آریا جوان - هنر زندگی/ حرف زدن کودک با خودش در سن 3 تا 5 سالگی طبیعی است و راهی برای بیان افکار و احساسات درونی به حساب می‌آید. اما بسیاری از والدین نگرانند که آیا حرف زدن کودک با خودش نشانۀ وجود مشکل است؟ صحبت کردن کودک با خودش در سنین مشخصی یکی از خصوصیات رشد شناختی است و باعث پرورش خلاقیت او می‌شود. کودکانی که خلاق‌تر هستند، بیشتر خیال پردازی می‌کنند و این ویژگی در تک فرزندها بیشتر است. حرف زدن کودک با خودش، او را با محیط اطرافش آشناتر کرده و باعث بهتر شدن گفتارش می‌شود. آشنایی با جنبه‌های مختلف حرف زدن کودک و علل و فواید آن از نگرانی‌های شما کم می‌کند.
حرف زدن کودک با خودش به چه شکل اتفاق می‌افتد؟
برخلاف بزرگسالان، کودکان به شکل واضح‌‌تر و حتی با صدای بلند با خودشان صحبت می‌کنند. آنها دنیای اطراف خود را فراموش کرده و کاملاً وارد دنیای خیالی‌شان می‌شوند. ممکن است با خودشان یا عروسک‌هایشان حرف زده و از حرکات بدنی هم استفاده کنند. این‌گونه صحبت‌ها نمونه‌هایی از مکالمات خصوصی کودک را آشکار می‌کنند. شما با آگاهی از روانشناسی کودک بهتر می توانید فرزند خود را درک کنید. حرف زدن کودک با خودش شامل یک فعالیت سه مرحله‌ای است: صحبت‌های خصوصی دربارۀ یک عمل یا نقشۀ انجام شده، یک فعالیت در حال انجام و نهایتاً نتیجۀ یک کار.
تاثیر سن بر خود گویی های کودک
تحقیقات نشان داده کودکانی که در حین انجام دادن کارها با خودشان حرف می‌زنند از عملکرد بهتری برخوردارند. کودکان با گفتار خصوصی، دنیای درونی، تجربیات کسب شده، احساسات و افکار خود را آشکار می‌کنند. موضوع صحبت‌های کودکان 4 ساله محدودتر و و گزینشی‌تر از کودکان سه ساله است. با رسیدن به سن 6 و 7 سالگی در اغلب کودکان این صحبت‌ها تمام می‌شود و هنگام انجام فعالیت‌ها و مواجهه با چالش‌ها و مشکلات گفتار خصوصی و بلند حرف زدن کودک با خود، تبدیل به گفتار درونی می‌شود.
فوائد حرف زدن با خود در کودکان
تحقیقات بسیاری نشان داده‌است که صحبت کردن کودک با خودش میتواند مزایای بسیاری برای آنها داشته‌باشد. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
_ یکی از عوامل مهم در حرف زدن کودکان با خودشان، هوش است. تحقیقات نشان داده است کودکانی که با خودشان صحبت می‌کنند نسبت به آن‌هایی که این کار را انجام نمی‌دهند از هوش بالاتری برخوردارند.
_ این نوع حرف زدن نشان دهندۀ این است که کودک در حال رشد کردن است؛ زیرا هنگامی که کودکی با خودش صحبت می‌کند، خانواده و اطرافیان خود را از مفاهیم و موضوعاتی که دربارۀ آنها یاد گرفته آگاه می‌کند.
_ کودکانی که بیشتر با خودشان حرف می‌زنند، خود-کنترلی در حال رشدی دارند و کمتر تکانشی عمل می‌کنند.
_ گفتار خصوصی با استفاده از تصویرسازی ذهنی و قدرت تخیل به کودکان کمک می‌کند تا بتوانند کارهای خلاقانه‌ای انجام دهند و بتوانند تجارب کسب شده خود را به شیوهای جدید ارائه دهند.
_حرف زدن کودک با خودش منجر به تقویت قوه‌ی تخیل و پرورش خلاقیت در او می‌شود. علاوه بر حرف زدن، هنر و نقاشی کشیدن از جمله مسائلی است که خلاقیت کودک را پرورش می‌دهد.
چه موقع نگران حرف زدن کودک با خودش باشیم؟
کودکان اغلب در دنیای خیالی خود با خودشان، عروسک‌ها، دوست‌ها و حتی حیوانات خیالی صحبت می‌کنند. ممکن است چیزهای جدیدی که یاد گرفتند را در مکالماتشان استفاده کنند یا حرف‌های بزرگ‌ترها را تکرار کنند. اما این مسئله مهم است که چه موقع باید نگران این حرف زدن‌ها باشیم؟ برخی کودکان در مکالماتشان با خودشان جملات و حرف‌هایی را تکرار می‌کنند، اگر این امر برای مدتی طولانی و به شکلی غیرعادی ادامه پیدا کند، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات رشدی باشد. لازم است والدین از آموزش‌های لازم برای شناسایی مشکلات کودکشان بهره‌مند باشند.
صحبت کردن تکراری با خود یکی از نشانه‌های اوتیسم است. اگر متوجه شدید که با برخی تغییرات مشخص در برنامۀ کودک، عصبی شده و برای آرام شدن با خودش صحبت می‌کند بهتر است با یک مشاوره کودک مشورت کنید. البته درنظر داشته باشید که صحبت‌های تکراری با خود، عامل تعیین کننده برای اوتیسم به حساب نمی‌آید و به طور قطع مشخص نمی‌کند که کودکی مبتلا به اوتیسم است. حرف زدن کودکان در سنین 2 تا 5 سالگی طبیعی است، بعد از آن کاهش پیدا می‌کند و تقریباً از هفت سالگی به بعد دیده نمی‌شود لذا به گفتارهای خصوصی در سنین بالاتر باید بیشتر توجه شود.
واکنش صحیح به حرف زدن کودک با خودش
یکی از دلایل حرف زدن کودک با خودش میتواند احساس تنهایی و کمبود توجه باشد. بنابراین زمانی که متوجه می‌شوید کودکتان زیاد با خودش صحبت می‌کند به او توجه کنید و برایش ارزش قائل شوید. با دقت به حرف‌هایش گوش کنید و از تظاهر کردن بپرهیزید. زمانی که از شما حس ارزشمند بودن و توجه دریافت کند اعتماد به نفسش نیز افزایش پیدا می‌کند. زمانی که کودک با خودش صحبت می‌کند، در مورد دوست خیالی‌اش از او سؤال بپرسید. این سؤال‌ها باعث می‌شود با خلقیات و علائق او بیشتر آشنا شوید و علاوه بر این به رشد تکلم او نیز کمک می‌شود. البته توجه داشته‌باشید که توجه بیش از حد به حرف زدن کودک با خودش و دوستان خیالی‌اش منجر به تشویق او به این کار می‌شود و ممکن است باعث فاصله گرفتن کودک از جمع شود. به گونه‌ای که تنها تمایل داشته‌باشد با دوست خیالی‌اش صحبت کند.