بزرگنمايي:

آریا جوان - خبرگزاری فارس در سلسله گفت‌وگوهایی چرایی اجرایی نشدن 6 پالایشگاهی را که با پالایشگاه ستاره خلیج فارس امضا شدند اما به نتیجه نرسیدند، از زبان مدعیان پالایشگاه‌سازی جویا شد. جواب‌های جالبی داده شد؛ از حضور یک زن و فرار از کشور تا توسعه نیافتن لایه نفتی پارس جنوبی. از رفتن شرکت SKS مالزی به دلیل تحریم تا برگزاری چند جلسه با توتال برای اجرای پروژه. خلاصه اینکه وقتی دلیل ساخته نشدن 6 پالایشگاه را به‌طور مختصر بخوانید، می‌بینید مدعیان پالایشگاه‌سازی، در دورانی که در مسند امور قرار داشتند، قدم از قدم برنداشتند! بهانه‌های آنها برای ساخته نشدن پالایشگاه‌ها جالب است! خودتان بخوانید و قضاوت کنید:

پالایشگاه هرمز:
جلیل سالاری: بحث پالایشگاه هرمز در سال 87 مطرح شد. بعد از مطرح شدن این طرح چند اتفاق افتاد که سبب شد زمان آغاز به‌کار پروژه کمی طول بکشد. نکته نخست اینکه تولید 70 هزار بشکه از لایه پارس جنوبی محقق نشد. نکته دوم اینکه از پیش‌بینی تولید 200 هزار بشکه‌ای میدان سروش و نوروز هم تنها 90 هزار بشکه محقق شده بود بنابراین این طرح بازنگری شد.
پالایشگاه خوزستان:
جلیل سالاری: در سال 87 برای احداث این واحد قراردادی منعقد شد که 75 درصد سهام این طرح به خانمی داده شد. ظاهراً این خانم که دوتابعیتی هم بوده مدعی می‌شود که برای این پروژه منابع مالی تأمین می‌کند که موفق نمی‌شود و نتیجه آن می‌شود که دادگاه حکم جلب این خانم را صادر کرد، اما وی پیش از آن از کشور خارج می‌شود. تعیین تکلیف این موضوع تا سال 92 طول کشید.
پالایشگاه کاسپین:
جلیل سالاری: تمرکز در مطالعه پالایشگاه کاسپین که مکان آن برای احداث در فاصله 30 کیلومتری نکا در آق‌قلا پیش‌بینی شده بود بر مشارکت و تضمین تداوم تأمین خوراک بود. ما می‌خواستیم مطمئن شویم که نسبت به نفت خام این پروژه باید تضمینی وجود داشته باشد. در این راستا با کشورهای ترکمنستان و قزاقستان و روسیه مذاکره شد و در نهایت در تأمین خوراک و مشارکت در این پالایشگاه به توافق نرسیدیم و این پروژه پیگیری نشد.
پالایشگاه پارس شیراز:
جلیل سالاری: برای تأمین مالی و مشارکت در این پروژه با شرکت SKS مالزی وارد مذاکره شدیم، به صورتی که قرار شد یک پالایشگاه در مالزی احداث شود و ما آنجا 40 درصد سهامدار باشیم و آنها هم در احداث پالایشگاه شیراز 40 درصد مشارکت کنند. 60 درصد بقیه سهام نیز دولتی بود، زیرا آن موقع هنوز بحث اصل 44 قانون اساسی اجرا نشده بود. شرکت مالزیایی آمد و مطالعات انجام شد، اما بعد از اعمال تحریم‌ها این شرکت کار را متوقف کرد. پروژه پالایشگاه پارس شیراز هرگز استارت نخورد و در حد طراحی پایه متوقف شد.
پالایشگاه شهریار:
جلیل سالاری: ما چند جلسه با مدیران شرکت توتال درباره پالایشگاه شهریار تبریز برگزار کردیم و بررسی‌هایی پیرامون این موضوع انجام و قرار شد 50 درصد نفت خام هم از آسیای میانه تأمین شود. این مطالعات اولیه انجام شد، اما در این بین پروژه میدان قزاقستان دچار مشکل شد. توسعه میدان به لایه نمکی خورد و آن چیزی که پیش‌بینی می‌کردند محقق نشد و در نتیجه کار احداث پالایشگاه شهریار هم پیگیری نشد. میدان کاشگان قزاقستان هنوز هم طبق برنامه به نتیجه نرسیده است.
پالایشگاه آناهیتا:
فرهاد احمدی: این پروژه از همان ابتدا روند کندی داشت. در سال 91 و 92 هم که ما مذاکراتی برای دریافت فاینانس چین انجام دادیم، به دلیل همکاری نکردن سهامداران کار پیش نرفت، زیرا طبق قانون بانک مرکزی نمی‌توانست در پروژه‌ای که سهامدارانش خصوصی هستند ضمانت‌نامه بدهد. از طرفی شستا و صندوق بازنشستگی کشوری هم تضامین را تهیه نکردند، از این رو امکان جذب فاینانس چینی در آناهیتا میسر نشد.
حتما می‌دانید که پیشرفت بخش عملیاتی پالایشگاه ستاره خلیج فارس هم در مرداد 92 فقط 35 درصد بود و پیشرفت 63 درصدی کل پروژه، حاصل مهندسی و خرید و البته احداث آبگیر و خطوط لوله خارجی پالایشگاه بود! با خواندن این پاسخ‌ها درباره بلاتکلیفی آن 6 پالایشگاه در آن دوران و البته مروری دقیق‌تر به آمار و ارقام پالایشگاه ستاره خلیج فارس، درک این جمله ساده‌تر می‌شود «اگر این دولت نبود حتی یک واحد پالایشگاه ستاره خلیج فارس به مدار نمی‌آمد.»
منبع: کانال تلگرامی از نفت چه خبر؟