آریا جوان - نمناک / خیلی از نوزادان تازه متولد شده سرشان صاف است. اما آیا این مسئله می تواند باعث نگرانی شود؟ تشخیص علل صافی غیرطبیعی و ناصاف بودن فرم جمجمه او برای درمان آن لازم است. تشخیص طبیعی یا غیرطبیعی بودن شکل گیری سطوح سر با پزشک متخصص است. برخی از برجستگی های سر نوزادان به شکل کشیده و خربزه ای است که نام های متفاوتی دارد. این برجستگی ها به نوع زایمان مادر بستگی دارد و با گذشت زمان برطرف می شود. در ادامه این بخش از بارداری و نوزاد قصد داریم نکات مهمی در مورد فرم سر نوزاد مطرح کنیم که برای مادران جوان و کم تجربه بسیار کاربردی خواهد بود.
چه چیزی باعث صاف یا ناصاف شدن فرم سر نوزاد می شود ؟
گاهی اوقات سر کودکان هنگام زایمان و گذشتن از رحم بد شکل میگرد یا بعداز تولد نوزادان فشاری به سر بدلیل خواباندن آنها به کمر وارد می شود که شکل سر را تغییر میدهد. به قسمت نرم سر کودکان (ملاج )جایی که جمجمه هنوز رشد نکرده توجه کنید، این بخش باعث می شود سر نسبتا بزرگ نوزاد از دریچه تنگ رحم عبور کند.
جمجمه نوزاد بسیار نرم است تا مغز بتواند در طول یک سال نخست زندگی رشد کند. بنابراین اگر سر نوزاد مدت طولانی در یک موقعیت خاص باقی بماند، ممکن است صاف شود. سندرم سر تخت زمانی بروز می یابد که جمجمه نرم نوزاد به دلیل وارد شدن فشار مکرر به یک بخش از سر در یک ناحیه صاف شود.
در مورد فرم سر نوزاد چه چیزی طبیعی و چه چیزی غیر طبیعی است ؟
پزشک کودک هر دو یا چهارماه در اولین سال تولد شکل و فرم بخش نرم سر را چک می کنند اگر از بالا به سرتوجه کنید متوجه خواهید شد از این منظر پشت سر کودک نسبت به جاها ی دیگر پهن تراست و گوش ها در قسمت پهن به سمت جلو آمده اند. بسیاری از نوزادان به دلیل خوابیدن مداوم در یک موقعیت دچار عارضه صاف شدن سر نوزاد می شوند. این عارضه در میان نوزادان نارسی که جمجمه شان بسیار نرم و شکل پذیر است، شیوع بالاتری دارد. اصلی ترین علامت سندرم تخت شدن سر نوزاد، صاف شدن پشت یا کنار سر است.
آیا فرم سر نوزاد شما نگران کننده است ؟
شکل سر نوزادان بخودی خود مقداری تغییر می کند، علل بسیاری برای صاف شدن سر نوزاد وجود دارد. جمجمه نوزاد بسیار نرم است و فشارهایی که از طرف سطوح معمولی مانند تخت یا صندلی ماشین به آن وارد می شود، ممکن است باعث تغییر شکل آن شود. تخت بودن سر به فشاری که به پشت سر می آید بستگی داردکه روی رشد، آسیب مغز تاثیر ندارد. به خاطر داشته باشید اگر مدت هاست که از بدشکلی سر کودکتان ناراحت هستید حتما به پزشک مراجعه کرده و راه حلی برای آن بدست آورید.
رعایت حالت مناسب سر هنگام خواب
شکل سر کودک احتمالا خودبه خود تغییر می کند اما تغییردادن موقعیت سرکودک ناهمواری سر را کاهش میدهد. مثلا وقتی کودک درگهواره خوابیده است هرچند ساعت یکبار سرش را بطرف دیگر بچرخانید، یا یک روز کودک را به یک طرف و روز دیگر به طرف دیگر بخوابانید در واقع نباید کودک طولانی مدت دریک جهت باشد، وقتی می خواهید کودک راشیر دهید هم این اصل را رعایت کنید، دقت کنید که اگر کودک خوابید و سرش را تغییر داد دوباره آن را تنظیم کنید.
در آغوش گرفتن نتیجه مثبت دارد
درآغوش گرفتن کودک زمانی که بیدار است فشار ناشی از خوابیدن در گهواره ، تخت را کاهش میدهد.
روی شکم خواباندن نوزاد راه دیگری است
گاهی اوقات کودک را روی شکم بخوابانید تا بازی کند، البته قبل از آن از نرم بودن سطح مطمئن شوید. خلاقیت خود را بکار گیرید و جای کودک را تغییر دهید بگذارید کودک باتمام نقاط منزل آشنا شود، هرگز زیر سر کودک بالشت نگذارید.
کلاه مخصوص برای درمان صافی و ناصافی فرم سر نوزاد

اگر مشکل فرم سر نوزاد تا 4 ماهگی درمان نشود پزشک برای آنها کلاه مخصوصی تجویز می کند و همه جای سر بجز قسمت پهن را می پوشاند.
کلاه قالب گیری درسن 4 تا 6 ماه موثرتر است زیرا دراین سن جمجمه نرم وقابل انعطاف است درطول درمان این کلاه 23 ساعت در روز باید سر کودک باشد که ممکن است چند ماه طول بکشد. این کلاه طبق دستور پزشک باید سر شود تا شکل سر تغییر کند؛ توجه داشته باشید که درمان با کلاه بعد از یک سال موثرنیست چون سرسفت می شود.
تحقیقات نشان دادن تغییر دادن وضعیت کودک هم به اندازه کلاه موثر است.
دلایل دیگر مشکل در فرم سر نوزاد
گاهی اوقات مشکلات اساسی عضلانی مثل کجی گردن مادر زادی باعث می شود سر کودک به یک طرف بچرخد درچنین مواردی ورزش درمانی به کشش ماهیچه ها کمک می کند.
در موارد نادری دو یا بیشتر استخوان ها در سر نوزاد نا بهنگام ترکیب می شود، این سختی به برخی دیگر از بخش های سر فشار وارد می کنند به این شرایط craniosynostosis گفته می شود که در نوزادی درمان می شود، به این ترتیب که استخوان باعمل جراحی جدا می شود.
در خیلی از موارد نامناسب بودن فرم سر خود به خود خوب می شود اما اگر خیلی نگران هستید به پزشک مراجعه کنید.