چاپ

جهاني شدن فرايندهاي توليد و مصرف کالاهاي فرهنگي نقشي تعيين کننده در اين زمينه داشته ا ند ومشاهدة عناصر فرهنگ جهاني در ميان فرهنگ هاي جوانان ايراني يکي از دغدغه هاي بحث بر ا نگيز در حوزة فرهنگ ايران است . يکي از راه هاي شناختن اين سبک هاي زندگي مطالعة پاتوق هاي خاصي است که در ايران پس از جنگ شکل گرفته ا ند. اين پاتوق ها نقش مهمي در ايجاد اين فرهنگ ها و همچنين شکل گيري روابط اجتماعي و سبک هاي زندگي خاص دارند. مطالعة پاتوق هاي جوانان هم در بررسي چگونگي شکل گيري فرهنگ و هم براي درک چگونگي دگرگوني و تنوع پذيري فرهنگ بسيار مهم است . مطالعةپاتوق ها همچنين براي سياستگذاران فرهنگي نيز اطلاعات سودمندي فراهم مي کند کافي شاپ نشيني از نمودهاي جوانان ايراني پس از جنگ است. کافي شاپ بر خلاف برخي تصورات که آن را ادامة پديده قهوه خانه نشيني مي دانند، امري جديد در ايران محسوب مي شود. هدف از گفت وگويي که در ادامه مطالعه خواهيد کرد بررسي سبک زندگي جواناني است که کافي شاپ ها ، پاتوق تعامل آنان بايکديگر است و اين فضا در شکل گيري روابط اجتماعي و سبک هاي زندگي خاص جوانان بسيار اثرگذار است . دکتر محمد حيدر پور ، جامعه شناس در اين گفت وگو به سؤالاتي با رويکرد هنجارهاي مصرف جوانان پاسخ داده است . **س: کافي شاپ نشيني از نمودهاي جوانان ايراني پس از جنگ است . با بررسي نظام ارزشي و هنجارهاي مصرف اين فضا ، سبک زندگي جوانان ايراني را چگونه تحليل مي کنيد ؟ - سبک زندگي يک پديده اجتماعي و فرهنگي است و با توجه به عصر جهاني شدن ، اين پديده با تغييرات زيادي مواجه شده است . در گذشته سبک زندگي پدران با پدربزرگان به هم شباهت داشت و چندان با هم تفاوتي نداشتند اما پديده جهاني شدن ارتباطات و اطلاعات سبب شده است اين شکاف نسلي بيشتر شود. زيرا اين انقلاب ارتباطات ، تغييراتي که در جوامع صنعتي و پيشرفته صورت مي گيرد به سرعت در دسترس جوامع ديگر قرار مي دهد و همه به ويژه جوانان نظاره گر اين تغييرات مي شوند . جوانان خود را با تغييرات به سرعت وفق مي دهند و اين امر بسيار طبيعي است زيرا تغييرات سبب تکامل شخصيتي جوانان مي شود . در اين فرايند تغييرات ، والدين علاقمند به مطالعه در زمينه فرهنگ ديگر جوامع ، خود را با تغييرات وفق مي دهند و با فرزندان خود با سياست مدارا رفتارمي کنند . متأسفانه برخي کارگزاران فرهنگي با اين تغيير به ديد منفي برخورد مي کنند که اين رويکرد يقينا اشتباه است همه بايد به استقبال اين تغييرات رفته و نسبت به آن تغييرات شناخت پيدا کنند . با کارشناسي و آسيب شناسي اين تغييرات از سوي جامعه شناسان فرهنگي و ارتباطات ، مي توان اين تغييرات را براي تمام اقشار جامعه به ويژه جوانان با ديدگاه بسيط و عميق ، شناساند. **س : هنجارهاي مصرف در اين سبک زندگي چيست ؟ - با شکل گيري نظام سرمايه داري ، مصرف گرايي پديدارشده است و بقا ء اين نظام در مصرف است اين مصرف گرايي درصورت تعادل ، چرخش نظام صنعتي را در پي دارد اما درصورت افراط ، زندگي مردم در دايره مصرف گرايي قرار مي گيرد و در اين حالت زندگي ، معنا وجهت خود را ازدست مي دهد. در حوزه جامعه شناسي هنجارهاي مصرف در جواناني که در حال رفت و آمد به کافي شاپ ها هستند بايد گفت اگر هدف جوانان با حضور در اين فضاها رفع خستگي روزانه يا بودن در کنار دوستان يا همسر و خانواده باشد و بخواهند ساعاتي را با هم سپري و با يکديگر تبادل نظر کنند بسيار مفيد و ارزشمند است ، اما متأسفانه امروزه کافي شاپ به محلي براي اتلاف وقت و کشيدن قليان توسط دختران و پسران تبديل شده است . بنابر اين با واکاوي نظام ارزشي و هنجارهاي مـصرف ايـن فضا مي توان دريچه اي به بخشي از فرهنگ جـوانان کـشور گشود ؛ بخشي که بـه رغم بـرخي حـساسيت ها کمتر بدان توجه عـلمي شده است. **س : جامعه به موضوع فراغت وتفريح جوانان چطور برخورد مي کند؟ - پديده فراغت وتفريح لازمه زندگي است اما متأسفانه کارگزاران سياسي، فرهنگي و اجتماعي با اين پديده جهت دار برخورد کرده و آن را محدود مي کنند . اين محدوديت ها سبب مي شود که جوانان آسيب هاي اجتماعي بيشتري ببينند. ضروري است بستر و فضاي تفريحي مناسبي براي جوانان فراهم شود و بايد با تساهل ومدارا با آنان رفتار شود . براي ايجاد چنين فضاهاي مناسب نياز به نظرات کارشناسي، جامعه شناسان و مديران فرهنگي است که به صورت علمي و با در نظر گرفتن مؤلفه هاي پويايي فرهنگي ، تکثرگرايي اجتماعي ... راهکار ارائه دهند . ويژگي انسان و جامعه انساني در تنوع است اگر اين مؤلفه تنوع به رسميت شناخته نشود و سياست ها بر اساس يکسويه نگري باشد ، آسيب هاي اجتماعي بسياري را شاهد خواهيم بود.