بزرگنمايي:

آریا جوان - ایلنا / با توجه به اینکه یکی از سناریوهای فیفا برای لیگ‌های نیمه کاره دادن جام به قهرمان نیم فصل است، بحث بر سر اینکه کدام تیم به این عنوان رسیده بالا گرفته است.
مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران مثل سایر کشورها و مانند سایر فعالیت‌های دیگر تحت الشعاع ویروس کرونا قرار گرفته و فعلاً تا پایان فروردین‌ماه تعطیل است و این اتفاق در شرایطی رخ داده که با توجه به فشردگی تقویم و اینکه طبق گفته‌ها بعید است شرایط تا پایان اردیبهشت ماه عادی شود و امکان ادامه مسابقات وجود داشته باشد، هر روز بحث لغو لیگ نوزدهم جدی‌تر از همیشه پیگیری می‌شود.
یکی از ماجراهایی که در صورت لغو بازی‌ها فدراسیون و سازمان لیگ با آن درگیر خواهد بود، مشخص کردن تکلیف قهرمان لیگ است که در روزهای اخیر هم خیلی در مورد آن صحبت شده و با توجه به جوی که وجود دارد بدون شک هر تصمیمی که گرفته شود با مخالفت شدید گروهی مواجه خواهد شد و این موضوع تصمیم‌گیری را برای مسئولان امر سخت‌تر می‌کند.
در این میان فیفا هم چندی پیش 4 سناریو برای تصمیم گیری در مورد سرنوشت لیگ‌های نیمه کاره طراحی کرد که به شرح زیر هستند:
1- پایان اعلام لیگ بدون مشخص کردن تیم قهرمان.
2- قهرمان نیم فصل نخست به عنوان قهرمان لیگ انتخاب شود.
3- قهرمان فصل قبل به عنوان قهرمان فصل جاری هم انتخاب شود.
4 - جام قهرمانی به تیمی داده شود که تا قبل از تعطیلی لیگ صدرنشین بوده باشد.
در مورد اول که لیگ بدون قهرمان به کارش پایان می‌دهد و موارد سوم و چهارم هم اشاره به قهرمانی پرسپولیس دارد و در این میان سناریوی دوم یعنی دادن جام به قهرمان نیم فصل موضوعی است که در روزهای اخیر مورد بحث و جدل قرار گرفته است. در روزهای اخیر مسئولان سپاهان و پرسپولیس هر دو با اعلام اینکه خودشان قهرمان نیم فصل هستند اعلام کردند با توجه به این موضوع و با اشاره به سناریوی دوم باید جام قهرمانی را تصاحب کنند و اینکه دو تیم مختلف مدعی قهرمانی نیم فصل هستند در نوع خود جالب است. در اینجا قصد داریم بررسی کنیم تا ببینیم حق با پرسپولیس است یا سپاهان؟
تعریف قهرمان نیم فصل
در فوتبال عنوانی به نام قهرمان نیم فصل رسمیت ندارد و از همین رو نه قوانین بین‌المللی نه قوانین داخلی چهارچوبی برای تعیین آن وضع نکرده‌اند چرا که این بیشتر یک عنوان تحت اللفظی است تا یک مقام رسمی که قانون بخواهد در موردش تعیین تکلیف کند و پیش از این هم تا اینجا که چنین عنوانی مرجع قضاوت برای تعیین سرنوشت لیگ قرار گرفته هرگز اهمیتی که بخواهد محل دعوا و رسیدگی باشد نبوده است.
برای همین در شرایطی که قانون در خصوص تعیین قهرمان نیم فصل ساکت است، باید به سراغ بندهایی که خود نیم فصل را تعریف می‌کند برویم.
بر اساس بند 17 اساسنامه، نیم فصل لیگ برتر بر 2 شرط تعریف می‌شود، اول اتمام بازی‌های دور رفت و دوم ورود به دوره تعطیلات که کاربرد آن مشخصاً برای نقل و انتقالات نیم فصل و جابجایی بازیکنان است. حال با استفاده از این قانون می‌توان در نظر گرفت که قهرمان نیم فصل کدام تیم است؟
شرایط جدول
برنامه و ترتیب برگزاری رقابت‌های نیم فصل نخست به شکلی بود که نظم آن به طور کلی به هم ریخته بود و در آن مقطع هم با توجه به تاریخ برگزاری بازی‌ها رسانه‌های مختلف عنوان کردند که در لیگ نوزدهم چیزی به نام قهرمان نیم فصل نداریم.
