چاپ

آریا جوان - مطالعه‌ی ژنوم انسان‌های باستانی نشان‌دهنده‌ی روند تکامل ژن‌های سیستم ایمنی انسان در مواجهه با بیماری سل است.

اگر درباره‌ی بدترین بلایای بشر فکر کنید، مرگ سیاه و آنفلوانزای اسپانیایی و کووید 19 به‌ذهن می‌آیند. میلیون‌ها نفر براثر آن دنیاگیری‌های مرگ‌بار جان باخته‌اند؛ اما تلفات آن‌ها درمقایسه‌با تلفات ناشی از سل ناچیز است؛ چراکه بیش از یک‌میلیارد نفر را در مدت دو‌هزار سال گذشته به کام مرگ فرستاده است و هنوز‌هم هر سال جان 1/5 میلیون نفر را در سراسر جهان می‌گیرد. اینکه چگونه و کِی سل این‌قدر مرگ‌بار شد، یک معما بوده است. به‌گزارش ساینس ، پژوهشگران با ردیابی تکامل واریانت ژنی که موجب افزایش آسیب‌پذیری افراد دربرابر بیماری سل می‌شود، توانسته‌اند فراز‌و‌فرود سل را در مدت دَه‌هزار سال گذشته دنبال کنند و نشان دهند که این عفونت چگونه سیستم ایمنی مردمی را تغییرشکل داد که در عصر آهن اروپا زندگی می‌کردند. لوئیس کینتانا مورسی، ژنتیک‌دان مؤسسه‌ی پاستور و کالج فرانسه و نویسنده‌ی مطالعه می‌گوید: «همه‌ی ما زادگان افرادی هستیم که از دنیاگیری‌های گذشته جان سالم به‌در بردند. مقاله‌ی حاضر به مشخص‌کردن این موضوع کمک می‌کند که کدام عوامل بیماری‌زا DNA ما را تغییر دادند و ما را مقاوم‌تر کردند.»

آریا جوان

بیماری عفونی سل: علائم، تشخیص و درمان کشف درمانی جدید برای کشنده‌ترین سویه بیماری سل
آنه استون ، انسان‌شناس دانشگاه ایالتی آریزونا، با این موضوع موافق است. به‌گفته‌ی او، اگر در منطقه سل وجود داشت، داشتن دو نسخه از آن واریانت ژنی خوب نبود. استون و پژوهشگران دیگر می‌گویند زمان‌بندی انتخاب در انسان‌ها و پیدایش سل پیشرفته به‌خوبی باهم مطابقت دارد. کریستن باس ، از مؤسسه‌ی انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک بیان می‌کند: «دیدن اینکه دو مجموعه‌ی بسیار متفاوت از داده‌ها نتایج یکسانی تولید می‌کنند، بسیار جالب و هیجان‌انگیز است.» طبق اعلام سباستین گگنوکس ، میکروب‌شناس مؤسسه‌ی Swiss TPH، با‌توجه‌به پایگاه‌های داده‌ی جدیدی مانند بیوبانک بریتانیا و نمونه‌های بیشتر DNA باستانی در سراسر جهان، این می‌تواند نقطه‌ی آغاز مطالعاتی باشد که فراوانی واریانت‌های ژنی را دنبال می‌کنند تا این موضوع را درک کنند که سیستم ایمنی ما چگونه همگام با پاتوژن‌های خاص تکامل پیدا کرده است. افزون‌براین، کرنر می‌گوید امروز نیاز فوری برای درک میزان گسترش واریانت P1104A وجود دارد. این واریانت در جمعیت‌های آزمایش‌شده در هند، اندونزی، چین و بخش‌هایی از آفریقا نادر است که در آن سل بومی است‌. بااین‌حال، تقریبا از هر ششصد بریتانیایی در پایگاه داده بیوبانک بریتانیا، یک نفر حامل دو نسخه از این واریانت است. به‌باور کرنر، اگر آن‌ها درمعرض سل قرار گیرند، خطر ابتلای آن‌ها به بیماری شدید یا مرگ زیاد است.