آریا جوان - یعقوب سلیمانی. معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران
هجدهم ذیحجه، روز عید بزرگ «غدیر خم»، جشن اعلام وصایت و ولایت امیر مومنان و مولای موحدان، حضرت علی‌بن‌ابیطالب (ع) و روزی است که در قول ائمه معصومین (ع)، برترین اعیاد و سرچشمه تمام برکات الهی و نقطه اتصال انسان با ولایت خداوند و «عیدالله الاکبر» خوانده شده است که هیچ روزی از آن، بزرگتر و پرفضیلت‌تر نیست. در چنین روزی به تصریح کلام وحی، دین خدا کمال یافت و نعمت حق بر بشر، به تمامیت خود عیان شد و رسالت ختم رسل (ص) به نهایت خود، ابلاغ گشت و عهد خدا با بشر، از مطلع خلافت خداوند و از مشرق انوار «امامت» بر زمین، تجلی یافت.
غدیر، به تعبیر قرآن کریم، روز تکامل دین است و اگر نبود فلسفه امامت، که تداوم رسالت نبوی و استمرار هدف بعثت است، چگونه می شد دوام و بقایی برای دین خداوند در نظر گرفت؟ به نقل از کتاب شریف «اصول کافی»، حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع) در تعریف امام و مقام والای او می‌فرماید: «امامت، زمام دین و نظام مسلمین و صلاح دنیا و عزّت مؤمنان است. امامت، اساس اسلام و مایه باروری آن است. امام، حلال خدا را حلال و حرام خدا را حرام می شمرد و آن را تحقق می بخشد؛ حدود الهی را به پا می‌دارد و از دین خدا دفاع می‌کند. امام، امین خداوند در میان مردم، حجت حق بر خلق، خلیفه الهی در جامعه، رهبر و راهنمای خلق به سوی حق و نگهبان حریم حقوق الهی است.»
اما غدیر، مطلع و سرآغاز تبیین فرهنگ شهادت هم هست. اگر شهادت طلبی را بزرگترین وجه تمایز و هویت بخش شیعه بدانیم که حیات خود را در طول تاریخ، از سقیفه تا عاشورا و از جنبشهای شیعی تا انقلاب و مقاومت اسلامی در زمان ما، مدیون این روح و معرفت بوده است، غدیر، آغازگر معرفت و بصیرتی است به «کرامت شهادت» آنگونه که سیدالساجدین (ع) پس از مصائب عاشورا و در جواب یزیدیان فرمود: «وَ أَنَّ القَتلَ لَنَا عَادَه وَ کَرَامَتَنَا الشَّهَادَه»: کشته شدن، عادت ما است و شهادت در راه خدا، کرامت ما»... تفکر شهادت‌طلبانه، یکی از آموزه‌های بزرگ سیره و فرهنگ علوی و طریق ائمه معصومین (ع) است که هویت شیعه را در طول تاریخ، شکل داده و تعریف کرده است.
امیر مومنان علی(ع)، شهادت را نه یک حادثه، بلکه یک مسیر و هدف می‌داند که در منطق انسان موحد و مجاهد فی‌سبیل‌الله، مسیر کمال در قرب و قله فضیلت مومن در طی طریق عبودیت است. آن بزرگ معجزه خلقت، در خطبه‌های نهج‌البلاغه بارها به ارزش شهادت اشاره کرده و آن را راهی برای رسیدن به رضوان الهی برشمرده‌است. یکی از مهم‌ترین آموزه‌های مکتب علوی (ع) درباره شهادت، آماده‌سازی روح و نفس برای پذیرش این مقام والا است. همان که در سخن شهید بزرگ مقاومت و شاگرد حقیقی این مکتب، «حاج قاسم سلیمانی» اینگونه تعبیر شد: «تا کسی شهید نباشد، شهید نمی‌شود»
حکومت علوی بر پایه فرهنگ شهادت، بنیان گرفت. امام علی(ع) همواره بر این باور بود که جامعه‌ای که روحیه ایثار و شهادت‌طلبی نداشته باشد، در برابر ظلم و بیعدالتی، سر تسلیم فرود خواهد آورد. ازاین‌رو شهادت‌طلبی در حکومت علوی نه تنها یک ارزش، بلکه یک اصل حیاتی است که مایه ثبات و استقامت در طریق بندگی وعامل پایداری حق در برابر باطل می‌شود. شهادت در منطق «امام غدیر»، اصل حیات و روح هستی بخش و نبض حرکت و پویایی است که انسانها را در مسیر توحید، به معنای حقیقی زیستن، آگاه می‌سازد، روح ایثار و از خود گذشتگی و پاکباختگی در راه اهداف بزرگ الهی را به جامعه تزریق می‌کند، از منجلاب رکود و سکون و اسارت در دست نفسانیت و مادیت و دنیادوستی و رفاه طلبی و منافع حقیر مادی، بالا می‌کشد و به بلندای فضیلت و عشق، پرواز می‌دهد.
امروز نیز «فرهنگ شهادت‌طلبی» است که امامین انقلاب، با الهام از این سیره و مکتب نورانی علوی و عاشورایی، آن را پرچم عزتمندی و اقتدار این ملت و نشان هویت این انقلاب و پشتوانه عظیم و پایان ناپذیر«مقاومت» در برابر جهان سلطه استکباری و صهیونی کرده‌اند. این فرهنگ، در انقلاب ما تنها بمعنای مرگ در مسیر مبارزه و مصاف با دشمن نیست. بلکه در افقی بالاتر، اوج تکامل معرفت الهی و قله خلوص و خداجویی مومنانه و محور ایستادگی در برابر ظلم و مسیر حفظ ارزش‌های انسانی است. براستی اگر شهادت نبود و اگر شهیدان نبودند، این انقلاب الهی، چه تفاوتی با دیگر رخدادها و نظام‌های سیاسی دنیا داشت و چه چیزی برای بشریتِ خسته از تباهی ها به ارمغان می‌آورد؟ همان که عارفان جبهه‌ها و مردان میدان، برایش بیقراری می‌کردند و سر از پا نمی‌شناختند و بسویش از همدیگر سبقت می‌جستند و همه زیستنشان سلوکی عارفانه برای کسب مقام شهادت بود... زنده‌نگه‌داشتن فرهنگ شهادت، یک وظیفه حیاتی در مسیر احیا و استمرار «حیات طیبه» جامعه اسلامی است. هرچه این فرهنگ در جامعه بیشتر نهادینه شود، ارزش‌های انسانی و اسلامی نیز بیشتر بیمه خواهد شد. امیر غدیر(ع)، با زندگی و شهادت خود به ما نشان داد که شهادت، قله افتخار یک مؤمن است و باید همواره برای آن آماده بود و این مشعل قدسی را روشن نگاهداشت. این «آیین غدیر» است که در دامان خود، فرهنگ عاشورایی می‌آفریند و الگوی انقلاب روح الله (ره) می‌شود و شهادت را، کانون جوشش و جریان معنویت و عرفان و حماسه می سازد. و تا این روح زاینده و زندگی‌ساز هست، ما پیروزیم.
اینجانب، این عید سعید پربرکت را به خانواده بزرگ سادات بویژه سادات ایثارگر تبریک گفته و بارش برکات غدیر را بر همه آنان از خداوند منان، طلب می‌کنم. فیض و نور ولایت علوی، بر همه این شهیدپروران و شهیدیاران، مستدام باد.