آریا جوان - کشف گاز فسفین در اتمسفر سیاره زهره نظر بسیاری از دانشمندان را جلب کرده است. اما آیا حیات فرازمینی در ابر‌های این سیاره غوطه‌ور است؟
برترین‌ها: کشف گاز فسفین در اتمسفر سیاره زهره نظر بسیاری از دانشمندان را جلب کرده است. اما آیا حیات فرازمینی در ابر‌های این سیاره غوطه‌ور است؟
سال‌هاست دانشمندان بهترین ابزار‌های علمی را در جست‌وجوی حیات فرازمینی به‌کار گرفته‌اند و حالا این ایده که ممکن است حیات حتی به‌صورت مولکولی در ابر‌های سیاره زهره کشف شود، بسیار هیجان‌انگیز به‌حساب می‌آید. اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ جیمز مکسول در هاوایی گازی را در جو زهره کشف کرده‌اند که هنوز توضیحی درباره آن ندارند و مشغول مطالعه آن هستند. این گاز با نام «فسفین»، مولکولی است که از یک اتم فسفر و 3 اتم هیدروژن تشکیل شده است. وجود این گاز در اتمسفر زهره یا همان ونوس با استفاده از تلسکوپ رادیویی آتاکاما در شیلی هم تأیید شده است. فسفین با حیات در کره زمین بسیار مرتبط است و به‌عنوان مثال در میکروب‌های روده حیواناتی مانند پنگوئن‌ها یا در محیط‌های کم‌اکسیژن مانند باتلاق‌ها مشاهده می‌شود. این گاز را می‌توان به‌طور صنعتی تولید کرد، اما باید توجه داشت که در زهره هیچ کارخانه یا پنگوئنی وجود ندارد!
پس چرا این گاز در 50 کیلومتری سطح این سیاره وجود دارد؟ پروفسور جین گریوز از دانشگاه کاردیف انگلستان و همکارانش این پرسش را مطرح کرده‌اند. آن‌ها مقاله‌ای را در مجله نیچر آسترونومی منتشر کرده‌اند که به جزئیات مشاهدات آن‌ها از فسفین در زهره و همچنین تحقیقات انجام شده برای نشان دادن اینکه این مولکول می‌تواند منشأ طبیعی و غیربیولوژیکی داشته باشد، می‌پردازد.
دقیقا چه چیزی شناسایی شده است؟
تیم گریوز ابتدا با استفاده از تلسکوپ جیمز کلرک مکسول در هاوایی، فسفین را در زهره شناسایی کردند و سپس حضور آن را با استفاده از آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما در شیلی تأیید کردند.
فسفین دارای یک «خط جذب» مشخص است که این تلسکوپ‌های رادیویی آن را تشخیص می‌دهند. این گاز در میانه عرض‌های جغرافیایی این سیاره با ارتفاع تقریبا 50 تا 60 کیلومتر مشاهده می‌شود. این غلظت اگرچه کم است و فقط 10 تا 20 جزء در هر میلیارد مولکول اتمسفر را تشکیل می‌دهد، اما در این بافت، مقدار زیادی محسوب می‌شود.
چرا این کشف هیجان‌انگیز است؟
وقتی به زندگی در جای دیگری از منظومه شمسی فکر می‌کنیم، سیاره زهره چندان جالب به‌نظر نمی‌رسد. این سیاره در مقایسه با زمین، شبیه یک جهنم است. این سیاره با جوی که 96 درصد آن را دی‌اکسید کربن تشکیل داده، یک اثر گلخانه‌ای خارج از کنترل را تجربه می‌کند. دمای سطح آن مانند دمای فِر پیتزاست که بیش از 400 درجه سانتی‌گراد حرارت دارد. کاوشگر‌های فضایی که روی این سیاره فرود آمده‌اند، قبل از آنکه نابود شوند، فقط چند دقیقه دوام آورده‌اند. با این حال، اگر 50 کیلومتر بالا بروید با شرایطی شبیه «شرایط آستین پیراهن» روبه‌رو می‌شوید. محیط آستین پیراهن (Shirt-sleeve environment) اصطلاحی است که در طراحی فضاپیما برای توصیف فضای داخلی فضاپیما استفاده می‌شود که در آن نیازی به پوشیدن لباس خاصی نیست؛ بنابراین، اگر واقعا حیات در ناهید وجود داشته باشد، این دقیقا همان جایی است که انتظار داریم آن را پیدا کنیم.