ماجرا از آن قرار است که دیدارهایی از هفته‌های 11 و 12 لیگ برتر به تعویق افتاده و بعد از پایان هفته شانزدهم و در طول تعطیلات برگزار شدند، یعنی تیم‌ها پس از پایان هفته پانزدهم که پایان نیم فصل نخست بود 14 و بعضاً 13 بازی انجام داده بودند و بعد از پایان هفته شانزدهم و تا پیش از شروع هفته هفدهم دیدارهای معوقه آن دو هفته برگزار شد تا دور رفت رقابت‌ها پس از پایان 16 بازی هر تیم برگزار شود. در این شرایط قهرمان نیم فصل باید با کدام جدول شناخته شود؟
1- جدول مستقل دور رفت رقابت‌ها بدون توجه به اولویت و ترتیب زمانی برگزاری بازی‌ها؟ (لحاظ کردن شرط نخست)
2- جدول رقابت‌ها پس از پایان هفته شانزدهم که تعطیلات نیم فصل بعد از آن شروع شد؟ (لحاظ کردن شرط دوم)
3- جدول رقابت‌ها پس از پایان تمام دیدارهای معوقه لیگ برتر و با محاسبه بازی‌هایی که انجام شده است (لحاظ کردن هر دو شرط)
مورد اول: پرسپولیس قهرمان نیم فصل
در اینجا صرف نظر از پس و پیش برگزار شدن بازی‌ها فقط به نتایج تیم‌ها در هفته‌های اول تا پانزدهم توجه شده و نتایج بازی‌هایی که در بین آنها به دلیل تعویق برخی دیدارها انجام شده لحاظ نشده است. اگرچه توجه به این جدول منطقی و قانونی به نظر می‌رسد ولی شرط دومی که برای لحاظ کردن نیم فصل در نظر گرفته شده یعنی مصادف بودن با زمان رفتن به تعطیلات در آن رعایت نشده است و البته با زمان نقل و انتقالات نیم فصل هم در تداخل بوده است. طبق جدول اصلی رقابت‌ها و تا پیش از تعویق زمان دیدارهایی از هفته‌های 11 و 12 لیگ برتر، نیم فصل نخست روز 23 آذر به پایان می‌رسید و تیم‌ها به تعطیلات می‌رفتند و از 26 آذر تا 23 دی زمان نقل و انتقالات بود که در همان تاریخ هم شروع شد و در اینجا بازی‌های معوقه پس از شروع نقل و انتقالات انجام شد. پس در اینجا می‌توان عدم لحاظ و اولویت دادن شرط دوم را به شرط اول را ایراد در نظر گرفتن چنین جدولی دانست.
مورد دوم: سپاهان قهرمان نیم فصل
این جدول با شرط کردن زمان تعطیلات نیم فصل در نظر گرفته شده است. بعد از هفته شانزدهم رقابت‌ها که برخی تیم‌ها 16، برخی تیم‌ها 15 و برخی 14 بازی دارند. هفته شانزدهم رقابت‌ها در 28 و 29 آذر برگزار شد و به پایان رسید و پس از آن بازی‌ها تا 27 دی یعنی حدود یک ماه تعطیل شد که اصطلاحاً همان تعطیلات نیم فصل بود و نقل و انتقالات هم در آن صورت گرفت. در این جدول سپاهان قهرمان نیم فصل محسوب می‌شود ولی ایراد این جدول هم نداشتن شرط اول یعنی تمام شدن دور رفت رقابت‌ها است. از این جهت چنین اشکالی وارد است که تیم‌ها بازی‌های هفته شانزدهم یعنی هفته نخست دور برگشت را هم برگزار کرده و این دیدارهای به جای بازی‌های عقب افتاده هفته دوازدهم یا یازدهم تیم‌ها در جدول لحاظ شده در حالیکه ضعف و قوت حریفان در هفته 11 یا 12 با هفته 16 یکی نیست و بدین ترتیب یک تیم در این جدول هنوز با یک تیم بازی نکرده ولی با تیم دیگر دوبار بازی کرده است. برای مثال پرسپولیس در این جدول هنوز یک بار هم با نساجی بازی نکرده ولی 2 بار به مصاف پارس جم رفته است.
مورد سوم: پرسپولیس قهرمان نیم فصل
این جدول پس از برگزاری بازی‌های معوقه ترتیب داده شده و اولین جدولی است که تیم‌ها بازی‌های دور رفت خود را به طور کامل انجام داده و تعداد بازی‌ها برابر است ولی یک بازی بیشتر از زمان قانونی نیم فصل. در این جدول هم شرط اول لحاظ شده ولی شرط دوم وجود ندارد یعنی با زمان نقل و انتقالات تداخل داشته و بازی‌های هفته شانزدهم بازهم در آن دخیل هستند و همان ایراد جدول اول را دارد.
جمع بندی نهایی
قوانین داخلی و بین المللی همانطور که پیش از این گفته شده بود نسبت به تعیین قهرمان نیم فصل ساکتند و قوانین مشخص کننده خود نیم فصل هم دچار نقص هستند چرا که با توجه به تغییر زمان بازی‌ها توسط خود سازمان لیگ ا استفاده از اختیاراتی که در آیین نامه برایشان تعریف شده، شروط نیم فصل رعایت نشده و تایمی که هم بازی‌های دور رفت انجام شده باشد و هم با نقل و انتقالات و زمان تعطیلات تداخلی نداشته باشد وجود ندارد. برای همین به طور واقع ما در فصل نوزدهم چیزی به نام نیم فصل نداشتیم و به طبع آن می‌شود گفت عنوانی به نام قهرمان نیم فصل هم وجود نداشته و هرکدام از حالت‌های موجود که در بالا عنوان شد را بخواهیم لحاظ کنیم ایرادی قانونی به آن وارد است. از همین رو بعید است سازمان لیگ بر اساس سناریوی 2 بخواهد قهرمان لیگ را تعیین کند.