بزرگنمايي:

آریا جوان - مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه معتقد است: «تهران باید میان آمریکا، اسرائیل، عربستان و کشورهای اروپای تفاوت قائل شود و رفتارهای متناسب را با هر یک در پیش بگیرد.»

قاسم محبعلی کارشناس مسائل خاورمیانه و مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه در ارتباط با اظهارات اخیر وزیر امور خارجه عربستان پیرموان آمادگی ریاض برای مذاکره با ایران گفت: «این اظهارات را نمی‌توان موضوعی چندان جدید و قابل توجه مورد ارزیابی قرار داد، وزیر خارجه عربستان علی‌رغم تاکید بر آمادگی برای مذاکره پیش شرطی را تعیین کرده که اساس آن بر این مبنا است ایران نمی‌تواند از طریق گروه‌های تحت حمایت خود در منطقه، سیاست‌های خود را پیش ببرد. این امر تا حدودی نشان می‌دهد که تغییری چندان در مواضع سیاست خارجی ریاض قابل مشاهده نیست؛ این‌که آن‌ها می‌گویند ایران باید به کشوری عادی تبدیل شود تا در‌های مذاکره گشوده شود پیشتر نیز مطرح شده بود. با این وجود وزیر خارجه کنونی عربستان را نسبت به عادل الجبیر تا حدودی میانه‌روتر است، برای نمونه اخیرا عادل الجبیر اظهارات تندی را علیه ایران بر زبان راند که متاسفانه وزیر امور خارجه کشورمان در دام اظهارات او گرفتار شد و پاسخی تندتر را به او داد که این خود نشان می‌دهد زمینه برای برقراری دیالوگ میان دو کشور تا حدودی فراهم نیست.»
وی در بخشی دیگر از گفته‌های خود پیرامون سفر اخیر وزیر امور خارجه عمان به ایران تاکید کرد: «در منطقه تحولاتی جدید در شرف وقوع است. در این میان باید توجه داشت که عرصه دیپلماسی همچون یک کوه یخی است که قسمت اعظم آن زیر آب است و ما تنها قسمتی کوچک از آن را می‌بینیم، تحولات دیپلماتیک اخیر در منطقه نیز نشان می‌دهدکه فعل و انفعالاتی برای کاهش تنش‌ها میان طرفین در جریان است. حتی کشور‌های ایران و امریکا نیز به نظر می‌رسد علاقه‌ای به وخامت بیشتر اوضاع ندارند، نوع پاسخ به ایران به ترور سردار قاسم سلیمانی و نیز کنش ترامپ در قبال واکنش تهران، موید همین مساله است. در این میان، عمان همانند نقش همیشگی در مقام واسطه‌ای جدی میان ایران با آمریکا و عربستان عمل می‌کند. در همین زمینه، نتیجه بخش نبودن مذاکرات میان عربستان با حوثی‌های یمن خود به عاملی تبدیل شده که عربستان حتی از طریق بازیگران واسطه قصد داشته باشد کمک ایران را به سوی خود جلب کند.»
این کارشناس مسایل خاورمیانه در بخشی دیگر از گفته‌های خود تصریح کرد: «در میانه شرایط پیچیده منطقه، اظهارات محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و هر مقام دیگر کشورمان در ارتباط با خروج از NPT به هیچ عنوان اظهاراتی سنجیده نیست، خروج از این معاهده به نفع ایران نیست، همانگونه که خروج ار برجام نیز به نفع ایران نیست. خروج از برجام ایران را منزوی و پرونده هسته‌ای را به شورای امنیت منتقل می‌کند و خروج از NPT کشورمان وا در وضعیتی مشابه با کره شمالی قرار خواهد داد. خروج از NPT تمام کشور‌های جهان را متقاعد خواهد کرد در تقابل با ایران قرار بگیرند. در این شرایط ایران دو گزینه بیشتر پیش رو نخواهد داشت یا اینکه تسلیم فشار‌های بین المللی شود یا اینکه مسیر ورود به جنگ فراگیر را در پیش بگیرد.»
مدیر کل خاور میانه وزارت خارجه در ادامه افزود: «بر این باور هستم باید سیاستی حکیمانه در پیش گرفته شود؛ بدین معنی که کنش‌ها و تصمیمات بر مبنای رفتار عاقلانه اتخاذ شود و نه عصبیت و احساس. متاسفانه در شرایط کنونی هم وزیر امور خارجه و هم دیگر مقامات کشور به نوعی احساس و عصبانیت را در تصمیمات و اظهارات خود دخیل کرده اند، خروج از NPT و برجام خواست امریکا و اسرائیل است و گام نهادن در این زمینه، بازی در زمین این دو دولت است.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش پایانی گفته‌های خود تاکید کرد: «کشور ما به اتخاذ یک سیاست چند وجهی نیازمند است اگر راهبرد سیاست خارجی بدون توجه به تفاوت‌ها اتخاذ شود به طور حتم سیاستی اشتباه اتخاذ خواهد شد. تهران باید میان آمریکا، اسرائیل، عربستان و کشور‌های اروپایی تفاوت قائل شود و رفتار‌های متناسب را با هر یک در پیش بگیرد. در عین حال تصور من این است که ایران باید منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری ٢٠٢٠ امریکا باشد کنش منطقی ایران می‌تواند حتی در شکست ترامپ دخیل باشد، اگر یک شخص دمکرات پیروز انتخابات شود هرچند نمی‌توان از یک تغییر چشم‌گیر سخن به میان آورد، اما حداقل امر این است دمکرات‌ها همانند اروپایی‌ها عمل خواهند کرد و در پی جنگ با ایران و حمایت همه جانبه از عربستان و اسرائیل نیستند. در چنین شرایطی فضای تنفس و مجال بازیگری بیشتری برای ایران ایجاد خواهد شد لذا اوضاع کنونی اقتضا می‌کند در سیاست خارجی اندکی خویشتنداری در دستور کار قرار گیرد.»