آریا جوان - باشگاه خبرنگاران / همزمان با برگزاری اجلاس سازمان امنیتی، اقتصادی و فرهنگی شانگهای در دوشنبه پایتخت تاجیکستان، نام این کشور بر سر زبان‌ها افتاده است. قرابت زبانی بین ایران و تاجیکستان موجب نزدیکی فرهنگ و رسوم دو ملت شده است. اما این کشور نسبتا وسیع دارای دیدنی‌های طبیعی است که سالانه گردشگران خارجی از کشورهای همسایه را به خود جذب می‌کند. 
همچنین، تنوع نژاد در این کشور، به زیبایی های تاجیکستان افزوده است. در ادامه با ده مکان و اقلیم جذاب تاجیکستان آشنا می‌شویم.
1) خجند
خجند، واقع در حاشیه رودخانه «سیر دریا» در دره فرغانه، دومین شهر تاجیکستان است. جمعیت آن حدود 200 هزار نفر و میزبان اقلیت ازبک است. این شهر باستانی، دارای تاریخی طولانی است. خجند در زمان شوروی سابق به «لنین آباد» شهرت داشت و هنوز هم بسیاری از مردم محلی از همان تعبیر استفاده می‌کنند.

«پنجشنبه بازار»، بازار اصلی مواد غذایی در شهر، یکی از «با روح‌ترین» مراکز خرید آسیای مرکزی است. این بازار کاملا محلی است و برقراری ارتباط گردشگران با محیط آن چندان آسان نیست. ساختمان بزرگ دو طبقه‌ صورتی رنگی در آن قرار دارد، که از طبقه دوم آن می‌توان عکس‌های زیبایی از فضای بازار شکار کرد. این بازار در یک میدان بزرگ و روباز واقع شده و در کنار آن مسجد و مقبره مسلح الدین خجندی قرار دارد.

2) استروشن
استروشن شهری کوچک در جنوب غربی خجند است که معماری دوران تیموری را در خود جای داده است. مسجد و مدرسه «کوک گومباز» تنها نمونه معماری تیموری در تاجیکستان است. هرچند که فضای کوچکی دارد، اما کاشی کاری بسیار ظریف و گنبد آبی، این مسجد را بسیار جذاب کرده است. مدرسه‌ای که در این مجموعه قرار دارد، فعال است و موضوعات اسلامی را به دانش‌آموزان تدریس می‌کند. این بنا در محله‌ای بسیار سنتی از کوچه‌های پیچ در پیچ و دیوار‌های آجری گلی قرار گرفته، که عبور از آن جذاب است.

3) دوشنبه
دوشنبه پایتخت تاجیکستان است و تا حد زیادی یک شهر مدرن است. در ابتدا، یک روستای کوچک در دامنه کوه‌های مجاور بود که روز‌های دوشنبه در آن بازاری دایر می‌شد. به همین دلیل آثار تاریخی کمی در آنجا وجود دارد. با این وجود معماری مدرن و درختان متراکم در خیابان رودکی فضای زیبایی را برای پیاده‌روی ایجاد کرده است.

4) اسکندرکول
اسکندرکول یک دریاچه کوهستانی زیبا است که در کوه‌های فان واقع در شمال شهر دوشنبه واقع شده است. جاده منتهی به این دریاچه از بزرگراه اصلی، ناهموار است و پیمودن آن بیش از یک ساعت طول می‌کشد. از آبشار نزدیک اسکندرکول هم می‌توان بازدید کرد. قایق سواری و شنا (اگرچه آب بسیار سرد است) هم امکان پذیر است.

5) پنجکنت
پنجکنت یک شهر کوچک در شمال غربی تاجیکستان در دره رودخانه زرافشون است. این منطقه به خاطر سایت‌های باستان شناسی پنجکنت قدیم و سرزم (یکی از دو میراث جهانی تاجیکستان در یونسکو است) شناخته شده است. پنجکنت قدیمی در بلندی شهر و مشرف به دره رودخانه واقع شده است.

6) پامیر
پامیر یک دره پهناور و U شکل و دارای ارتفاع زیاد است که پوشیده از چمن و پوشش گیاهی خزه‌ای است. این بافت جالب ویژگی مشترک در شرق تاجیکستان است. رشته کوه پامیر در ادامه رشته‌کوه‌های هندوکش و قراقروم، قرار دارد و به پشت بام جهان یا فلات پامیر هم معروف است.

7) مرغاب
مرغاب شهری است که عمدتا نژاد قرقیزستانی در آن سکونت دارند. چشم انداز اطراف فلات پامیر بسیار خشن است و تصاویر این منطقه بیش از هر جای دیگر شبیه ماه است و هیچ درختی در آن وجود ندارد. مناظر خیره کننده در این منطقه جزئی از جاذبه‌ها این منطقه است. گاومیش‌های این منطقه منبع اصلی گوشت و محصولات لبنی هستند. این شهر بازار کوچکی دارد که در آن محصولات نمدی فروخته می‌شود.

8) لنگر
لنگر اولین روستایی است که هنگام پایین آمدن از گردنه خارگوش از فلات پامیر و مرغاب آن را می‌بینید. گردشگران خوش شانس، مارموت‌ها، عقاب‌های طلایی، کرکس‌ها، گوسفند‌های مارکوپولو و پلنگ‌های برفی را می‌توانند در این منطقه ببینند. امتداد جاده بین گردنه‌های پامیر و لنگر بخشی از دیدنی‌های تاجیکستان است.

9) یامچون
قلعه یامچون یکی از بناهای قدیمی و بزرگ دره واخان و پامیر است. قلعه مخروبه در بالای دره واقع شده و به احتمال زیاد برای نظارت بر کاروان‌های تجاری که از چین وارد می‌شدند، ساخته شده است. قلعه کمی از جاده دور است، اما دیدن آن ارزش دارد. چشمه‌های آب گرم بی بی فاطمه در نزدیکی آن، محل مناسبی برای استراحت است. چشمه‌های آب گرم در فضا‌های طبیعی غار مانند قرار گرفته‌اند که با خزه پوشانده شده است.

10) نمدگات
هنگامی که از یامچون به سمت نمادگات حرکت می‌کنید، ویرانه‌های یک قلعه قدیمی به نام قهقهه را می‌توانید ببینید. سنگ نگاره‌هایی وجود دارد که روی تخته سنگ‌های این قلعه حک شده‌اند. همچنین در این منطقه یک موزه ویژه‌ای به فرهنگ و آداب و رسوم واخی، اختصاص داده شده است. به منطقه کوهستانی در شمال شرق افغانستان که در بین رشته کوه‌های پامیر، هندوکش و قراقروم احاطه شده، واخان می‌گویند که میزبان نژاد واخی است.