاک و نیتریت اضافی آب آکواریوم هر سه نوع تصفیه مورد نیاز خواهد بود . این سیستم های تصفیه، معمولا از هر 3 روش استفاده می ‎کنند :
فیلتر زیر ماسه ای :
یک صفحه شکاف دار در زیر تخت شن ، آب را به طور مداوم تصفیه خواهد کرد .
فیلتر برق :
در آکواریوم های بزرگ استفاده از فیلتر برق و فیلتر زیر ماسه ای به صورت ترکیبی توصیه می ‎شود .
فیلتر برق خارجی :
این فیلتر معمولا در پشت آکواریوم قرار می ‎گیرد . این فیلتر ، آب را از آکواریوم خارج کرده و آن را از طریق یک کارتریج قابل تعویض ، پمپ می ‎کند .
فیلتر قوطی :
ایده آل برای آکواریوم های بزرگ تر از 208 لیتر .