بزرگنمايي:

آریا جوان - خراسان / پسری 12 ساله هستم که پدر و مادری بسیار شکاک دارم به حدی که نمی گذارند به تنهایی بیرون بروم یا در خانه تنها بمانم. هر وقت هم دلیل اش را می پرسم، صفحه حوادث روزنامه ها را به من نشان می دهند و می گویند ما داریم از تو مواظبت می کنیم. من حرف آن ها را تا حدودی قبول دارم ولی خیلی من را محدود کرده اند. چه کنم؟
پاسخ
نوجوان عزیز، این که در آغاز نوجوانی تفکری نقادانه دارید، قابل تحسین است. این که گفته اید: «من حرف آن ها را تا حدودی قبول دارم اما ...» نشان دهنده همین نوع تفکر شماست. با این حال و با ورود به دوره نوجوانی اولین چیزی که تهدید می شود، رابطه نوجوان با والدین است و رابطه معیوب و تهدید کننده باعث احساس ناامنی در همه اعضای خانواده می شود.
دلایل به وجود آمدن این مشکل
دلگیری نوجوانان و والدین در این سن به دو عامل ارتباط دارد که دانستن شان برای شما ضروری است. اول این که والدین با ویژگی ها و تغییرات سریع جسمی، روحی و اجتماعی نوجوان آشنایی کامل ندارند. دوم این که همان خلقیات و رفتارها و اطاعت پذیری دوره کودکی را از نوجوان انتظار دارند. از طرفی بیشتر نوجوانان هم از ویژگی های این مرحله سرنوشت ساز رشد، آگاهی کافی ندارند و نمی توانند هیجانات و تغییرات سریع روحی-روانی خود را مدیریت کنند. بنابراین بر خلاف میل باطنی شان، رو در روی والدین می ایستند و پدر و مادر دلسوز خود را شکاک قلمداد می کنند و از پرخاشگری با والدین و تقابل با درخواست های آنان ابایی ندارند و سپس احساس گناه می کنند و هر احساس گناه، زمینه عصبانیت را فراهم می کند و نوجوان این گونه خسته و کلافه می شود. این دقیقا همان چرخه ای است که برای شما اتفاق افتاده است.
انتقاد نوجوانان و انتظار والدین
اولین انتقاد بیشتر نوجوانان این است که والدین ما را درک نمی کنند. از طرفی والدین هم این انتظار را از فرزند نوجوان خود دارند که آن ها را درک کنند و اگر این درک متقابل باشد، مسلما رابطه ها موثر و تعامل، جایگزین تقابل می شود و در این شرایط امنیت خاطر همه اعضای خانواده فراهم می شود. اگر روابط نوجوان و پدر و مادر آشفته شود، نمی توان انگشت اتهام را صرفا به سوی نوجوان یا والدین نشانه گرفت بلکه هر دو طرف با تحولات خلقی و رفتاری این دوره و سازگاری با این تغییرات آشنایی ندارند. فراموش نکنیدکه نوجوانی تولدی سرنوشت ساز است که هشت سال طول می کشد و مهم ترین نیاز یک نوجوان در این دوره طلایی احساس امنیت است و در سایه همین امنیت خانوادگی، استعداد نوجوان بیشتر شکوفا می شود.
4 توصیه به شما
قبل از هر چیز شما باید به والدین تان حق بدهید که به دلیل آسیب های اجتماعی موجود، نگرانی ها و مراقبت هایی از شما داشته باشند. با این حال، چند توصیه ارائه می شود تا نوجوانی موفق تری را تجربه کنید.
1- حتما در زمینه آشنا شدن با تغییرات حاصل از مرحله نوجوانی، منابع معتبر درباره روان شناسی رشد نوجوان را مطالعه کنید تا با افزایش آگاهی های خود، امنیت خاطر بیشتری به دست آورید و کمتر تسلیم غرور و خودخواهی و خودمحوری این دوران شوید.
2- دیدگاه خود را درباره رفتار و گفتار والدین تغییر دهید و مداخلات و انتظارات آنان را دلسوزی و علاقه مندی به خود تلقی کنید زیرا با این دید مثبت، رابطه شما بسیار بهبود می یابد و مانع تنش مزمن و مستمر با والدین می شود.
3- مطالعه روان شناسی رشد نوجوان را علاوه بر خودتان به والدین هم توصیه کنید تا والدین بیشتر با اقتضای سنی شما آشنا شوند و از رفتارهای طبیعی تان نگران نشوند.
4- با دقت بیشتر بر رفتار و گفتارتان، بلوغ عقلانی خود را به والدین تان نمایش دهید تا از این طریق، اعتماد آن ها را بیشتر از گذشته جلب کنید.
نویسنده : عبدالحسین ترابیان | کارشناس ارشد روان شناسی