بزرگنمايي:

آریا جوان - مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد در مورد جشن تیرگان گفت: جشن تیرگان یزد که همراه با آیین خاصی گرامی داشته می‌شود، افسانه‌هایی مربوط به آرش کمانگیر و خشکسالی دارد.
ایسنا: «سیدمطصطفی فاطمی» در نشست آنلاین با یونسکو که در خصوص جشن تیرگان برگزار شد، با بیان این که یزد شرایط متفاوتی به علت همزیستی مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان دارد، اظهار کرد: به همین دلیل، مراسم‌ها و آیین‌ها در یزد با شکوه خاصی برگزار می‌شود و زندگی در تاریخ و روایت و افسانه، جذابیت و همگرایی خوبی در بین اقوام مختلف این شهر دارد.
وی با اشاره به برگزاری مراسم‌های عزاداری تاسوعا و عاشورا با حضور زرتشتیان، اضافه کرد: همچنین آیین‌ها و جشن‌های ایرانی از جمله جشن‌های شکرگزاری برداشت محصول مربوط به مهر و مرتبط به جشن مهرگان، جشن نوروز، مراسمهای شب یلدا و همچنین آیین‌هایی مانند جشن تیرگان در جای جای استان همچون مراسم‌های عزاداری محرم با حضور اقوام مختلف برگزار می‌شود.
وی افزود: در جشن تیرگان یزد، آیین خاصی وجود دارد و افسانه‌های این جشن، یکی مربوط به آرش کمانگیر و دیگری مربوط به خشکسالی است.
فاطمی در خصوص این آیین‌ و افسانه‌های مربوط به آن تصریح کرد: روایتی که در یزد مشهود است، مربوط به جشن و شکرگزاری بارش باران در دهم تیرماه پس از هفت سال خشکسالی در زمان پادشاهی فیروز است که مردم یزد به مناسبت این باران، جشن و شادی کردند و در شادی باران به هم آب می‌پاشیدند.
وی ادامه داد: یک روز قبل از جشن تیرگان، در روز نهم تیرماه آیین بافت دستبند تیرگان متشکل از هفت رنگ رنگین کمان و هفت نخ برگزار می‎شود که نشانه رنگین کمان و از طرفی نشانه تیر آرش کمانگیر است که در روز ایزدباران به دست خانواده بسته می‌شود و مراسم‌هایی جَشَن‎خوانی (نیایش همگانی) و در کنار آن مراسم چک و دوله که همان جشن کوزه است، برگزار می‌شود.
وی در خصوص مراسم جشن کوزه نیز گفت: همه افراد، اسامی خود را درون کوزه یا دولچه می‌اندازند و بزرگان خانواده شعرهایی را خوانده و اسم هر فرد که از کوزه بیرون بیاید، شعر برای وی محسوب می‌شود، البته این آیین تغییر کرده و به جای اسامی، اشعار را درون کوزه گذاشته و هر فرد شعر خود را بیرون می‌آورد.
فاطمی در مورد مراسم دوم ایین تیرگان تصریح کرد: مراسم دوم که مربوط به 19 تیرماه است، مراسمی است که دستبند باز شده و به باد سپرده می‌شود که عموما این اقدام را در کنار بادگیرها، پشت‌بام‌ها و سایر موارد رها می‌کنند و به باد می‌سپارند که این 9 روز به میزان روزشماری است که تیر آرش کمانگیر حرکت کرده و به کمک باد، مرز ایران و توران را مشخص می‌کند.
وی با بیان این که جشن‌های متعددی در یزد برگزار می‌شود، تصریح کرد: این ایین مربوط به ادیان و افراد متعدد است و این تنوع جذابیت‌های خاص خود را دارد و ایین‌های متفاوتی را در طول تاریخ شکل گرفته و نمود پیدا کرده است.
این مسئول افزود: بیشتر این محل، محل‌هایی که جوی آب دارد، کنار آن‌ها این مراسم برگزار می‎شود به طور مثال در کنار محله قاسم آباد جوی آبی بود که این مراسم در آنجا هم برگزار میشد.
وی با اشاره به این که روستاهای سراسر یزد و تمام محلات مانند قاسم آباد، رحمت آباد، کوچه بیوک، نرسی آباد، اهرستان، اله آباد زارچ و دیگر استان‌ها پاس‌داشته می‌شود.
فاطمی با اشاره به این که کرونا منجر به محدودیت در برگزاری این آیین شده است، گفت: به علت کرونا این مراسم با محدودیت برگزار شده است.
مدیر کل میراث فرهنگی استان در پایان خاطرنشان کرد: مراسم روز باد، امروز هم برگزار می‌شود اما برخی آن را به آب می‌سپارند.