آریا جوان - آقا مشاور/ آموزش نظم و ترتیب به کودک
آموزش نظم به کودک باید به شیوه‌ی عملی باشد. به او نشان دهید که چگونه باید هر کدام از وسایل و اسباب‌بازی‌ها را در جای خودش بگذارد. کودک از رفتار شما الگوبرداری می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کودک اولویت‌بندی برای مرتب کردنم وسایل را نیز با مشاهده‌ی رفتار والدین می‌آموزد. برای کودکتان یک الگوی نمونه پدید آورید. الگوی نمونه یعنی کودک بداند چگونه اتاقش را مرتبط کند واسیل و اسباب‌بازی‌هایش را سر جایش بگذارد؛ و این‌که چه حالتی را منظم و چه حالتی را نامرتب می‌دانیم. مشارکت پدر و مادر کودک را به نظم و ترتیب جذب می‌کند. با گذر زمان باید مشارکت والدین در این زمینه کاهش یابد تا جایی که کودک بدون مشارکت پدر و مادرش بتواند وسایل و اسباب‌بازی‌هایش را منظم و مرتب کند. به یاد بسپارید که اگر کودک بداند که پدر و مادرش اتاقش را مرتب خواهند کرد از مرتب کردن اتاقش خودداری می‌کند.

برای نظم و ترتیب زمان تعیین کنید
هر کاری زمانی دارد. هنگامی که کودک بازی می‌کند نباید از او بخواهید که نظم و ترتیب داشته باشد. کودک را هنگام بازی به حال خودش بگذارید و از او نخواهید که با کنار گذاشتن یک وسیله یا اسباب‌بازی، آن را در همان زمان در سر جایش بگذارد. می‌توانید به او گوشزد کنید که با پایان بازی باید اسباب‌بازی‌ها و وسایل سر جایشان گذاشته شوند. این گوشزد کردن نباید به شیوه‌ای تهدید آمیز باشد. برای مرتب کردن اتاق و وسایل زمان خاصی را تعیین کنید. یکی از زمان‌های تعیین شده را می‌توان پایان بازی دانست. به کودکتان یادآوری کنید که تا 15 دقیقه پس از پایان بازی اتاقش باید مرتبط و منظم باشد. یک زمان ثابت هم برای نظم و ترتیب در روز داشته باشید. ساعت مشخصی را برای مرتب بودن وسایل و اتاق کودک در شبانه‌روز مشخص کنید. برای نمونه با کودکتان قرار بگذارید که هر روز در ساعت 4 عصر اتاقش مرتبط باشد و در آن ساعت به بازدید از اتاقش بپردازید. این بازدید بسیار مهم است و به کودک می‌فهماند که نظم و ترتیب برایتان بسیار ارزشمند است.
تشویق کودک به نظم و ترتیب
کودکان پس از هر کاری که انجام می‌دهند به واکنش کلامی و رفتاری شما توجه می‌کنند. کودکان با مشاهده‌ی واکنش والدین از آن‌ها بازخورد می‌گیرند. تشویق کودک می‌تواند بهترین محرک برای جذب او به نظم و ترتیب و دوری از شلختگی باشد. بهتر است تشویق‌ها معنوی و کلامی باشد. مشوق‌های مادی می‌تواند کودک را شرطی کند. اگر می‌خواهید از مشوق‌های مادی بهره بگیرید بهتر است مشوق‌ها کوچک باشد برای نمونه به او یک شکلات بدهید. در برخورد با اتاق منظم کودک و مرتب بودن وسایلش، خودتان را شاد نشان دهید. از او سپاس‌گزاری کنید و به او آفرین بگویید. به او بگویید که امیدوار هستید فردا هم با دیدن وسایل مرتب و اتاق تمیزش خوشحال شوید.

بازی کردن با کودک برای نظم
منظم کردن اتاق و وسایل می‌تواند برای کودک خسته‌کننده باشد. تلاش کنید نظم و ترتیب دادن را برای کودک سرگرم‌کننده و شادی‌آور کنید. با او برای مرتب کردن رقابت به راه بیاندازید. روحیه‌ی رقابت در کودکان می‌تواند محرک خوبی برای کودک باشد. برای نمونه به او بگویید:‌ «تو اتاقت را مرتب کن و من دیگر بخش‌های خانه را. ببینیم چه کسی زودتر می‌تواند این کار را انجام دهد و برنده شود». می‌توانید به او در مرتب کردن کمک کنید و هنگام انجام این کار آواز بخوانید. آواز خواندن با هم می‌تواند یک محرک مثبت باشد تا کودک برای مرتب کردن وسایلش تلاش کند.
منطقی و جدی بودن و پرهیز از خشم در برابر بی‌نظمی
کودک در هر سنی توانایی‌هایی دارد. از کودکتان به اندازه‌ی تواناییش بخواهید که به منظم و مرتب کردن بپردازد. فشار آوردن به کودک نتیجه‌ی معکوس خواهد داشت. در برابر کودکتان برخورد منطقی داشته باشید و به خاطر بی‌نظمی و شلختگی خشمگین نشوید. تهدید کردن و تنبیه فیزیکی کودک، به جای این‌که او را به نظم و ترتیب جذب کند به شلختگی و بی‌نظمی می‌کشاند. در برابر کودکتان جدی باشید. جدی بودن به معنای برخورد خشک و خشن نیست. جدی بودن هشداری به کودک است که شما در برابر او کوتاه نخواهید آمد. کودک ممکن است بارها و بارها از انجام درخواستتان خودداری کند. ناامید نشوید و کارهایش را خودتان انجام ندهید. همان‌گونه که گفتم اگر کودک بفهمد که با مرتب نبودن اتاق و وسایلش شما ناچار به منظم کردن می‌شوید، از منظم کردن خودداری می‌کند. می‌توانید به کودک هشدار دهید که اگر به شلخته و نامنظم بودن ادامه دهد با محرومیت‌هایی به عنوان تنبیه روبه‌رو خواهد شد. برای نمونه او را به پارک یا شهربازی نخواهید برد. یا این‌که نمی‌تواند دوستانش را به خانه دعوت کند.
کودکتان را با اهمیت و ضرورت نظم و ترتیب آشنا کنید. با استدلال‌های مناسب سن کودک، به او بفهمانید که دیگران احساس خوبی به شلختگی و نامنظم بودن ندارند و کودک مرتب و منظم را مورد تحسین و تشویق قرار می‌دهند.