بزرگنمايي:

آریا جوان - معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: به دلیل عدم درک سیاست توسعه پایدار، با 40 سال تاخیر به توسعه پایدار پرداختیم که بخش عمده ای از خسارت آن را هم دیده ایم.این که 400 دشت ممنوعه داریم که آب آنها تمام یا شور شده است نتیجه توسعه ناپایدار بوده و این مساله هزینه سنگینی برای کشور و نسل‌های آتی دارد.

عیسی کلانتری در گفتگو با خبرنگار «اطلاعات»، در پاسخ به این سئوال که چرا از برنجکاری در غیر مناطق شمالی با قاطعیت جلوگیری نمی‌شود، تا بیش از این به منابع آبی کشور خسارت وارد نشود، گفت: این نتیجه سیاست‌های نادرست گذشته است. دولت چند سالی است که به این نتیجه رسیده که تالاب‌ها باید حفظ شوند درحالی که دولت‌ها در گذشته فکر می‌کردند هر چه سدسازی شود و آبها مهار شوند، به نفع جامعه است چون اندیشه، اندیشه درست و پایداری نبود؛بنابراین نه اینکه دولت حریف نباشد بلکه دولت باید سیاست‌های گذشته را اصلاح و حتی خسارت‌ها را پرداخت کند. مثلا در گذشته عده ای فکر می‌کردند اگر آب به تالاب بختگان نرسد اتفاقی نمی‌افتد پس بهتر است برنج بکاریم. اما پس از اینکه به مشکلات زیست محیطی برخورد کردند، متوجه شدند که چه خطرات بزرگتری در کمین آیندگان است. دستگاه‌های اجرایی هم به دلیل درآمد و منافعشان از این سیاست غلط حمایت می‌کردند.
کلانتری تصریح کرد: ضرورت توسعه پایدار را دیر و حداقل با 30 تا 35 سال تاخیر متوجه شدیم وآن را آغاز کردیم که در نتیجه بخش عمده ای از خسارت آن را هم خورده ایم. همین که اکنون 400 دشت ممنوعه داریم که آب آنها تمام یا شور شده است نتیجه توسعه ناپایدار بوده و این مساله هزینه سنگینی برای کشور و نسل‌های آتی دارد.
به گفته معاون رئیس جمهوری، این مشکلات به دلیل عدم درک سیاست توسعه پایدار بوده است. این علم نسبتا جدیدی بود که در دنیا از سال 1970 آغاز شدو ما آن را نفهمیدیم و با دهها سال تاخیر به توسعه پایدار پرداختیم.
وی در پاسخ به اینکه با توجه به بروز بحران آب در کشور ودشوارشدن سکونت در نزدیک به دو سوم خاک ایران به دلیل این معضل ، چگونه می‌شو د سیاست رشد جمعیت راعملی کرد‌، گفت: اگر افزایش جمعیت را منوط به از دست دادن منابع تجدیدپذیر کنیم، کار درستی نیست؛ اما اگر بگوییم افزایش جمعیت خواهیم داشت ولی منابع تجدیدپذیر را حفظ می‌کنیم و این منابع قربانی نمی‌شوند، در این صورت از نظر من اشکالی ندارد.
کلانتری تصریح کرد: بنابراین در سیاست افزایش جمعیت ابتدا باید ظرفیت کشور شناسایی شود، از جمله این که با در نظر گرفتن حداکثر بهره وری، چقدر امکان تولید غذا از منابع داخل وجود دارد؟ می‌توانیم در نظر بگیریم که چون منابع محدودی داریم رشد جمعیت باید محدود شود. یا اینکه سیاستگذاری این گونه باشد که با ارتباط دوستانه و گسترده اقتصادی بادنیا وایجاد درآمد بالای ناشی ازاین ارتباط با جهان کسری غذا را ازاین طریق جبران کنیم که در این صورت رشد جمعیت بلا اشکال است.
صنعت فولاد بر مدار توسعه در داخل سرزمین
معاون رئیس جمهوری همچنین به این پرسش که چرا اشتباه نیم قرن گذشته مبنی بر استقرار صنعت فولاد در داخل سرزمین همچنان ادامه دارد و پس از یزد و اصفهان این بار در مناطق کم آبی چون قزوین، زنجان و خراسان شاهد احداث صنعت فولاد و صنایع وابسته بسیار آب بر هستیم، پاسخ داد : از سال 1397 به بعد سازمان دیگر مجوز جدیدی برای درون سرزمین و مناطقی که منابع آب ندارند، نداده است و هر آنچه از صنایع احداث می‌شود مربوط به مجوزهای پیش از سال 97 است. به لحاظ قانونی هم نمی‌توانیم مجوزشان را لغو کنیم. درعین حال وزارت نیرو مجوز تخصیص آب به این صنایع در مناطق فاقد منابع آبی رانمی‌دهد.
