بزرگنمايي:

آریا جوان - در دوره صفویه هنر مسگری از رونق زیادی برخوردار بوده است. شاید از عوامل و علل رونق این رشته در ادوار مختلف، پیوستگی فرهنگی آن با زندگی مردم، فراوانی مواد اولیه مصرفی و کاربرد متنوع آن بوده است.
مس، از قدیمی‌ترین فلزاتی محسوب می‌شود که از حدود 5هزار سال قبل در ایران شناخته ‌شده است. مردم باذوق ایرانی از همان روزگار، هنر خود را با مس درآمیختند و از آن ظروفی ساختند که علاوه بر کاربردهای روزانه، جلوه هنری هم داشت. چکش زدن بر مس رونق گرفت و در سال‌های بعد پیشه گروهی از افراد شد.
هنرصنعت مسگری از گذشته تا به امروز از رونق و شکوفایی برخوردار بوده، تا جایی که همواره در بازارهای مرکزی، صاحبان این هنرصنعت، مکان اختصاصی داشته‌اند. بازار مسگرهای شیراز در ابعاد کوچک‌تری مشابه بازار وکیل است و در این سرا، برخلاف بازار وکیل مغازه‌های بازار عموماً هم‌سطح زمین یا پایین‌تر از سطح زمین‌ساخته شده‌اند.
بازار مسگر‌های شیراز از روزگار دور، میزبان خریدارانی بود که برای تهیه ظروف، راهی بازار وکیل شیراز می‌شدند و ابهت یک راسته از بازار وکیل با عنوان بازار مسگرها، دهان‌به‌دهان می‌گشت، اما امروز فقط صدای چکش تعداد انگشت‌شماری مسگر در بازار به گوش می‌رسد و این هنر قدیمی و اصیل رو به خاموشی است.
مسگری درگذشته به‌لحاظ شاخصه‌های درونی، منزلت اجتماعی و به لحاظ اقتصادی و اجتماعی و همچنین در افکار عمومی از موقعیت متوسط و نسبی برخوردار بوده است، چراکه میزان درآمدزایی این حرفه فراوان نبوده است.
در دوره قاجاریه تحولات شتابان صنعتی در دنیای غرب و موج ورود کالاها و مصنوعات کشورهای اروپایی به ایران در سده نوزدهم میلادی، بسیاری از صنایع کشور را مورد تأثیر قرارداد و دست‌خوش تحولات زیادی کرد که در این میان فلزکاری دچار تحولات زیاد و رکود شد.
هنر مسگری در دوره قاجاریه در رقابتی نابرابر با صنایع ماشینی ارزان‌قیمت‌تر غرب قرار گرفت. این رقابت نابرابر بین محصولات رنگ و لعاب داده‌ شده و ارزان‌قیمت غربی با محصولات گران‌تر و بعضاً دارای کاربرد دوگانه تزئینی‌کاربردی، مسیر از نفس افتادن این رشته هنری را هموار کرد. ضمن این‌که عوامل داخلی دیگری نیز مؤثر بودند، ازجمله شرایط اقتصادی خانواده‌ها، وضعیت بد معیشتی و همچنین مشاغل راحت‌تر و پرسود دیگری که موجب شد بسیاری از مسگران به جبر زمانه تغییر شغل دهند.
قلعه لک لک ها جاذبه منحصر به‌فرد شهرستان ماهنشان
به گفته فعالان صنایع‌دستی، در شیراز تمام مراحل ساخت ظروف و وسایل مسی، از آغاز تا پایان با دست انجام می‌شود و این باعث ضخامت بیشتر و کیفیت بهتر و وجه تمایز آن با کارهای پرسی شهرهای دیگر است.
از مهم‌ترین شاخصه‌های ظروف مسی شیراز این است که نه سیاه می‌شود و نه می‌چسبد و سال‌ها قابل استفاده است.
اکنون چند سالی است اقبال عمومی به این هنر بیشتر شده است و تولیدات کارخانه‌ای این رشته رشد زیادی کرده است که این امر به لحاظ توجه به نوآوری در تولید محصولات، تنوع محصولات، تولید آثار با ویژگی تزئینی‌کاربردی و ترکیب با دیگر رشته‌ها ازجمله خاتم، فیروزه‌کوبی و غیره و همچنین به لحاظ صرفه اقتصادی و درآمدزایی رشد فراوانی داشته است. نوآوری هایی که با ترکیب هنر مسگری با دیگر هنرها کم‌کم رونق دوباره‌ای به این هنر داده است. اصولا برای صنایع‌دستی که رو به‌فراموشی است، همگام‌سازی با زندگی امروزی امر ضروری به نظر می‌رسد تا این هنرها رو به فراموشی نگذارند.
احمد بهمنی
کارشناس ارشد صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس