بر اساس قانون تمامي افراد ذکور
داراي تابعيت دولت جمهوري اسلامي ايران که به سن 18 سالگي مي رسند در مشمول
قانون خدمت وظيفه عمومي قرار دارند و بايد وضعيت خدمت وظيفه عمومي خود را
مشخص کنند، اين افراد چنانچه خود را در مهلتهاي تعيين شده از سوي سازمان
براي تعيين تکليف سربازي معرفي نکنند وارد غيبت شده و به عنوان مشمول غايب
با آنان برخورد مي شود.
بر اساس قانون وظيفه عمومي
مشمولاني که در مهلتهاي تعيين شده از سوي سازمان خود را براي رسيدگي يا
اعزام بهخدمت معرفي نکرده باشند، سرباز غايب محسوب ميشوند، همچنين دانش
آموزان، دانشجويان و طلاب داخل و خارج از کشور که حداکثر پس از يک سال از
تاريخ ترک، انصراف، اخراج يا فراغت از تحصيل خود را معرفي نکرده باشند نيز
غايب محسوب ميشوند.
افرادي که قبل از سن مشموليت ترک
تحصيل، انصراف از تحصيل، اخراج يا فارغ التحصيل شده و حداکثر تا 6 ماه پس
از ورود به 18 سال تمام خود را معرفي نکرده باشند و همچنين مشمولاني که
در تاريخهاي تعيين شده براي اعزام به خدمت حضور نيابند، مشمول غايبند.
آندسته از مشمولاني که داراي برگ
معافيت موقت بوده و ظرف مدت يک ماه پس از اتمام معافيت موقت براي ادامه
روند رسيدگي خود را به وظيفه عمومي رسيدگي کننده معرفي نکنند، متعهدين
خدمت در دستگاههاي غير نظامي مشمول قانون و همچنين کارکنان پايور و پيماني
نيروهاي مسلح موضوع مواد 13, 14و15 قانون که حداکثر تا 6 ماه پس از رهايي
از خدمت خود را براي رسيدگي معرفي نکرده باشند و اتباع خارجي که پس از
تحصيل تابعيت ايراني، حداکثر تا شش ماه از تاريخ اخذ تابعيت خود را معرفي
نکرده باشند نيز در گروه مشمولان غايب قرار ميگيرند.
مشمولاني که فاقد شناسنامه بوده و حداکثر تا 6 ماه پس از صدور
شناسنامه خود را معرفي نکرده باشند، مشمولاني که بدون غيبت اوليه محکوم به
زندان شده و حداکثر تا 6 ماه پس از آزادي از زندان خود را معرفي نکرده
باشند و مشمولاني که در مقاطع مختلف تحصيلي بيش از سقف مجاز ادامه تحصيل
داده باشند نيز جزو مشمولان غايب به حساب ميآيند.
مشمولاني که بهصورت داوطلب آزاد ادامه تحصيل داده و تحصيل
آنان تا بعد از موعد قانوني اعزام ادامه داشته باشد و همچنين مشمولان ديپلم
و پيش دانشگاهي حضوري در صورتي که در مهلت هاي قانوني (که بر اساس تاريخ
تولد و زمان اخذ مدرک تحصيلي آنان تعيين شده است)، مدارک خود را براي معرفي
ارسال نکرده باشند نيز غايبند.
بر اساس قانون مشمولاني که در مهلت قانوني درخواست معافيت
پزشکي يا کفالت داده و در مراحل رسيدگي پزشکي و کفالت قرار گرفته اما
از روي عمد و يا به دليل قصور در پيگيري پرونده و عدم حضور در جلسات شوراي
پزشکي و هيئت کفالت، باعث طولاني شدن مراحل رسيدگي شده اند ، چنانچه راي
شوراي پزشکي يا هيئت رسيدگي کفالت، به سرباز بودن آنان صادر شود ، در اين
صورت در حکم مشمولان غايب بوده و براي آنها برگ اعزام با غيبت صادر خواهد
شد.