چاپ

آریا جوان - مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از آغاز فعالیت‌های حفاظت و مرمت نقش بهرام دوم در مرودشت خبر داد.
میراث آریا: روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، حمید فدایی روز 13 دی‌ماه 1399 با تأکید بر ضرورت انجام برنامه‌ریزی در زمینه‌ حفاظت، مرمت و بهره‌برداری از این آثار فرهنگی، اظهار کرد: «در حال حاضر حفاظت از این گنجینه بشری مهم‌ترین دغدغه پایگاه میراث جهانی تخت جمشید است که با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده از چند سال قبل تاکنون وارد مرحله جدیدی از اقدامات اجرایی و اضطراری مرمت ‌شده‌ایم.»
او ادامه داد: «این برنامه جامع که از سال 1396 با مستند‌نگاری محوطه و نقوش برجسته آن آغاز شد، در مراحل بعد با تجهیز و راه‌اندازی کارگاه و دفتر فنی دائمی در محوطه و با استقرار گروهی از کارشناسان، متخصصان و حفاظت‌گران سنگ، عملیات حفاظت بر روی آرامگاه خشایارشاه تمرکز یافت که تاکنون نیز ادامه دارد.»
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید بیان کرد: «متخصصان و کارشناسان مستقر در محوطه در نیمه دوم سال گذشته عملیات مرمت بر روی نقش برجسته نبرد هرمز دوم که متحمل آسیب‌های زیادی شده بود را آغاز کردند که در بهار سال جاری با موفقیت به اتمام رسید.»
او افزود: «با توجه به برنامه‌ریزی‌های قبلی، تهیه طرح اولیه و تأیید شورای فنی، حفاظت از نقش بهرام دوم آغاز شده است و مراحل آسیب‌نگاری نقش در حال انجام است.»
فدایی با اشاره به اهمیت نقوش در دوره‌های مختلف تاریخی ازجمله دوره ساسانی در نقش رستم که در حریم میراث جهانی تخت جمشید قرار گرفته است، گفت: «نقوش برجسته ساسانی در کنار آرامگاه‌های شاهان هخامنشی در کنار نقشی از پادشاهی ایلامی، ارزش‌های زمانی و مکانی این محوطه را ویژه‌تر کرده و همه آثار واقع در این محوطه، نشان از مقدس بودن آن و استفاده آیینی از محوطه از دوره‌های بسیار دور تاریخی دارد، به‌گونه‌ای که شهریاران ساسانی مهم‌ترین رویدادهای سرزمین و پادشاهی خود را بر دیواره‌های صخره‌ای این مکان مقدس نقش کرده‌اند و علاوه بر این، بر فراز این کوه آیینی هم در وسعتی زیاد دخمه‌ها و استودان‌های عهد ساسانی گسترده است.»
مصطفی رخشنده‌خو مدیر داخلی مجموعه‌های نقش رستم و نقش رجب نیز اظهار کرد: «بالغ‌بر 11 عدد از این نقش‌برجسته‌ها و همچنین کتیبه‌های خطی متعددی در مجموعه نقش رستم و نقش رجب قرار دارد که همگی در فضای روباز و در معرض فرسایش ناشی از عوامل محیطی نظیر بارش باران، باد، دما و موارد متعدد دیگر قرار دارند و این عوامل باعث فرسودگی تدریجی این نگاره‌ها شده‌اند.»
برو به « جهنم دره »؛ جهنم گاهی بهشت می‌شود!/تصاویر
او اضافه کرد: «با شکل‌گیری دفتر فنی مجموعه نقش رستم برنامه مطالعه، مستند نگاری و تهیه طرح حفاظت و مرمت این نقوش در برنامه این کارگروه قرار گرفت و به فراخور آسیب‌هایی که بر کالبد این آثار وارد شده طرح حفاظت و مرمت تدوین شد.»
مدیر داخلی مجموعه‌های نقش رستم و نقش رجب ادامه داد: «پس از مستند‌نگاری و ارزیابی عوامل آسیب‌رسان به نقش‌برجسته که بر پایه شاخصه‌های آسیب‌نگاری اثر و وضعیت سلامت آن به عمل آمد، سال گذشته طرح حفاظت و مرمت نقش هرمز دوم در اولویت‌های حفاظتی و مرمتی این مجموعه قرار گرفت و شاهد اقدامات ارزنده‌ای بر روی این نقش بودیم.»
او اظهار کرد: «همچنین نقش بهرام دوم نیز اخیرا پس از طرح در شورای فنی پایگاه، جزو اولویت بعدی برنامه حفاظت نقوش ساسانی در مجموعه نقش رستم قرار دارد که این نقش متأسفانه بسیار تخریب ‌شده است، به‌ویژه بخش بالایی آن‌که در طی گذر زمان بیشتر در دسترس بوده و بخش زیرین در زیرخاک مدفون ‌شده بود که در سال 1317 خورشیدی طی کاوش‌های مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو، با انجام حفاری‌ها به سرپرستی اریک اشمیت، نمایان شد.»
رخشنده‌خو با تأکید بر لزوم اقدامات حفاظتی و مرمتی این آثار ارزشمند، گفت: «بر روی نقش بهرام دوم نیز تاکنون هیچ‌گونه فعالیت مرمتی انجام‌ نشده است و تحت تأثیر هوازدگی دچار آسیب‌های متعددی همانند فرسایش، تورق، ترک، شکستگی قرار گرفته که حفاظت از این نقوش دربرگیرنده اقدامات درمان مبتنی بر استحکام‌بخشی و مقاوم کردن سطح در برابر عوامل فرساینده خواهد بود.»
او ادامه داد: «ازآنجایی‌که نقوش برجسته صخره‌ای اسناد مکتوب گذشته بوده و تاریخ را از زبان سنگ روایت می‌کنند، باید این میراث کهن را که گذشتگان با تلاش فراوان و احتمالا با تفکر ماندگاری به جا گذاشته‌اند با رعایت کامل امانت‌داری به آیندگان منتقل کنیم.»
توافق بر سر نحوه حفظ و احیای اثر موسوم به خانه کوزه کنانی مشهد
نقش رستم در ده کیلومتری میراث جهانی تخت جمشید در شهرستان مرودشت استان فارس قرار دارد.