وی درباره ‌بارندگی‌های خوب دو سال اخیر و وضع تالاب‌ها و دریاچه ارومیه هم گفت: خوشبختانه کارهای عمرانی دریاچه ارومیه به خوبی پیش می‌رودو امیدواریم امسال کارهای سخت افزاری و مهندسی آن تمام و یک میلیارد مترمکعب آب جدید و جدا از آب‌های قبلی، وارد دریاچه شود.
به گفته کلانتری، این یک میلیارد مترمکعب آب به ترتیب از طریق 620 میلیون مترمکعب از رودخانه زاب، 250 میلیون مترمکعب از تصفیه خانه‌ها و 120 میلیون مترمکعب هم از سد سیلوه تامین می‌شود. پیش از این هم 800 میلیون مترمکعب از طریق صرفه جویی در کشاورزی و5ر1 میلیارد مترمکعب هم از رودخانه‌هایی که قبلا به دریاچه نمی‌رسیدند، اختصاص یافته است.
با احتساب این یک میلیارد مترمکعب و همچنین بارندگی در حوزه دریاچه ارومیه، امیدواریم سالانه 3ر1 میلیارد مترمکعب افزایش حجم آب داشته باشیم.همچنین با این اقدامات در سال 1406 به تراز اکولوژیک 7ر14 میلیارد مترمکعب خواهیم رسید و این اولین دریاچه خشک شده دنیا خواهد بود که به از لحاظ اکولوژیکی احیا خواهد شد.
معاون رئیس جمهوری ادامه داد: برای 40 تالاب هم با وزارت نیرو حقابه تعیین کرده ایم و امیدواریم تا پایان امسال برای بقیه تالاب‌ها حقابه تعیین شود به گونه ای که مانند بخش کشاورزی حقابه مشخص و قطعی داشته باشند.
مثلا اگر در سالی آب رودخانه ای کم شد حقابه تالاب حذف نشود بلکه به صورت اشتراکی با کشاورزی این کم آبی تقسیم شود. بنابراین باید از قربانی شدن تالاب‌ها جلوگیری کنیم و سهم آب ثابت و مشخص به آنها اختصاص یابد.
‌مساله خودروسازان
وی درباره تکلیف خودروسازان و تولید محصولات با استاندارد یورو 5 از ابتدای امسال و علت پلاک شدن تعدادی خودرو با استاندارد یورو 4 در بهار امسال گفت: خودروهایی که با استاندارد یورو 4 در ابتدای امسال مجوز شماره گذاری دریافت کردند تولید پارسال بودند، اما به دلیل نداشتن قطعه در سال 1399 تحویل مشتری شدند. همچنین برای 5000 تاکسی مجوز شماره گذاری دادیم و اکنون خودروهای با استاندارد یورو 5 تولید می‌شوند .
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره اینکه با وجود این همه خودروی فرسوده به خصوص خودروهای سنگین فرسوده آیا می‌توان انتظار هوای پاک داشت، یادآور شد: متاسفانه به کشوردارای خودروهای اسقاطی تبدیل شده ایم که چند علت دارد. نخست‌ به انحصار خودروسازان بر می‌گردد که اجازه واردات به خودروهای خوب و روز را نمی‌دهند.
بالا رفتن انتظارات و نبودن امکانات و پایین بودن توان مالی کشور دیگر عوامل اسقاطی شدن بسیاری از خودروها شده است.
از آن سو، در همه جای دنیا حتی کشورهای عقب مانده، خودرو ارزان و بنزین گران است اما در ایران ماجرا برعکس است. در کشورمان چون نگهداری و استفاده از خودرو ارزان بود، مردم حتی فرش زیر پایشان را فروختند تا خودرو بخرند. همچنین خودرو در ایران تبدیل به یک کالای سرمایه ای شد که حتی 30 ساله آن هم دارای ارزش است و مجموع این عوامل ایران را تبدیل به کشور خودروهای اسقاطی کرده است.
کلانتری با اشاره به اینکه هنوز هم بنزین 3000 تومانی معادل 13 سنت می‌شود که بسیار ارزان است، یادآور شد: سیاست‌هایمان ،هم برعکس سیاست‌های جهان بود هم برعکس منافع محیط زیست. همین اکنون هم یک خودروساز کشورمان به دادستان متوسل شده که واسطه شود تا خودروهای با همان استاندارد یورو 4 را تولید کند؛ طبق معمول هم اشتغال و تحریم بهانه است.
