بزرگنمايي:

آریا جوان - خراسان / واکاوی نامه اخیر ظریف به اتحادیه اروپا نشان می دهد که ایران وارد یک فاز جدید در تقابل با نقض عهدهای اروپایی در برجام شده است.
یک روز پس از نامه هشدار آمیز محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ، جوزپ بورل ، اعلام کرد: نامه‌ ظریف مبنی بر این که ایران سازوکار حل اختلاف را در توافق هسته‌ای با توجه به این که فرانسه، آلمان و انگلیس به نوبه خود به این توافق پایبند نیستند، فعال می‌کند ، دریافت کرده است. او البته بار دیگر حمایتش از حفظ توافق هسته‌ای را اعلام کرد.در همین زمینه، سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز گفت: متعاقب اقدام غیرمسئولانه و غیرقانونی سه دولت اروپایی ( آلمان، انگلیس و فرانسه ) در ارائه پیش نویس قطعنامه در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و همچنین تداوم عدم پایبندی به تعهدات بین المللی ناشی از برجام و مصوبات کمیسیون مشترک، وزیر امور خارجه کشورمان طی نامه‌ای به آقای بورل هماهنگ کننده برجام، یک بار دیگر موارد عدم پایبندی کشورهای اروپایی را طبق بند 36 برجام به کمیسیون مشترک برای حل و فصل ارجاع داد. در پایان این موضع گیری، موسوی با ادبیاتی که تهدید ضمنی اروپا از آن به مشام می رسد ، تصریح کرده است: پیش از این نیز در دو مرحله دیگر موارد عدم پایبندی آمریکا و سه کشور اروپایی طبق بند 36 برجام توسط ایران به کمیسیون مشترک ارجاع شده بود که با توجه به عدم حل و فصل اختلافات مزبور، منجر به کاهش تعهدات ایران طی پنج گام شد.
تفاوت مکانیسم ماشه و سازوکار حل اختلاف چیست؟
ایران در سال 97 دو بار به دلیل نقض صریح برجام از سوی آمریکا ، تقاضای تشکیل کمیسیون مشترک برجام بر اساس بند 36 را داشت که با توجه به بی نتیجه بودن این کمیسیون، پنج گام کاهش تعهدات برجامی خود را عملیاتی کرد و حالا برای اولین بار این درخواست در خصوص نقض برجام از سوی سه کشور اروپایی انجام می شود که در صورت نتیجه نداشتن می تواند باز هم به کاهش تعهدات ایران بینجامد. با وجود این برخی رسانه های غربی از نامه ظریف تفسیر به درخواست ایران برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» کردند که حرف غلط و یک شیطنت رسانه ای است. اگرچه دربند 36 و بیشتر در بند 37 برجام، مکانیسم ماشه ذکر شده است اما این مکانیسم در صورت نقض برجام از سوی ایران و تقاضای طرف های مقابل فعال می شود که نتیجه نهایی آن می تواند بازگشت قطعنامه های شورای امنیت باشد؛ در حالی که اقدام ایران رجوع به سازوکار حل و فصل اختلاف نوشته شده در بند 36 است که
نتیجه اش در صورت حل نشدن مشکل، کاهش تعهدات ایران با مجوز همین بند خواهد بود. در انتهای بند 36 آمده است: «چنان چه طرف شاکی معتقد باشد که موضوع مصداق «عدم پایبندی اساسی» است آن گاه آن طرف می تواند موضوع فیصله نیافته را مبنای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهداتش وفق برجام قلمداد کند.» کاری که ایران سال گذشته در قبال رفتار آمریکا انجام داد.