بزرگنمايي:

آریا جوان - تداوم حیات یا بقا در فرهنگ واژگان بسیاری از ما مفهومی آشنا با طبیعت زیستی‌مان است. جهان امروز با فراتر رفتن از میل غریزی به زیستن با صورت‌بندی، محاسبه، برآورد و در نهایت تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های مشخص، روشمند و اصولی چارچوبی قاعده‌مند برای تداوم حیات آدمی پیدا کرده است.

نظم زندگی در این چارچوب دل بسته‌ حوادث نیست و تا آنجا که امکان داشته باشد تلاش می‌شود با اجرای درست برنامه‌ها از خسارات احتمالی در مسیر حرکت انسان‌ها جلوگیری شود. این مسیر، چیزی جز زندگی تک تک ما نیست. جوامع مدرن با بهره‌گیری از برنامه‌ریزی‌های علمی به این قاموس پایبند مانده‌اند. همین است که تمدن امروز شباهتی با تمدن‌های سنتی ندارد و انسان شهرنشین نیز با رویاها، روایت‌ها و انتظاراتی بی‌شباهت به پیبشینیان خود زندگی می‌کند. با این حال تجربه بشر امروز نشان داده که این میل همچنان متاثر از حوادث گوناگون باقی مانده و این تلاش برای زیستن گاه بر اثر همین رخدادها متوقف می‌شود. به تعبیری دیگر بشر با وجود همه‌ پیشرفت‌ها همچنان در برابر بسیاری از حوادث آسیب‌پذیر نشان داده و در تلاش است تا میزان آسیب‌پذیری خود را کاهش داده و تاب‌آوری‌اش را افزایش دهد.
تاب‌آوری در این معنا یعنی این که یک جامعه در برابر حوادث و بلایا مقاومت کند، ایمن باشد و اگر حادثه ای رخ داد بتواند تداوم حیات داشته باشد و یا حداقل فعالیت‌های حیاتی جامعه صدمه نبیند. همچنین پس از حادثه هر چه سریعتر با اثر بخشی بیشتر و منابع کمتر در طول زمان کوتاهتری به حالتی بهتر از قبل برگردد. در حوزه مدیریت خطر بلایا با رویکرد تاب‌آوری صرفا به مسایل فیزیکی، ساختاری و زیرساختی جامعه توجه نمی‌شود، بلکه به همه عوامل از جمله عوامل فرهنگی (مثل سواد)، اقتصادی، حاکمیتی (مثل قوانین و شایستگی مدیران) و اجتماعی (به عنوان مثال سرمایه اجتماعی) توجه ویژه می شود.
مطالعات انجام گرفته نشان می‌دهد که بخشی از عوامل ایجاد کننده تاب آوری در یک جامعه مسایل حاکمیتی هستند و در این حیطه، مدیران نقش بسیار مهم و کلیدی دارند. همچنین در رویکرد تاب‌آوری توجه به مسایل انسانی ، فرهنگی ،آموزش، سرمایه های اجتماعی، امنیت اجتماعی و آمادگی روانی مردم نیز اهمیت فراوانی دارد که باید به آن اهمیت داد. این توجه نیز مستلزم محور قراردادن رویکرد تاب‌آوری در تصمیم‌گیری‌ها، در نظر گرفتن منابع مالی لازم برای سازمان‌های متولی اجرای برنامه‌های مدیریت بحران، رفع موانع قانونی و تلاش برای تصویب قوانین مناسب و تسهیل‌کننده برای اجرای برنامه‌هاست. استفاده از ظرفیت‌های جهانی و تجربیات موفق دیگر کشورها در موضوع تاب‌آوری، کاهش ریسک و افزایش ایمنی در شهرها به منظور تقویت نقش ملی و منطقه‌ای از اهمیت فراوانی برخوردار است.
تجربه انتشار و گسترش ویروس کرونا در جهان و آسیب های ناشی از انتقال گسترده آن اهمیت این همکاری را دو چندان کرده است.
ارتقای همگرایی و انسجام بیشتر کشورها، شهرها و شهروندان در عین تعامل و همگرایی با سایر مناطق جهان، توسعه مناسبات و همکاری‌های فنی و تخصصی میان شهرها، شهرداران و مقامات شهری و آماده‌سازی شهرها و شهروندان برای رویایی با چالش‌های پیش رو، ترسیم چشم انداز مشترک و تبادل تجربیات در حوزه مدیریت شهری بخشی از موضوعاتی است که با گسترش این ویروس یک بار دیگر باید اهمیت آن را متذکر شد. این همگرایی با هدف افزایش تاب آوری شهرها نیازمند توجه بیشتر به اصول اساسی سیستم حوزه پیشگیری ، کوتاه‌ کردن زمان پاسخ ، بهبود کارایی درمان پزشکی، صرفه‌جویی در هزینه‌های عملیاتی و دستیابی به پشتیبانی عمومی است.
فراهم نمودن اطلاعات مکانی برای مدیریت منابع حیاتی، استفاده از ظرفیت‌های اجتماعی، مدیریت مشارکتی و هسته‌های خودیاری و بسیج همگانی ازجمله لایه‌های تاب‌آوری شهری است که در حال حاضر نیازمند برنامه‌ریزی است. در این میان، توجه به ظرفیت‌های مواجهه عمومی با بحران، سازگاری منابع و مهارت‌ها، پذیرش انعطاف‌پذیر تغییرات از سوی مردم نیز نیازمند تبیین سیاست‌های کوتاه‌مدت و اضطراری، میان‌مدت و حتی بلندمدت است.
ارائه تسهیلات به آسیب دیدگان جهت بازگشت به روند عادی زندگی، استفاده از فضای عمومی، توجه به ایمنی کودکان، سالمندان و افراد آسیب پذیر، بهبود قابلیت‌های امداد شهری، تقویت امکانات و تدارکات شهری، تقویت و نظارت و حمایت از موسسات مردم‌نهاد، هوشمندسازی، توجه به مفهوم محله گرایی در سیستم برنامه‌ریزی شهری بخش از موضوعاتی است که بعد از انتشار ویروس کرونا باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد تا جامعه بیش از پیش به سمت تاب آوری حرکت کند و در برابر رخدادهای گوناگون در امان بماند.