کلانتری ادامه داد: اکنون 11 میلیون موتورسیکلت در کشور داریم که بیش از 5ر9میلیون دستگاه آنها کاربراتوری هستند و هر یک به اندازه 8 خودرو هوا را آلوده می‌کنند. جالب اینکه اگر سازمان محیط زیست جدی نبود و سختگیری نمی‌کرد هنوز هم در حال تولید موتورهای کاربراتوری بودیم .
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در دولت آقای روحانی یک سیاست پیگیری شد که به ازای یک خودرو وارداتی باید پنج دستگاه خودرو فرسوده از دور خارج شود.
بعد از آن بود که وزارت صنعت دولت را قانع کرد که واردات خودرو انجام نشود لذا طرح از رده خارج کردن خودروهای اسقاطی هم بر زمین ماند؛ همچنانکه تولید موتورسیکلت برقی سالها بلاتکلیف مانده است.
معاون رئیس جمهوری تصریح کرد: فقر عمومی‌ هم در افزایش تعداد خودروهای اسقاطی موثر است. همچنین به خاطر میزان درآمد کم مردم توان جایگزینی با موتورسیکت نو یا خودرو‌ نو را ندارند لذا می‌بینیم‌ باتردد خودروهای فرسوده هوای کلانشهرها آلوده است.
آتش سوزی جنگل‌ها
علت 750 مورد آتش سوزی جنگل‌ها در بهار امسال و نبود امکانات هوایی برای اطفای حریق آنها دیگر سئوالی بود که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به آن گفت: کل آتش سوزی جنگلی امسال هنوز به 2000 هکتار نرسیده است ،حال آنکه در 20 سال گذشته به طور متوسط سالانه حدود 15 هزار هکتار آتش سوزی داشتیم. حتی در سوئد در مجاورت قطب شمال با هوای سرد در سال 2019 حدود 16 هزار هکتار جنگل سوخته است‌.
در استرالیا 2 میلیون و 400 هزار هکتار سوخت درحال که همه امکانات را هم دارند ولی باز هم آتش سوزی می‌شود و خسارت برجا می‌گذارد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به اینکه منظور از طرح این سئوال بی امکانات بودن جنگل‌های کشور است و دلیل ضعف امکانات چیست، گفت: مقرون به صرفه نیست که برای آتش سوزی سالانه کمتر از 10 هزار هکتار، میلیاردها دلار هزینه تجهیزات اطفای حریق کرد. از طرفی در مناطق کوهستانی البرز و زاگرس آتش را نمی‌توان با هلیکوپتر و هواپیما خاموش کرد زیرا به لحاظ عملیاتی کارایی محدودی دارند در حالی که می‌توان نیروی انسانی را به آن مناطق رساند .
کلانتری برلزوم بالا بردن سطح آموزش عمومی‌ مردم تاکید کرد و گفت: باید به مردم آموزش دهیم که وقتی برای کمک به مهار آتش می‌آیند چگونه عمل کنند نه اینکه احساسی شوند و خود را بسوزانند! همچنین باید فرهنگ عمومی‌جامعه را برای نگهداری منابع طبیعی جنگل بالا ببریم. هرچه در این بخش سرمایه گذاری کنیم ،بسیار ارزشمند است.
معاون رئیس جمهوری گفت : البته امروزه میزان آگاهی و فرهنگ مردم خیلی بهتر از سه چهار دهه پیش شده است.
اکنون سمن‌ها و رسانه‌ها بسیار زحمت می‌کشند و برای بالا بردن سطح آگاهی مردم فعالیت می‌کنند و این کار ارزشمند است وگرنه اگر دائما سخت افزارها را زیاد کنیم ولی فرهنگ مردم ضعیف باشد، چه سودی دارد؟ از طرفی، هلیکوپترهای ما بسیار فرسوده هستند و برای استفاده از آنها برای اطفای حریق بیشتر نگران سلامتی کادر پرواز هستم تا آتش سوزی جنگل‌ها.
لذا بهتر است هزینه‌های سخت افزاری برای اطفای حریق منابع طبیعی را صرف آموزش مردم و همچنین مردم محلی کنیم. یا مثلا رادیو تلویزیون بیایند برنامه بسازند و مردم و جوامع محلی را آموزش دهند .
وی افزود: خوشبختانه آگاهی مردم افزایش یافته است، به گونه ای که اگر چوپانان امروز کشور مانند 30 سال پیش بودند آتش سوزی‌ها باید 20 برابر 30 سال پیش می‌شد‌، اما خوشبختانه می‌بینیم این‌گونه نیست و این به رشد فرهنگی مردم بر می‌گردد.