بزرگنمايي:
آریا جوان - انگیزه – سلامت – زونا یا ویروس زوستر، زمانی رخ می‌دهد که ویروس آبله‌مرغان خفته در بافت عصبی، دوباره فعال شود. از اولین علائم زونا می‌توان به سوزش و درد موضعی اشاره کرد. اغلب افراد مبتلا به زونا، بثورات خفیفی ایجاد می‌کنند. این افراد همچنین ممکن است خارش، سوزش و درد عمیقی را تجربه کنند. به‌طورمعمول، بثورات زونا دو تا چهار هفته طول می‌کشد و اکثر افراد پس‌ازاین مدت به‌طور کامل بهبود می‌یابند. پزشکان به‌راحتی می‌توانند زونا را از بثورات تشخیص بدهند.
علت زونا چیست؟
علت اصلی زونا بثورات پوستی دردناک است. این بثورات در ابتدا قرمز یا صورتی هستند و درنهایت به‌صورت تاول درمی‌آیند.
علائم زونا قبل از ظاهر شدن بثورات
قبل از ظاهر شدن بثورات، نشانه‌های هشدار دهنده اولیه از زونا که ممکن است ظاهر شوند عبارت‌اند از:
خارش، درد، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن در مناطقی که بثورات رشد می‌کنند. نشانه‌های شبیه آنفولانزا مانند تب، لرز، سردرد، احساس خستگی.
علائم اولیه زونا
علائم اولیه زونا ممکن است شامل تب و ضعف عمومی باشد. همچنین ممکن است افراد مبتلا، در برخی از نواحی بدنشان احساس درد، سوزش یا سوزن سوزن شدن داشته باشند. چند روز بعد اولین علائم بثورات ظاهر می‌شود.
افراد مبتلا به زونا در یک‌طرف از بدن خود، لکه‌های قرمز یا صورتی‌رنگی را مشاهده می‌کنند. این لکه‌ها در امتداد مسیرهای عصبی قرار دارند. برخی از افراد مبتلا در محل لکه‌ها، دردهای خفیفی را تجربه می‌کنند. در طول مرحله اولیه، علائم زونا مسری نیستند.
1. تاول‌ها
همانند آبله‌مرغان، بثورات سریعاً به شکل تاول‌های پر از مایع توسعه می‌یابند. این تاول‌ها ممکن است با خارش همراه باشند. تاول‌های جدید تا چند روز توسعه می‌یابند. این تاول‌ها تنها در یک منطقه گسترش می‌یابند و در کل بدن پخش نمی‌شوند.
این تاول‌ها در شکم و صورت رایج‌تر هستند اما ممکن است در نواحی دیگر بدن نیز رخ دهند. در برخی موارد این بثورات در پایین‌تنه ظاهر می‌شوند.
امکان انتقال زونا به کسی وجود ندارد. با این‌حال اگر تاکنون واکسن آبله‌مرغان نزده‌اید، ممکن است از طریق تماس مستقیم با تاول‌های فعال فرد مبتلا به زونا، آبله‌مرغان بگیرید. ویروس مشابه موجب زونا و آبله‌مرغان می‌شود.
2. پوسته‌پوسته شدن و کبره بستن
تاول‌ها گاهی اوقات تراوش می‌کنند. آن‌ها ممکن است کمی صاف‌شده و شروع به صاف شدن کنند. همان‌طور که خشک می‌شوند، پوسته‌ها شروع به شکل‌گیری می‌کنند. یک تا دو هفته طول می‌کشد تا هر تاول به‌طور کامل کبره ببندد. در این مرحله، درد ممکن است کمی کاهش یابد اما می‌تواند برای ماه‌ها یا در بعضی موارد سال‌ها ادامه یابد. هنگامی‌که تمام تاول‌ها به‌طور کامل از بین رفتند، خطر ابتلا به ویروس کاهش می‌یابد.
3. زونای گسترده
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالت متحده، 20 درصد از افراد مبتلا به زونا، بثوراتی را گسترش می‌دهند که از درماتوم‌های متعدد عبور می‌کند. درماتوم‌ها مناطق پوستی جداگانه‌ای هستند که توسط اعصاب نخاعی جداگانه‌ای عرضه می‌شوند.
هنگامی‌که بثورات به سه درماتوم یا تعداد بیشتر تأثیر می‌گذارند، زوستر گسترده شده نامیده می‌شوند. در این موارد، بثورات ممکن است بیشتر شبیه به آبله‌مرغان به نظر برسند تا زونا. اگر سیستم ایمنی فرد مبتلا به زونا ضعیف باشد، این احتمال بیشتر اتفاق می‌افتد.
4. عفونت
زخم‌های باز از هر نوعی که باشند همیشه مستعد عفونت باکتریایی هستند. برای کاهش احتمال عفونت ثانویه، منطقه را تمیز نگه‌داشته و از خراشیدن پرهیز کنید. اگر سیستم ایمنی ضعیف باشد، احتمال ابتلا به عفونت ثانویه بیشتر است.
