آریا جوان - نیم قرن از قتل مارتین لوتر کینگ، رهبر مبارزه جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان آمریکا گذشت.

چهارم آوریل مصادف است با پنجاهمین سالگرد ترور مارتین لوتر کینگ،‌ کشیش و فعال مدنی آمریکایی. مارتین لوترکینگ نماد مبارزه اجتماعی و رهبر جنبش مدنی‌ای بود که در دهه 50 و 60 میلادی برای پایان دادن به تبعیض نژادی علیه سیاهپوستان در ایالات متحده آمریکا به راه افتاد.
این گزارش مرور کوتاهی است بر زندگی مارتین لوتر کینگ و تأثیر او بر جنبش حقوق مدنی.
مارتین لوتر کینگ جونیور در 15 ژانویه سال 1929 میلادی در آتلانتا جورجیا به دنیا آمد. ایالتی که مارتین لوتر کینگ در آن رشد کرد،‌ گرفتار جداسازی نژادی بود.
برده داری از اواخر قرن نوزدهم میلادی در ایالات متحده آمریکا ممنوع شد، اما سیاستهای نژادپرستانه تا سالها ادامه داشت. تا دهه 50 پنجاه میلادی،‌ سیاهپوستان در آمریکا مجبور بودند از مکانهای عمومی جداگانه استفاده کنند.
پدر و پدربزرگ مارتین لوتر کینگ از رهبران فرقه باپتیستدر (تعمیدگرا) بودند و همین تمایلات مذهبی موجب ادامه تحصیل وی در رشتهٔ علوم دینی شد. کینگ در سال 1955 میلادی دکترای خود را در رشته الهیات از دانشگاه بوستون گرفت.
جنبشی که با یک حرکت ساده اعتراضی آغاز شد
نام مارتین لوتر کینگ با جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان آمریکا گره خورده است. این جنبش، در سال 1955 میلادی در پی بازداشت رزا پارکس، زن سیاهپوستی به راه افتاد که از روی صندلی مخصوص سفیدپوستان در اتوبوس شهری مونتگومری بلند نشده بود.
بازداشت رزا پارکس منجر به جنبشی شد که با بایکوت کردن اتوبوسهای مونتگمری شروع شد. یک سال بعد، دادگاه منطقه ای در ایالات متحده آمریکا جداسازی اتوبوسهای مونتگمری را لغو کرد.
بدنبال این موفقیت، کینگ در سال 1957میلادی سازمانی به نام «کنفرانس رهبری مسیحی‌های جنوب» را تشکیل داد. این سازمان، پرهیز از خشونت را به عنوان مرام اصلی برای مقابله با نژادپرستی به کار گرفت.
کینگ به همراه دیگر مبارزان آمریکایی آفریقایی اهداف مشخصی را دنبال می کردند،‌ از جمله مبارزه با جداسازی سفیدپوستان و سیاه‌پوستان در مکان‌های عمومی مثل رستوران،‌ اتوبوس،‌ مدارس.
تعهد مارتین لوتر کینگ به عدم توسل به خشونت و تلاش صلح‌جویانه برای رسیدن به برابری، باعث شد تظاهرات آرامی که او سازمان داد بر جامعه آمریکا تأثیر واقعی بگذارد و مارتین لوتر کینگ سهم بزرگی در موفقیت جنبش حقوق مدنی داشته باشد.
این تظاهرات در 28 اوت سال 1963 و همزمان با یکصدمین سالگرد صدور فرمان اعلامیه آزادی بردگان توسط آبراهام لینکلن در شهر واشنگتن برگزار شد و حدود 250 هزار نفر را به پای بنای یادبود لینکلن کشاند.
در پی این راه‌پیمایی و سخنرانی کینگ، فشار شهروندان بر دولت جان اف. کندی برای ارسال لوایح حقوق مدنی به کنگره و تصویب آنها آغاز شد و این موضوع تبدیل به یکی از مباحث مهم ملی شد.

«رویایی دارم»، صدای فریاد میلونها رنگین پوست آمریکایی
سخنرانی 17 دقیقه ای «رویایی دارم» که مارتین لوتر کینگ در گردهمایی بزرگ طرفداران تساوی حقوق سیاه پوستان و سفیدپوستان در سال 1963 میلادی ایراد کرد بی شک یکی مهم‌ترین و مشهورترین سخنرانی‌ها در تاریخ آمریکا به‌شمار می‌آید.
