آریا جوان - جلفا شهر مرزی میان ایران، جمهوری آذربایجان و ارمنستان می باشد که در استان آذربایجان شرقی واقع شده است و به دلیل کلیسا های تاریخی که در آن وجود دارد بسیار مشهور است.
به گزارش« توریسم آنلاین »: کلیسای سنت استپانوس مقدس دومین کلیسای مهم ارامنه ایران است.
این کلیسای زیبا در دامان طبیعت در قلب کوه های منطقه بین منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان
و در کناره رودخانه ارس و در دامنه بلندی هایی به نام ماغارد بنا شده
و بنا به همین موقعیت جغرافیایی در منابع کتب ارمنی به آن (دیر ماغارد) نیز گفته شده است.

کلیسای استپانوس درون دژی استوار واقع می باشد
ارمنیان به مجموعه بناهایی که در این گونه دژها بنا می ‌کردند وانک می‌گویند.
این کلیسا مورد احترام تمام مسیحیان و تقریبا تمامی ادیان است
اما در واقع به شاخه مسیحیان گریگوری (پیروان گریگور روشنگر) که ساکن ارمنستان هستند تعلق دارد.
در یک روز از سال هزاران نفر از ارمنیان در این نقطه گردهم می‌آیند تا ضمن زیارت، مراسم و مناسک خاص خود را به‌ جای آورند.

سنت استپانوس که بود؟
سنت استفان (سنت استپانوس) یکی از حواریون حضرت مسیح و اولین مبلغان مسحیت بود.
وی در مورد ظلم های بزرگان یهودی اعتراض کرد، به همین خاطر وی را سنگسار کردند.
صحنه سنگسار وی بر دیوار جنوبی کلیسای سنت استپانوس حکاکی شده است.
این فرد چون از اولین شهدای راه کلیسا و مسیحیت بوده در میان مسیحیان شهرت یافته است.
این مجموعه در سال1341 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته و در سال 1386 در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

تاریخچه کلیسای سنت استپانوس
با اینکه تاریخ دقیقی از ساخت کلیسای سنت استپانوس مشخص نیست
اما با رجوع به کهن ترین اسناد مربوط در این مکان می توان حدس زد که ساخت این کلیسا به سال 649 میلادی برمی گردد.
نظرات متفاوتی در مورد زمان ساخت این کلیسا وجود دارد که هرکدامشان روایت خاصی دارند.
البته سالها بعد حدودا در سال 1643 میلادی ساخت بنای کلیسای کنونی آغاز گردید و چندین سال بعد بخش های دیگری نیز اضافه گردید.
با اینکه بر اثر زلزله دچار آسیب های جدی شده، اما در دوران صفویه مورد مرمت و بازسازی اساسی قرار گرفت.

بخش های مختلف کلیسای سنت استپانوس
گنبد 16 ضلعی
اولین مورد هنگام ورود به این کلیسا ، گنبد 16 ضلعی جلب توجه می کند
که هنرهای هندسی و اسلیمی در تزیین آن به کار رفته است.
هر یک از اضلاعِ گنبد نیز از ترکیب سه نیم ستون ایجاد شده و در انتها به سرستون های زیبا می رسد.
بر روی هریک از اضلاع، یکی در میان، پنجره ای به داخل گنبد و صحن کلیسا باز می شود که نور طبیعی را به درون صحن می رسانند.
صحن اصلی کلیسا نیز به شکل صلیب و در سه بخش است:
ایوان که بر روی دو ستون و دو نیم ستون ساخته شده که محل عبادت در پشت ایوان و زیر گنبد اصلی قرار گرفته است.
محراب نیز در شرق محل عبادت و بالاتر از کف بنا است.
نقاشی و مقرنس کاری در جای جای صحن کلیسا دیده می شود.
نقش برجسته حواریون و قدیسین و فرشتگان جزو جذاب ترین بخش های این قسمت هستند.
برج ناقوس
در بخش جنوبی کلیسا، برج ناقوس دوطبقه ای وجود دارد کهبر روی 4 ستون از سنگ سرخ قرار گرفته است.
بر روی طبقه دوم برج نیز 8 ستون کوچکتر منشوری قرار دارد
که گنبد هرمی شکل بر روی آنها استوار هستند. در نوک گنبد برج ناقوس نیز صلیبی فلزی وجود دارد.
اجاق دانیال
تالاری در دیوار شمالی کلیسا وجود دارد که اجاق دانیال نامیده می شود.
این تالار دارای 3 قسمت است:
اجاق دانیال با دیواری از تالار جدا شده و تالار اجتماعات در وسط و محل غسل تعمید نیز در انتهای شرقی تالار قرار گرفته است
و میز سنگی غسل تعمید نیز در این بخش وجود دارد.

دیری در کنار کلیسا وجود دارد که در چهار طرف آن اتاق‌هایی وجود دارد که طبقه فوقانی آن جهت استراحت
و طبقه زیرین آن محل اصطبل چهارپایان است.
کلیه اتاق‌های همکف و طبقه فوقانی دیرها مرمت شده و هم اکنون مورد استفاده زایرین، نگهبانان و نیروهای فنی است.

عکس: کاوه علیزاده | پیاده گذر منتهی به کلیسای سنت استپانوس
دسترسی به کلیسای سن استپانوس در جلفا
به منظور دسترسی به کلیسای سنت استپانوس در جلفا می بایست به 17 کیلومتری غرب شهر جلفا
و در فاصله ی 3 کیلومتری رودخانه ارس نیز بروید.