چاپ

آریا جوان - صادرات گاز اسرائیل به اردن، گرچه با مخالفت‌های زیادی در پارلمان اردن مواجه شده است اما می‌تواند آینده روابط اسرائیل و جهان عرب را تحت تاثیر قرار دهد.

میدان گازی اسرائیل با نام لویاتان، که در سواحل اسرائیل در دریای مدیترانه واقع شده دارای ظرفیت قابل برداشت 620 میلیارد متر مکعب است و اولین بار در سال 2010 مشخص شد امکان استخراج گاز طبیعی در این مکان وجود دارد.
لویاتان که نامی معنادار برای این منبع گازی است، برگفته از یک اسطوره مرتبط با عهد عتیق است. موجودی اسطوره‌ای که از دریا بیرون می‌آید و همه‌چیز را می‌بلعد؛ این دریا شاید همین مدیترانه پرحاشیه باشد.
حجم ذخیره گاز لویاتان در مقام مقایسه با ظرفیت گاز قابل برداشت پارس جنوبی با مقدار 36000 میلیارد متر مکعب، شاید عدد بزرگی به نظر نرسد اما علاوه بر آنکه قادر است مصرف داخلی 40 سال آینده اسرائیل را برآورده کند، امکان صادرات به کشورهای همسایه را نیز دارد.
طبق یک توافق‌نامه که سپتامبر 2016 به امضا رسید حدود 45 میلیارد متر مکعب گاز به اردن در طول 15 سال از ژانویه 2020 صادرمی‌شود. همچنین طبق توافق‌نامه‌های امضا شده طی دو سال اخیر، اسرائیل در طول 15 سال آتی 85 میلیارد متر مکعب به مصر نیز صادر خواهد کرد. ( اینجا بخوانید )
بدین ترتیب تا اینجا، حدود 20 درصد از ظرفیت این میدان گازی برای صادرات به همسایگان اسرائیل قرارداد بسته شده است و شاید همچنان بستن قراردادهای جدیدتر نیز در دستور کار باشد.
اگرچه همچنان برخی مخالفت ها در کشورهای عربی همچون اردن با صادرات گاز از اسرائیل وجود دارد، و اخیرا نیز پارلمان اردن پیش‌نویس قانون ممنوعیت واردات گاز از اسرائیل را تصویب کرد و به دولت ارجاع داد ( اینجا بخوانید )، اما به نظر می‌رسد از آنجا که قرارداد توافق‌نامه سال 2016 بسته شده و شروع صادرات اول ژانویه 2020 بوده است، قابل پیش‌بینی است که مخالفت‌ها احتمالا به دلیل نصب لوله‌ها و امکانات فنی، راه به جایی نخواهند برد.
بدین ترتیب، روشن خواهد بود که صادرات گاز اسرائیل، پیوندهای اقتصادی محکمی را به سبب ایجاد نیاز به انرژی، در همسایگان عربش بوجود خواهد آورد و این خود، زمینه‌ساز پیوندهای سیاسی مستحکم آتی خواهد بود.
شاید برای همین است که برخی دولت‌های عربی معامله قرن را برای توسعه روابط با تل‌آویو پیگیری می‌کنند.
درصورتی که اعراب و اسرائیل بتوانند در صادرات و استخراج گاز موفق عمل کنند، شاید در عمل، اروپا با استفاده از این منبع گازی از گاز روسیه بی نیاز شود که این خود آینده معادلات سیاسی را تغییر خواهد داد.
نویسنده: امین پاکزاد