چاپ

آریا جوان - خراسان / در پاییز و زمستان بیشتر از هر زمان دیگری در اخبار می‌‏شنوید که هوا آلوده است و لایه سیاهی بالای شهرهای بزرگ و صنعتی دیده می‏‌شود. چرا این اتفاق دقیقا توی فصل‎های سرد می‎افتد که باران و برف بیشتر است؟ مگر آلودگی هوا مربوط به زمانی نیست که باران نبارد و هوا حسابی گرم باشد؟ برای پیداکردن جواب این سوال باید شبیه هواشناس‌‏ها و فیزیک‎دان‎های جو فکر کنیم. آن‎ها جو را براساس ویژگی‌های دمایی به لایه‌‏های مختلفی تقسیم کرده‌‏اند. در این تقسیم‌‏بندی لایه پایینی جو، همانی که در آن تنفس می‏‌کنیم، «تروپوسفر» نامیده می‏‌شود. تغییرات آب‏‌و‏هوا، تشکیل ابرها و تجمع آلودگی هوا در همین لایه اتفاق می‎افتد. هوایی که به سطح زمین نزدیک‎تر است، معمولا به‎دلیل فعالیت‎های ما زودتر گرم می‎شود و دمای بیشتری دارد اما هوایی که بالای آن قرار گرفته، سردتر است. از آن جایی که هوای گرم سبک‎تر از هوای سرد است، به طرف بالا می‎رود و هوای سرد که سنگین است، پایین می‎ماند. این چه ربطی به آلودگی هوا دارد؟ خب مسئله این‌جاست که وقتی هوای گرم و سبک به بالا می‎رود، آلودگی‎های نزدیک سطح زمین یعنی دود ماشین‎ها و آلاینده‎های کارخانه‌‏ها را هم به بالا می‌برد و این‌طوری می‌‏شود که هرچه از سطح زمین فاصله بگیریم، دما به‎جای کمتر شدن، زیاد می‏‌شود. یعنی هوای آلوده در مرزهای پایینی جو زمین به دام می‌‏افتد و گرچه هوا سرد است و در زمستان یا پاییز هستیم ولی می‏‌بینیم که آسمان به شدت پر دود و دم است و انگار لایه‎ای خاکستری بر فراز شهر دیده می‎شود. بهتر است این‌طور وقت‌ها تا می‌توانید از خانه بیرون نروید چون ممکن است حسابی به سرفه بیفتید یا کم‌کم مشکل تنفسی پیدا کنید.