واکنش‌ها چه بوده است؟
واکنش‌ها به این موضوع یا محتاطانه یا از سر ذوق‌زدگی بوده است. این تیم با قاطعیت ادعا نمی‌کند که حیات را در ناهید یافته است؛ بنابراین، این ایده باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.
کالین ویلسون از دانشگاه آکسفورد می‌گوید: این اتفاق واقعا هیجان‌انگیز است و به کشف‌های جدید منجر خواهد شد؛ حتی اگر مشخص شود که تشخیص فسفین یک تفسیر غلط طیف‌سنجی است که فکر نمی‌کنم چنین باشد. لوئیس دارتنل از دانشگاه وست مینستر هم واکنش محتاطانه‌ای دارد. او یک متخصص نجوم است که امکان حیات در ورای زمین را مطالعه می‌کند. او می‌گوید: اگر حیات در سطح بالای ابر‌های زهره وجود داشته باشد، بسیار امیدوارکننده است؛ زیرا این بدان معناست که شاید حیات در کهکشان ما به‌طور کلی بسیار متداول بوده است.
چگونه این مسئله حل می‌شود؟
با ارسال یک کاوشگر به زهره می‌توان فضای خاص زهره را بررسی کرد. آژانس فضایی ایالات متحده (ناسا) اخیرا از دانشمندان خواسته است که یک مأموریت مهم در دهه 2030 طراحی کنند. از این رو، یک مدل مفهومی خاص که درواقع یک روبات فضایی یا یک بالن سازگار برای سفر به درون ابر‌های ناهید است، پیشنهاد شده است. سارا سیگر از دانشگاه ام‌آی‌تی می‌گوید: روس‌ها این کار را با بالنی به نام «وگا» در سال 1985 انجام داده‌اند. این بالن برای محافظت در برابر اسید سولفوریک با تفلون پوشانده شده و برای انجام بررسی‌ها، چند روز شناور بود.
او می‌گوید: ما هم می‌توانیم قطرات را جمع کنیم و خصوصیات آن‌ها را بسنجیم؛ حتی می‌توانیم یک میکروسکوپ همراه داشته باشیم و سعی کنیم که خودمان در جست‌وجوی حیات باشیم.
اما آیا سیاره زهره می‌تواند خانه بعدی انسان‌ها باشد؟
آیا تا به حال به فکر زندگی کردن در سیاره زهره یا ونوس بوده‌اید؟ چند درصد احتمال دارد تا ونوس یا همان زهره میزبان مناسبی برای انسان‌ها باشد؟

یکی از مهم‌ترین و جنجالی‌ترین موضوعاتی که جدای از کشور و نژاد، همواره ذهن انسان را درگیر خود کرده است، مسئله پایان دوره حیات زمین و نیاز به پیدا کردن خانه‌ای جدید است.
طی سالیان گذشته، خبر سفر به مریخ و انجام تحقیقات مداوم روی آن، کمی انسان را به وجود یک میزبان جدید امیدوارتر کرده است؛ همچنین می‌دانیم که طبق مشاهدات انجام شده، سیاره‌های بسیاری شبیه به زمین و دارای آب و محیط قابل زیست وجود دارند، اما با این وجود، همه آن‌ها بسیار دورتر از حد توان انسان امروزی برای رسیدن هستند. با این حال، اگر به قصد یافتن یک سیاره میزبان به جز زمین، منظومه شمسی را مجددا بررسی کنیم، ونوس نیز یکی از گزینه‌ها خواهد بود.
ونوس یا همان زهره، دومین سیاره از نظر نزدیک بودن با مرکز منظومه شمسی، خورشید بوده و از نظر حجم و اندازه، شباهت بسیاری را به زمین دارد. اما به نظر شما این سیاره تا چه حد پذیرای موجودات زنده خواهد بود؟ آیا انسان می‌تواند در ونوس تمدنی جدید به پا کند؟
در ویدئوی زیر، با ما همراه باشید تا درصد احتمال چنین رویدادی را بررسی کنیم.
زندگی در سیاره ونوس چگونه خواهد بود؟

منبع: همشهری و گجت نیوز