آریا جوان - کال جنی دره‌ای بسیار قدیمی در شهر طبس که در نزد بومیان به دره جن‌ها معروف شده و با دره‌ها و فرسایش‌هایش، زیبا و گاه وهم‌انگیز است.
به گزارش« توریسم آنلاین »: کنجکاوی همیشه دردسرهایی برای آدمی به ارمغان آورده است. گاهی به سفری دست می‌زند که پایانش را هم نمی‌داند. برخی دل به دریا می‌زنند و به قلب رمز و رازها می‌روند و برخی دیگر به احتیاط روی می‌آورند و منتظر کشف واقعیت می‌شوند.
کال به معنی دره و کال جنی به معنی دره جن‌ها است،‌ بومیان این منطقه، دره را مکانی برای زندگی ارواح و جن‌ها می‌دانسته‌اند. رفتن به این دره نیاز به آشنایی کامل نسبت به مسیر را دارد، زیرا این منطقه دارای دیواره‌های بلند و پرشیب است، بنابراین به هیچ عنوان تنهایی به این مکان نباید رفت.
داستان‌هایی وجود دارد که می‌گویند در گذشته بوده‌اند کسانی که از روی کنجکاوی به داخل حفره‌های غار مانند این دره رفته‌اند و دیگر هرگز بازنگشته‌اند!

این نام مرموز برای خود داستانی دارد. نام کال جنی از دو بخش کال + جنی تشکیل شده است. کال واژه ای برای اشاره به یک دره یا مسیر ایجاد شده توسط سیل و جریان آب است. بخش دوم نام نیز به دلیل حضور جن‌ها به آن اضافه شده.
این دره به دلیل ساختاری خاصی که دارد پس از وزش باد صداهای عجیب و غریبی از آن به گوش می خورد. به همین دلیل است که مردم در گذشته بر این باور بوده اند که در این دره جنی ها زندگی می کنند. اینجا با همه بیابان‌های اطرافش فرق می‌کند.

در کال جنی، غار‌های فرسایشی طبیعی، دودکش‌ها و تنور‌های جن وجود دارد که همگی در اثر فرسایش آبی و بادی در دیوار‌های رودخانه به وجود آمده‌اند. دودکش‌های جن نوعی ستون‌های فرسایشی هستند که در طول هزاران سال شکل گرفته‌اند. تنور‌های جن هم استوانه‌های تو خالی حاصل از فرسایش هستند که در اثر ورود جریان‌های آب سطحی به داخل دره و فرسایش شدید در داخل رسوبات آبرفتی دیواره ایجاد شده‌اند.
از آنجا که کسی در گذشته از علت طبیعی ایجاد شدن این اشکال خبر نداشت، آن‌ها را به جن‌ها نسبت داده‌اند و نام دودکش و تنور جن را بر آن‌ها گذاشته‌اند.

وجود تونل ها و خانه هایی به نام گبرها در دل دیواره های این دره محلی برای زندگی زرتشتیان آن زمان بوده است. جالب است بدانید که این تونل ها و حفره ها در زمان ساسانیان ساخته شده و برای دسترسی به آن باید مسیر بسیار سختی را طی کنید. نکته ی جالبی که در خصوص این حفره ها وجود دارد تونل هایی است که به گفته باستان شناسان راهی ارتباطی بین محل زندگی این افراد بوده است.
یکی دیگر از دیدن های کال جنی، نخلستان هایی است که به خودی خود در آنجا روییده است و جایی است که در صورت سفر حتما باید ببینید. کال جنی، دره ی دیواره های بلند است در بخش هایی از آن، به دلیل شیب زیادی که وجود دارد، اصلا نباید وارد شد.

برای رسیدن به کال جنی باید در 35 کیلومتری شمال طبس ، مسیر روستای ازمیغان را پیش گرفت، نرسیده به ازمیغان، پس از جدا شدن از جاده آسفالت و دوراهی استخر شاعر و طی حدود 5 کیلومتر جاده خاکی به محل دره‌ می ‌رسیم. از دو مسیر می ‌توان وارد این دره شد. یکی انتهای جاده خاکی که به واقع ابتدای این دره است و متصل به کوه است و دیگری میانه ‌های این جاده خاکی که می ‌توان از طریق یک شکاف ایجاد شده به ‌وسیله فرسایش به درون دره راه یافت. ما راه ابتدایی را توصیه می ‌کنیم. در این محل که متصل به کوه است چشمه آبی روان است که یک منطقه سرسبز را ایجاد کرده است. درختان در هم تنیده نخل که به ‌صورت خودرو روییده ‌اند و نیزار را می ‌توان در اینجا مشاهده کرد.

دره دارای دیواره‌ های بلند و پرشیب است که وارد شدن به آن می‌ تواند خطراتی به همراه داشته باشد. برای دستیابی به کف دره نیازمند آشنایی به منطقه است که هرگز نباید به ‌تنهایی در این کال قدم بزنید، حتی اگر به ارواح و جن هم اعتقادی ندارید!