عفونت شدید می‌تواند منجر به اسکار دائمی پوست شود. در صورت مشاهده کوچک‌ترین نشانه از عفونت، بلافاصله پزشک خود را در جریان موضوع قرار دهید. درمان اولیه می‌تواند به جلوگیری از گسترش عفونت کمک کند.
زیرمجموعه های زونا
گرچه بیشتر مواقع بثورات دردناک زونا در یک‌طرف صورت یا گردن ظاهر می‌شوند، با این‌حال می‌توانند در قسمت‌های دیگر نیز ظاهر شوند.
فرم‌های کمتر رایج زونا عبارت‌اند از:
هرپس سینوسی زوستر ، زونای همراه با درد اما بدون بثورات زونای داخلی ، زونایی که به اندام‌های داخلی تأثیر می‌گذارد هرپس زوستر چشمی ، زونایی که روی عصب چشم تأثیر می‌گذارد هرپس زوستر تناسلی ، زونایی که به عصب صورت حمله می‌کند 1. هرپس سینوسی زوستر ( ZSH )
ممکن است فرد بدون اینکه تحت تأثیر بثورات قرار بگیرد، زونا را پرورش دهد، گرچه این مورد نادر است. هنگامی‌که زونا بدون بثورات رخ می‌دهد، هرپس سینوسی زوستر نامیده می‌شود. اولین علائم هرپس سینوسی زوستر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
احساس بی‌حسی در یک منطقه خاص احساس خارش، سوزش احساس درد سردرد خستگی دردهای متداول حساسیت شدید به لمس کردن هنگام وجود هرپس سینوسی زوستر، علائم زونا در منطقه خاصی از بدن ازجمله صورت، گردن و چشم‌ها ظاهر می‌شوند. با این‌حال، در نبود بثورات زونا، هرپس سینوسی زوستر ممکن است به‌ندرت موجب بیماری‌های تونوئولوژیک و عروقی شود، مانند التهاب مغز، پنومونی واریسلا، فلج اعصاب صورت و مشکلات مربوط به حفظ تعادل یا مشکلات شنوایی.
در مواردی که بثورات وجود نداشته باشد، تست آزمایشگاهی برای تشخیص حضور ویروس زوستر واریسلا در بدن ضروری است.
2. زونای داخلی
در موارد نادر، علائم زونا بجای مناطق خارجی بدن در مناطق داخلی مانند ریه، سیستم عصبی و مغز ظاهر می‌شوند. این مورد اغلب هنگامی اتفاق می‌افتد که فرد سیستم ایمنی ضعیفی دارد.
اگر تنها مناطق داخلی بدن تحت تأثیر زونا قرار بگیرند، زونای داخلی نامیده می‌شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و بدون وجود بثورات مشکوک به زونا هستند، باید به‌منظور جلوگیری از توسعه زونای داخلی، بلافاصله پزشک را از تاریخ پزشکی خود مطلع کنند.
علائم زونای داخلی به اندام‌های داخلی تحت تأثیر مربوط می‌شود. برای مثال، اگر زونای داخلی، ریه‌های فردی را تحت تأثیر قرار دهد، پنومونی ممکن است از علائم بارز آن باشد.
3. زونای چشمی
از دیگر علائم زونا می‌توان به زونای چشمی اشاره کرد. زونای چشمی بر عصبی که احساسات و حرکات را در صورت شما کنترل می‌کند تأثیر می‌گذارد. در این صورت، بثورات زونا اطراف چشم و روی پیشانی و بینی ظاهر می‌شود. علائم دیگر عبارت‌اند از قرمزی و تورم چشم، التهاب قرنیه یا عنبیه و افتادگی پلک.
زونای چشمی همچنین می‌تواند موجب تاری دید یا دوبینی چشم شود.
4. هرپس زوستر تناسلی ( HZO )
در این مورد، علائم زونا هنگامی ظاهر می‌شوند که زونا، اعصاب صورت را تحت تأثیر قرار دهد. علائم ممکن است بسته به اینکه کدام‌یک از اعصاب جمجمه در سر تحت تأثیر قرار می‌گیرند متفاوت باشد. عصب جمجمه هفتم در 90 درصد مواقع هرپس زوستر تناسلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علائم زونا در ناحیه صورت، گردن، گوش یا دهان ظاهر می‌شوند.
فرم‌های کمتر رایج هرپس زوستر تناسلی عبارت‌اند از:
سندرم رامسی هانت ؛ فلج صورت محیطی است که با درد حاد در یک گوش و چهره مشخص می‌شود. در برخی موارد ممکن است تاولچه هایی در کانال گوش خارجی ظاهر شوند.
تاثیر هرپس زوستر تناسلی بر عصب جمجمه هشتم ؛ که سیستم تعادلی (سیستم وستیبولار) را تولید می‌کند و علائمی مانند سرگیجه و بثورات را شامل می‌شود.
اگر شخصی مشکوک به هرپس زوستر تناسلی باشد، باید بلافاصله به پزشک اطلاع دهد، زیرا زونایی که روی اعصاب صورت تأثیر می‌گذارد، نشان‌دهنده توسعه دردهای داخلی است.
برگرفته از: healthline