بزرگنمايي:

آریا جوان - همۀ ما رؤیاهای شفاف را دیده‌ایم. رؤیای شفاف وقتی است که می‌دانیم داریم خواب می‌بینیم ولی از خواب بیدار نمی‌شویم. در این حالت اطلاعات محیطی وارد رؤیای ما می‌شوند. ممکن است صدای چک چک آب را به صورت صدای طبل در خواب بشنویم و سایر محرک‌های محیطی در خوابی که می‌دانیم خواب است به صورت‌های دیگر بروز پیدا کنند. به عبارت دیگر در حین اینکه خوابیم بیدار هم هستیم و یک دنیای جدید برایمان خلق شده است. این موضوع مورد مطالعۀ برخی از دانشمندان قرار گرفته است.
برخی از محققان مجله علمی «زیست‌شناسی معاصر» از چهار کشور مختلف جهان دور هم جمع شده‌اند و با انجام پژوهشی به دنبال پیدا کردن راهی برای صحبت‌کردن با افرادی هستند که رویا می‌بینند. این محققان نه‌تنها به دنبال صحبت کردن با این افرا هستند، بلکه تلاش‌کرده‌اند تا این افراد در زمان خواب مسائل ریاضی را به درستی حل کنند. با تمرکز بر این موضوع توانستند مردم را وادار کنند تا در هنگام خواب به سوالات و مسائل خود پاسخ دهند و یا به عبارت دقیق‌تر در هنگام خواب مسئله حل کنند. برخی از افراد این آزمایش توانستند در هنگام خواب مسائل ریاضی را حل کنند.
رویا؛ پدیده‌ای عجیب و غیرقابل توضیح
رویاها می‌توانند شگفت‌انگیز، عجیب و غریب، مثبت یا ترسناک باشند. بعضی از رویاها چنان زنده هستند که به ما اثبات می‌کنند که چرا در گذشته خیلی از افراد به خواب و حقایق آن ایمان داشتند و آن را راهی به دنیای دیگر می‌دیدند. واقعیت این است که دانشمندان هنوز چیزهای زیادی را در مورد خواب و خواب دیدن نمی‌دانند.
افرادی که خواب می‌بینند یک واقعیت را تجربه می‌کنند در حالی که دنیای بیداری واقعیت دیگری را تجربه می‌کند و همین مسئله سوالاتی را درباره ماهیت خود آگاهی انسان به ذهن متبادر می‌کند. مطالعه رویاها همیشه سخت بوده است. یک دلیلش این است که به محض بیدار شدن، رویاهای ما کمرنگ و فراموش می‌شوند. این یعنی که که تحقیقاتی که درباره یادآوری رویا است، از دقت کافی برخوردار نیستند.
رویاها ما را به یک واقعیت دیگر می‌کشانند، جهانی توهم‌انگیز که مانند هر تجربه‌ای در بیداری واقعی به نظر می‌رسد. اگر دانشمندان بتوانند بین زمان خواب و دنیای واقعی پیوندی برقرار کنند چه؟ این سؤالی است که برخی محققان به دنبال جواب آن می‌گردند. آن وقت می‌توان در خواب به مسائل دنیای واقعی پاسخ داد. یعنی در عین اینکه فرد خواب است دنیای واقعی را هم تجربه می‌کند. چیزی شبیه به فضانوردی، یعنی وارد شدن به یک دنیای دیگر و فهمیدن آن.
محققان ارتباط دو طرفه (خواب و دنیای واقعی) در هنگام خواب را «رویای تعاملی» می‌نامند. چنین حالتی برای همۀ ما اتفاق افتاده است و دانشمندان در مورد وجود آن مطمئن هستند و لذا در صددند که چیزهای بیشتری در مورد رؤیای تعاملی بدانند.
رویای تعاملی
بیشتر افراد برای اینکه بتوانند به مسائل خودشان پاسخ دهند لازم است که بیدار باشند. اما محققان دریافته‌اند که رؤیاهای شفاف که خواب و بیداری در آن مخلوط می‌شود فرصتی است برای فهم چیزهای بیشتری در مورد خواب. برای مثال پاسخ به این پرسش که وضعیت آگاهی، هشیاری و توان تحلیلی ما در هنگام خواب چگونه است؟ چگونه می تواند با دنیای بیرون ارتباط برقرار کند؟ چگونه می‌تواند به مسائل پاسخ دهد و آن‌ها را حل کند؟
برای پاسخ این سؤالات تیمی تشکیل شد که در چهار آزمایشگاه در آلمان، هلند، فرانسه و آمریکا مشغول به کار هستند. هر آزمایشگاه روش‌های خود را به کار می‌برد اما هر چهار آزمایشگاه شواهدی از ارتباط دو طرفه در هنگام خواب روز و شب پیدا کردند.
در طول آزمایش های مختلف، شرکت کنندگان با استفاده از پلی سونوگرافی تحت بررسی قرار گرفتند تا محققان مطمئن شوند که در حین خواب در مرحله «رِم» هستند. «رِم» مخفف خواب سریع حرکت چشم است، این زمانی است که رویای شفاف اتفاق می‌افتد. به شرکت‌کنندگان در این مطالعه آموخته شد که به محققان از زمان ورود به رویای شفاف و آغاز حرکات سریع چشم به محققان، اطلاع دهند. هنگامی که افراد وارد رؤیای شفاف می‌شدند، محققان از بوق یا چراغ برای برقراری ارتباط با آنها در حین خواب استفاده کردند. در همین حالت بود که محققان توانستند به این افراد مسائلی ریاضیاتی بدهند و آن‌ها در خواب آن را حل می‌کردند. اگر اینطور باشد یعنی ما می‌توانیم با افراد در هنگام خواب ارتباط برقرار کنیم بدون اینکه آن‌ها از خواب بیدار شوند. محققان در تلاشند ارتباطات دو طرفه را با افراد خوابیده گسترش و اصلاح کنند تا اینکه بتوان تعاملات پیچیده‌تری بین خواب و بیداری داشت.
دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در آزمایشگاه ایالات متحده (در شمال غربی) فعالیت جدیدی را برای آزمایش در خانه به ما داده‌اند. آنها یک برنامه تلفن هوشمند را طراحی کرده‌اند که به افراد می‌آموزد در طول رویاهای خود به شفافیت دست یابند.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که وقتی یکی از اطرافیانتان برای حل مشکلی به بن‌بست می‌خورد به او پیشنهاد دهید که کمی استراحت کند. این پیشنهاد لزوماً برای این نیست که برای حل مشکل خود وقت بخرد، بلکه بسیاری از ما در حین خواب راه‌حل مشکلاتمان به ذهنمان خطور می‌کند. محققان امیدوارند که آزمایش‌ها و راه‌حل‌های آن‌ها به مردم کمک کند تا مشکلات خود را حین خواب حل کنند.