بزرگنمايي:

آریا جوان - خراسان / احتمالاً خبر دارید که در روزهای گذشته، شماری از سینماگران و هنرمندان از حضور در جشنواره فجر انصراف دادند و از داوران جشنواره ملی فیلم فجر خواستند آن‌ها را داوری نکنند. رسانه‌های بیگانه، همراه با بعضی رسانه‌های داخلی هم پوشش پررنگی از انصراف‌ها داشتند. دبیران دو جشنواره تئاتر و فیلم فجر هم در نامه‌هایی از هنرمندان خواستند به این رویه خاتمه دهند.
ماجرا از کجا شروع شد؟
اولین فرد انصرافی از جشنواره فجر، مسعود کیمیایی کارگردان «خون شد» بود که در پیامی ویدئویی، فیلمش را از جشنواره بیرون کشید؛ اگرچه یک روز بعد، تصمیم وی با نظر جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده فیلم، وتو و قرار شد کارگردانی کیمیایی داوری نشود. نکته مهم این جا بود که کیمیایی، در پاسخ به درخواست یکی از منتقدان سینما، این پیام ویدئویی را ارسال کرده بود. این منتقد سرشناس سینما که گفته می‌شود به طور موقت به یکی از کشورهای همسایه رفته، درخواست کارت حضور در جشنواره فجر را هم ارائه نکرده و شنیده‌ها حاکی از تلاش وی برای گرفتن اقامت در یکی از کشورهای اروپایی است. در محافل هنری گفته می‌شود که این منتقد سینما، جریان انصراف‌ها را مدیریت می‌کند و چند رسانه فارسی‌زبان بیگانه نیز برای پوشش گسترده آن به کمک وی آمده‌اند. ماجرا ی انصراف‌ها توسط تنی چند از هنرمندان دیگر نیز ادامه یافت. در این میان گفته می‌شد آقای منتقد و دوستانش با هنرمندان زیادی در داخل کشور تماس گرفته‌اند تا آن‌ها را برای انصراف از جشنواره فجر، قانع کنند. طبق شنیده‌ها، ظاهراً از مسیرهای مختلف به هنرمندانی که نمی‌خواستند از جشنواره انصراف دهند، فشار می‌آوردند تا آن‌ها به این کار راضی شوند.
انصراف‌های الکی
در میانه ماجرای انصراف‌ها، چند سینماگر سرشناس که از قضا همگی پیشتر برنده سیمرغ جشنواره فجر شده بودند، انصراف خود را اعلام کردند، اما با جست‌وجویی ساده مشخص شد آن‌ها نه تنها در جشنواره فیلم ندارند، بلکه برخی در حال بازی در آثاری بوده‌اند که برای حضور در جشنواره تولید می‌شده، اما به جشنواره نرسیده است! بعضی نیز اعلام کردند از داوری انصراف دادند، ولی پیگیری بیشتر مشخص کرد هنوز دبیرخانه جشنواره برای انتخاب داوران، به کسی پیشنهادی ارائه نکرده است! با این حال رسانه‌های بیگانه به شکلی این انصراف‌ها را پوشش می‌دادند که گویی چهره‌های مهمی از جشنواره خارج شده‌اند و حالا دیگر سی‌وهشتمین جشنواره ملی فیلم فجر، خالی از فیلم‌های شاخص و سینماگران سرشناس شده است.
موضع متفاوت شهاب
در میان این موج انصراف‌ها، چند چهره سرشناس با این اقدام مخالفت کردند. مهم‌ترین آن‌ها شهاب حسینی بود که با پست بلندبالا و استدلالی خود، به نوعی فضا را شکست. او در نوشته‌ای نسبتاً طولانی، پر از استدلال و منطقی، ضمن آن که گله‌مندی خود را درباره وضع موجود نشان داد، با انصراف مخالفت و هنرمندان را به همبستگی دعوت کرد. حسینی که در یکی دو جای نوشته‌اش، کنایه‌هایی به اغراض برخی از انصراف‌دهندگان و تحریم‌کنندگان داشت، نوشت: «این حرکت دامن زدن به افتراق جامعه‌شکن خودی و ناخودی است و این در حالی است که جامعه و مردم بیش از هر زمان دیگری به همبستگی و دلداری یکدیگر نیازمندند. این رفتار حتی در میان هنرمندان و طرفداران و مخاطبان نیز شکاف عمیق و شاید جبران‌ناپذیری ایجاد کند که به صلاح هیچ‌کس نیست و این تصور که کسانی که ترجیح به انصراف نمی‌دهند، همدرد و شریک حال مردم و جامعه نیستند و موضعی مغایر با مردم دارند، سخت اشتباه است.» در فراز دیگری از نامه وی نیز آمده است: «در احوالات مواج و گل‌آلود، کم نیستند موج سواران و ماهیگیران آب گل‌آلود.»
و دیگر مخالفت‌ها
در این میان برخی چهره‌ها نیز با متن‌های دیگری به مخالفت با انصراف‌ها و فشارها پرداختند. سعید قطبی‌زاده منتقد سینما در بخشی از پستی که پس از مدتی کوتاه پاک کرد، نوشت: «این صف‌بندی‌ها در شرایطی که همگی عمیقاً از حوادث جاری، غرق اندوه‌اند، جز خودزنی چه نتیجه‌ای دارد؟» شهرام مکری کارگردان سینما نیز نوشت: «بیایید در گفتن نظرمان تحمیل‌کننده نباشیم و به همکارانی که هستند، احترام بگذاریم. بعید نیست بعدها بفهمیم راه آن‌ها درست‌تر بوده.» عباس یاری دبیر تحریریه مجله فیلم نیز نوشت: «می‌گویند جشنواره فجر دولتی است... می‌گویم یعنی طی 37 سال گذشته غافل بوده‌اند که جشنواره دولتی است؟ تا جایی که من می‌دانم جشنواره جهانی فیلم تهران هم قبل از انقلاب دولتی بود. بسیاری از جشنواره‌‌های شرق و غرب هم با بودجه‌های دولتی برگزار می‌شوند؛ مگر امکان دارد یک نهاد خصوصی توان راه‌اندازی جشنواره داشته باشد؟»