مارتین لوتر کینگ موفقیت های فراوان داشت. برخی از مهمترین دستیافتهای او عبارت است از:
نقش اساسی او در شکل گیری کنفرانس رهبری مسیحیان جنوب در سال 1957 که دفاع از حقوق مدنی و عدم توسل به خشونت را تبلیغ می کرد
دستاوردهای قانونی مبارزات مارتین لوتر کینگ
مارتین لوتر کینگ در سال 1963 به‏‏‌عنوان مرد سال ازسوی مجله تایم برگزیده شد. اوج فعالیت‌های مبارزاتی مارتین لوتر کینگ در دههٔ 1960 میلادی و برای تصویب قانون حقوق مدنی لایحه حقوق مدنی 1964 بود که تبعیض بر اساس نژاد رنگ، دین، جنسیت، یا ملیت را در ایالات متحده آمریکا غیرقانونی کرد.
تلاشهای مارتین لوتر کینگ طی زندگی کوتاهش برای دستیابی به حقوق برابر،‌ منجر به وضع چند قانون علیه نژادپرستی در ایالات متحده آمریکا شد.
قانون حقوق مدنی 1964 که هر گونه تبعیض براساس «نژاد، رنگ پوست، مذهب، یا ملیت» در امور استخدامی و حضور در اماکن عمومی را ممنوع اعلام می‌کرد.
قانون حق رای 1965 که حق رای دادن را احیا و محافظت می‌کرد.
قانون خدمات مهاجرتی و تابعیت در سال 1965 که به‌طرز چشمگیری منجر به مهاجرت غیراروپایی‌ها به ایالات متحده آمریکا شد.
قانون معاملات مسکن منصفانه در سال 1968 که هرگونه تبعیض در معاملات خرید،‌ فروش یا اجاره مسکن را ممنوع اعلام می‌کرد.
عدم توسل به خشونت،‌ میراث معنوی مبارزات کینگ
مارتین لوتر کینگ در سال 1964 میلادی جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. او در مبارزات خود علیه بی‌عدالتی و برای دفاع از شیوه ضدخشونت مهاتما گاندی الهام گرفته بود. او در سال 1959 میلادی ضمن سفر به هندوستان با گاندی دیدار کرد و درباره روشهای مسالمت‌آمیز مبارزه با او صحبت کرد.
لایحه حقوق مدنی 1964 یک قانون تاریخی مربوط به حقوق مدنی و سیاسی در ایالات متحده آمریکا است که تبعیض بر اساس نژاد، رنگ، دین، جنسیت، یا منشأ ملی را غیرقانونی کرد.
مارتین لوتر کینگ در 4 آوریل 1968 در بالکن بیرون اتاق هتل خود در ممفیس، ایالت تنسی، توسط جیمز ارل ری مورد سوء قصد قرار گرفت.
مارتین لوتر کینگ در زمان مرگش 39 سال داشت و برای حمایت از رفتگران ممفیس به این شهر رفته بود. رفتگران به خاطر افزایش دستمزد و بهبود شرایط کار اعتصاب کرده بودند.
هر چند مارتین لوتر کینگ در سال 1968 کشته شد، اما تلاشهای او طی زندگی کوتاهش برای دستیابی به حقوق برابر برای همه نژادها، دستیافت هایی بزرگ به همراه داشت. عدم توسل به خشونت، افزایش طرفداران او و اعتقاد قلبی وی به اینکه انسان ها می توانند در صلح و صفا در کنار یکدیگر زندگی کنند، سهمی بزرگ در پیشبرد حقوق مدنی در این دوران پرتلاطم تاریخ شد.
میراث مادی مارتین لوتر کینگ
موزه ملی جنبش حقوق مدنی در ممفیس تنسی در سال 1991 میلادی در همان جایی ساخته شد که مارتین لوتر کینگ در 4 آوریل سال 1968 به قتل رسیده بود.
این موزه یکی از مهمترین موزه های میراث فرهنگی امریکا به حساب می آید. هدف از ساخت این موزه آشنا کردن مردم با فرهنگ و درس‌های جنبش حقوق مدنی امریکا است. این موزه در مورد اینکه چگونه این دوران مهم در تاریخ امریکا بر تلاش جهانی برای رسیدن به برابری و آزادی تأثیر گذاشته و پیوسته این اهداف را دنبال کرده است، تحقیق می کند.
در سال 1983 میلادی، رونالد ریگان،‌ رییس جمهوری وقت آمریکا اعلام کرد که روز تولد مارتین لوتر کینگ یکی از تعطیلات رسمی سراسری فدرال در ایالات متحده خواهد بود. این روز سومین دوشنبه ماه ژانویه است و اولین بار در سال 1986 میلادی جشن گرفته شد.
سال 2011 بنای یاد مارتین لوتر کینگ در محوطه جنوب غربی پارک ملی (National Mall) واشنگتن نصب شد. در کنار تندیس قهرمان مبارزه با تبعیض‌آمیز نژادی این کلمات قصار حک شده است:‌ «درمیان کوه عظیمی از ناامیدی، سنگی از امید نهفته است.»